CO ZROBIĆ, GDY PARTNER NIE CHCE ZAŁOŻYĆ PREZERWATYWY?

Mimo iż prezerwatywy są niezbędnym elementem bezpiecznego seksu, wiele osób przez cały czas nie używa ich regularnie. Istnieje wiele powodów, dla których ktoś uprawia seks bez zabezpieczenia, a jednym z najczęstszych jest brak komunikacji między partnerami. – Rozmowa o prezerwatywach to nie tylko dyskusja o fizycznym aspekcie seksu, ale także, a może przede wszystkim, o wzajemnej trosce, zaufaniu, szacunku i bezpieczeństwie emocjonalnym – tłumaczy Maciej Żukowski, psycholog i psychoterapeuta. Co zrobić, jeżeli partner szuka wymówek, aby nie założyć prezerwatywy?

Z tego artykułu dowiesz się:

Dlaczego partner nie chce założyć prezerwatywy?

Jakie są konsekwencje seksu bez prezerwatywy?

Seks bez prezerwatywy: kiła, rzeżączka, HIV. Jakimi chorobami przenoszonymi drogą płciową możesz się zakazić?

Jak rozmawiać o prezerwatywach?

Prezerwatywa: odpowiadamy na pytania, które zadajecie najczęściej

DLACZEGO PARTNER NIE CHCE ZAŁOŻYĆ PREZERWATYWY?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, iż na całym świecie spada odsetek stosowania prezerwatyw przez aktywnych seksualnie nastolatków. Z raportu wynika, iż w 2022 roku 10 proc. 15-letnich Polek i 20 proc. 15-letnich Polaków miało za sobą pierwszy stosunek seksualny. 66 proc. dziewcząt przyznało, iż ich partner użył prezerwatywy podczas ostatniego stosunku, a wśród chłopców takiej odpowiedzi udzieliło 53 proc. pytanych.

Dlaczego nie tylko nastolatkowie, ale także dorośli mężczyźni nie chcą zakładać prezerwatywy? – Odmowa założenia prezerwatywy może wynikać z różnych powodów, zarówno psychologicznych, fizycznych jak i związanych z przekonaniami. Na pewno warto próbować o tym rozmawiać, ale jeżeli masz poczucie, iż Wasze rozmowy utykają – może warto żeby to Twoja osoba partnerska, która nie chce używać prezerwatyw, poszukała dla siebie miejsca gdzie będzie mogła się zastanowić z czego wynika ta niechęć. Być może to kwestia poprzednich doświadczeń, być może chodzi o jakieś przekonania a może to po prostu obawa o komfort, przyjemność lub kwestia dobrania odpowiedniej prezerwatywy? Identyfikacja źródeł trudności jest pierwszym krokiem do ich przezwyciężenia – mówi Maciej Żukowski, psycholog i psychoterapeuta.

JAKIE MOGĄ BYĆ POWODY, DLA KTÓRYCH KTOŚ UNIKA STOSOWANIA PREZERWATYWY?

Osoba, która nie chce stosować prezerwatywy, może robić to z wielu różnych powodów. Co możesz usłyszeć najczęściej?

“Prezerwatywa jest za ciasna lub niewygodna”. Prezerwatywy dostępne są w różnych rozmiarach, grubościach i fakturach. Z pewnością partner znajdzie taką, która będzie pasować do jego penisa. Zapytaj partnera, dlaczego uważa, iż prezerwatywa jest niewygodna i dlaczego seks bez prezerwatywy jest mniej przyjemny?

“Nie umiem założyć prezerwatywy”. jeżeli partner mówi prawdę i nie jest to jedynie wymówka, by uprawiać seks bez zabezpieczenia, to świetnie. Dlaczego? Bo trzeba mieć odwagę, żeby się przyznać do tego, iż czegoś nie umiemy. To świetna okazja, żeby obejrzeć wideo i nauczyć się, jak prawidłowo zakładać prezerwatywę.

