Nowe badanie opublikowane przez Amerykańskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej pokazuje, iż szczepionka przeciwko HPV może zmniejszyć o połowę liczbę zachorowań na raka głowy i szyi u mężczyzn. Dlatego na HPV powinni szczepić się wszyscy, bez względu na płeć.
Z tego artykułu dowiesz się o tym:
Dlaczego chłopcy i mężczyźni powinni szczepić się na HPV?
Jaki nowotworom u mężczyzn może zapobiegać szczepienie na HPV?
Jak można zakazić się HPV?
Jaką szczepionkę wybrać?
W jakim wieku najlepiej się zaszczepić na HPV?
Utarło się, iż szczepienie przeciw HPV to sprawa “kobieca”. To mit. Wirus brodawczaka ludzkiego prowadzi do rozwoju wielu chorób bez względu na płeć. Mężczyźni również są zagrożeni, dlatego to tak ważne, aby szczepili się również oni. Rak prącia, odbytu, głowy i szyi – tak, te choroby wywołuje ten wirus.
DLACZEGO SZCZEPIENIE PRZECIW HPV ZALECA SIĘ CHŁOPCOM I MĘŻCZYZNOM?
HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, jest infekcją przenoszoną drogą płciową, odpowiedzialną za praktycznie wszystkie przypadki raka szyjki macicy. Jednak wirus ten jest również powiązany z wieloma innymi nowotworami, m.in. rakiem prącia, odbytu i pochwy.
HPV odpowiada także w 70% za nowotwory atakujące gardło, część głowy i szyi obejmującą migdałki, tył języka, podniebienie miękkie oraz boczną i tylną ścianę gardła. Mężczyźni są około dwóch razy bardziej narażeni na rozwój tych nowotworów niż kobiety.
Według danych opublikowanych w 2021 r. przez AmerykańskieTowarzystwa Onkologii Klinicznej w latach 2001–2017 wirus HPV doprowadził do pięciokrotnego wzrostu zachorowań na raka głowy i szyi u młodych mężczyzn.
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) może prowadzić do rozwoju poważnych chorób, w tym nowotworów. HPV u mężczyzn wiąże się z ryzykiem wystąpienia m.in.:
1. Nowotworów złośliwych, takich jak rak prącia, odbytu oraz nowotwory głowy i szyi (m.in. rak jamy ustnej, gardła, krtani, migdałków i zatok przynosowych).
2. Brodawek narządów płciowych (chodzi o kłykciny kończyste), które są bolesnymi i trudnymi do leczenia zmianami.
3. Brodawek stóp i krtani.
SZCZEPIONKA NA HPV MOŻE ZAPOBIEGAĆ RAKOWI SZYI I GŁOWY
Szczepionka przeciwko HPV, początkowo zatwierdzona dla nastoletnich dziewcząt, chroni przed szczepami wirusa związanymi z rakiem szyjki macicy i zmniejsza częstość występowania tego nowotworu choćby o 90%. Jednak coraz więcej dowodów wskazuje na to, iż szczepionka chroni równie skutecznie przed innymi nowotworami związanymi z HPV.
HPV jest najczęstszą infekcją przenoszoną drogą płciową i prawie każdy będzie narażony na nią w pewnym momencie swojego życia. W większości przypadków układ odpornościowy organizmu usuwa wirusa, ale utrzymuje się on u około 10% populacji bez powodowania objawów. Uważa się, iż HPV powoduje około 60% do 70% przypadków raka gardła, rodzaju raka gardła.
W badaniu przeanalizowano dokumentację medyczną prawie 1,7 mln mężczyzn i kobiet w wieku od 9 do 39 lat, którzy otrzymali szczepionkę przeciwko HPV w ciągu ostatnich 13 lat. Wyniki oparto na analizie dokumentacji medycznej.
Naukowcy porównali wskaźniki zachorowań na nowotwory związane z HPV — w tym raka głowy i szyi, odbytu, prącia i szyjki macicy — u osób, które otrzymały szczepionkę na HPV, z osobami, które jej nie otrzymały.
Odkryli, iż szczepienie zmniejszyło ogólne ryzyko zachorowań na nowotwory związane z HPV u mężczyzn o 54%, a spadek ten wynikał głównie ze spadku zachorowań na nowotwory głowy i szyi.
Większość przypadków raka głowy i szyi dotyczy osób powyżej 50. roku życia. Ponieważ Stany Zjednoczone dopiero od około dekady prowadzą powszechne szczepienia przeciwko HPV zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, zaszczepione pokolenie nie osiągnęło jeszcze tego wieku.
Szczepionka przeciwko HPV nie była rekomendowana dla mężczyzn aż do 2011 r. Według obecnych rekomendacji zaszczepić powinny się osoby od 9. roku życia, bez względu na płeć.