“Będzie Ci lepiej bez prezerwatywy”. Warto pamiętać, iż prezerwatywa nie jest tylko dla Twojego bezpieczeństwa, ale każdej osoby, która angażuje się w seks. Seks z prezerwatywą na pewno jest lepszy, niż żaden seks, prawda?

“Chcę Cię lepiej czuć. Prezerwatywa mi na to nie pozwala”. Możesz zaproponować kupno lub użycie bardzo cienkiej prezerwatywy.

• Warto przeczytać: Prezerwatywa – wszystko, co trzeba o niej wiedzieć

SEKS BEZ PREZERWATYWY – JAKIE RYZYKO PODEJMUJESZ?

Prezerwatywa to JEDYNA metoda antykoncepcji, która zabezpiecza nie tylko przed nieplanowaną ciążą, ale także pomaga zapobiegać zakażeniu chorobami przenoszonymi drogą płciową. Prezerwatywy są skuteczne w zapobieganiu ciąży, ale tylko wtedy, gdy są stosowane prawidłowo. Dlatego warto rozważyć dodatkową metodę antykoncepcji np. tabletki antykoncepcyjne, wkładkę domaciczną, czy implant.

CZY SEKS BEZ ZABEZPIECZENIA JEST BEZPIECZNY?

Nie. Seks bez zabezpieczenia jest bardzo ryzykowny. Oznacza uprawianie seksu, który nie chroni ani przed ciążą, ani przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. jeżeli uprawiasz seks bez żadnych zabezpieczeń, narażasz siebie lub kogoś na zakażenie (lub kilka) chorobą przenoszoną drogą płciową oraz ryzyko poczęcia i zajścia w ciążę (lub zapłodnienia kogoś).

JAKIE SĄ KONSEKWENCJE SEKSU BEZ PREZERWATYWY – ZARÓWNO FIZYCZNE, JAK I EMOCJONALNE

– Kwestia używania prezerwatyw w związku to temat, który dotyka wielu aspektów relacji intymnej. Choć może się wydawać prostą sprawą do ustalenia — to bywa też lustrem, w którym odbijają się nasze zdolności budowania porozumienia, gdy nasze potrzeby w relacji się różnią… Gdy nie jesteśmy nauczeni jak radzić sobie w sytuacjach gdy bliska nam osoba ma inne potrzeby niż my, to łatwo by ten temat stał się źródłem napięć i nieporozumień – tłumaczy Maciej Żukowski, psycholog i psychoterapeuta.

Odmowa używania prezerwatywy może wywoływać szereg trudnych reakcji emocjonalnych i psychologicznych.

Odmowa używania prezerwatywy może wywoływać szereg trudnych reakcji emocjonalnych i psychologicznych:

• Niedomówienia i niejasności: gdy osoba partnerska unika bezpośredniej rozmowy o prezerwatywach, może to prowadzić do nieporozumień. Jedna osoba może zakładać, iż prezerwatywa będzie użyta, podczas gdy druga ma inne plany. Niewypowiedziane oczekiwania i obawy mogą zacząć wpływać na ogólną atmosferę w związku, również poza sytuacjami intymnymi.

• Wewnętrzna walka: gdy czujemy się rozdarci między pragnieniem bliskości a potrzebą bezpieczeństwa. Z jednej strony chcemy być blisko i w zgodzie z naszą osobą partnerską. Z drugiej strony, obawiamy się o zdrowie czy niechcianą ciążę, co może być przytłaczająca. Ta wewnętrzna sprzeczność może prowadzić do stresu i niepokoju.

• Naruszenie granic: gdy jedna osoba naciska na seks bez zabezpieczenia, możemy czuć, iż nasze granice są naruszane. To może wywołać uczucie gniewu, rozczarowania lub smutku. Stąd krótka droga do utraty czy pogorszenia zaufania i poczucia bezpieczeństwa.