Eksperci dodają, iż ważne jest, aby rozmowy na temat szczepień przeciwko HPV przez cały czas koncentrowały się na zapobieganiu wszystkim rodzajom nowotworów, w tym nowotworom głowy i szyi, które częściej występują u mężczyzn, a nie wyłącznie na zapobieganiu rakowi szyjki macicy.
Wirus HPV jest powszechny, trudno jest zapobiec narażeniu na niego, ale można przygotować swój układ odpornościowy, przyjmując szczepionkę przeciwko HPV i dzięki temu zapobiegać nowotworom związanym z HPV.
„Chcemy, aby mężczyźni myśleli o szczepieniu przeciwko HPV nie tylko jako o czymś, co chroni pacjentki, ale także ich samych” – powiedział Jefferson DeKloe, pracownik naukowy w katedrze otolaryngologii na Uniwersytecie Thomasa Jeffersona, który specjalizuje się w chirurgii głowy i szyi i jest współautorem badania.
JAK MOŻNA SIĘ ZAKAZIĆ HPV?
HPV przenosi się poprzez:
- Kontakt skórny w trakcie stosunku seksualnego – waginalnego, analnego, ale też oralnego.
- Kontakt z zakażoną skórą lub błoną śluzową partner_ki, choćby jeżeli nie ma żadnych widocznych zmian czy objawów.
- Wystarczy sam kontakt skórny (np. poprzez petting, czyli seks bez penetracji) – pełny stosunek seksualny nie jest konieczny do zakażenia.
W odróżnieniu od większości zakażeń przenoszonych drogą płciową, użycie prezerwatywy nie chroni przed zakażeniem, a jedynie zmniejsza ryzyko. Niestety, zakażenie HPV może przebiegać bezobjawowo, co sprawia, iż nieświadomie możemy zakażać innych. Niemal każda aktywnie seksualna osób zakazi się wirusem HPV w ciągu życia, zwykle niedługo po rozpoczęciu aktywności seksualnej. Dlatego tak ważna jest profilaktyka – używanie prezerwatyw (choć nie chronią w 100%), regularne badania oraz szczepienie przeciwko HPV. Tak, mężczyźni też mogą (i powinni!) się szczepić!
JAKĄ SZCZEPIONKĘ NA HPV WYBRAĆ DLA CHŁOPCA I MĘŻCZYZNY?
Aktualnie w Polsce dostępne są dwa rodzaje szczepionek przeciwko HPV. Obie są odpowiednie dla chłopców i dorosłych mężczyzn, ale jedna z nich ma szerszy zakres ochrony!
- Cervarix – chroni przed zakażeniem dwoma onkogennymi typami wirusa HPV (typy 16 i 18). Jest bezpłatna (refundowana) dla dzieci od 9 do 18 r.ż. Dorośli mogą otrzymać na nią refundację 50%, więc zapłacą za nią 138,18 zł za dawkę.
- Gardasil 9 – dziewięciowalentna szczepionka, która zapewnia ochronę przed dziewięcioma typami HPV: siedmioma onkogennymi (typy 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58) oraz dwoma niskiego ryzyka (typy 6 i 11). Ta szczepionka oferuje najszerszy zakres ochrony. Jest bezpłatna (refundowana) dla dzieci od 9 do 14 r.ż. Potem trzeba za nią zapłacić 500 zł za dawkę.
W przypadku obu szczepionek po 15 roku życia podaje się 3 dawki, a młodszym dzieciom do wykształcenia odporności wystarczą dwie.
W JAKIM WIEKU NAJLEPIEJ ZASZCZEPIĆ SIĘ NA HPV?
Szczepienia zalecane są szczególnie dla dzieci od 9 do 14 r.ż., ale starsze nastolatki i młodzi mężczyźni mogą być również szczepieni.
Szczepionka Gardasil 9 jest refundowana dla dzieci od 9 do 14 r.ż. Natomiast Cervarix jest bezpłatny dla dzieci od 9 do 18 r.ż. Im wcześniej podana zostanie szczepionka, tym większe korzyści zdrowotne.
ALE, jeżeli jesteś dorosłym mężczyzną i nigdy nie byłeś zaszczepiony przeciwko HPV, to również możesz to zrobić!
Nie ma górnej granicy wieku podania szczepionki, ale zawsze wymaga skonsultowania z lekarzem. jeżeli chcesz się dowiedzieć jakie szczepienia powinieneś powtarzać w dorosłym życiu i czy szczepionka przeciw HPV jest w Twoim przypadku zasadna, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym.
Konsultacja merytoryczna – lek. Katarzyna Woźniak. Studia lekarskie ukończyła w 2018 roku. Następnie przez rok odbywała staż lekarski, po którym rozpoczęłam pracę w Podstawowej Opiece Zdrowotnej. Jest członkinią Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości i certyfikowanym lekarzem w zakresie kompleksowego leczenia choroby otyłościowej.
Źródła:
www.nbcnews.com/health/health-news/hpv-vaccine-linked-lower-rates-head-neck-cancer-males-study-finds-rcna153759
www.nature.com/articles/s41416-019-0602-7