• Zamieszanie w głowie: jeżeli ulegniemy presji i zgodzimy się na seks bez prezerwatywy wbrew własnym przekonaniom, możemy później odczuwać poczucie winy lub zwyczajne pomieszanie. Możemy próbować usprawiedliwiać swoje działania, mówiąc sobie, iż to jednorazowa sytuacja lub iż przecież osoba partnerska nas kocha. Jednak gdy głęboko w środku wiemy, iż postąpiliśmy wbrew sobie, może to prowadzić do obniżenia samooceny i zaufania do siebie.

• Strach przed odrzuceniem: obawa przed utratą bliskiej osoby może być tak silna, iż decydujemy się na ryzykowne zachowania. Możemy myśleć, iż jeżeli nie zgodzimy się na seks bez zabezpieczenia, to osoba nas zostawi lub przestanie kochać. Ten lęk może sprawić, iż zaczniemy przedkładać potrzeby drugiej strony nad własne bezpieczeństwo i komfort. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do pogłębienia negatywnej dla nas zależności emocjonalnej – czyli pomijania siebie w związku.

• Udawanie, iż wszystko gra: czasami, aby uniknąć konfliktu (gdy nie potrafimy sobie radzić lub obawiamy się konfliktów), możemy próbować przekonać samych siebie, iż brak prezerwatywy nie jest problemem (choć czujemy inaczej). Możemy racjonalizować sytuację, mówiąc sobie, iż “to się zdarza tylko raz” lub “nic złego się nie stanie”. Jednak gdy w środku czujemy niepokój i dyskomfort, to rozdźwięk między naszymi prawdziwymi uczuciami a tym, co mówimy sobie i osobie partnerskiej, może prowadzić do narastającego napięcia i frustracji.

• Obniżenie satysfakcji seksualnej i relacyjnej: niepewność, niewypowiedziane obawy czy “niewyrozmawiane” do końca sprawy mogą znacząco wpłynąć na satysfakcję seksualną. Trudno w pełni cieszyć się bliskością, gdy w tle czai się nierozwiązany problem

JAKIE JEST RYZYKO ZAJŚCIA W CIĄŻĘ PODCZAS SEKSU BEZ ZABEZPIECZENIA?

Jeśli uprawiasz seks bez zabezpieczenia w dowolnym momencie owulacji lub w jej trakcie, masz bardzo duże szanse na zajście w ciążę. CDC szacuje, iż kobiety poniżej 30 roku życia, które regularnie uprawiają seks bez zabezpieczenia, mają ponad 75 proc. szans na zajście w ciążę w ciągu roku.

Jak rozmawiać o prezerwatywie Fot. Pexels

CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ – DLACZEGO WARTO SIĘ CHRONIĆ

Prezerwatywy to jedyny rodzaj antykoncepcji, który zapewnia również ochronę przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, i nie mówimy tylko o HIV, ale na przykład o rzeżączce czy chlamydiozie, czyli bardzo powszechnych infekcjach. W 2023 roku zarejestrowano prawie dwa razy więcej przypadków kiły i ponad dwa razy więcej przypadków rzeżączki niż rok wcześniej². Te statystyki dotyczą jedynie przypadków rozpoznanych, zgłoszonych i zarejestrowanych. przez cały czas wiele osób żyje w nieświadomości i nie zgłasza się do lekarza, bo 80% STI nie powoduje żadnych objawów. Jeszcze inne osoby uważają, iż ich osobiste ryzyko zachorowania na infekcję przenoszoną drogą płciową jest niewielkie, dlatego nie wykonują badań profilaktycznych.

JAKIE CHOROBY WENERYCZNE MOGĄ BYĆ PRZENOSZONE PODCZAS SEKSU BEZ ZABEZPIECZEŃ?

Poprzez niezabezpieczone prezerwatywą kontakty seksualne może rozprzestrzeniać się wiele chorób: chlamydioza, rzeżączka, kiła, opryszczka narządów płciowych, wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A), wirusowe zapalenie wątroby typu B i C (WZW B i WZW C), wirus HIV oraz rzęsistkowica.

CZY PREZERWATYWA CHRONI PRZED WIRUSEM HIV I INNYMI CHOROBAMI PRZENOSZONYMI DROGĄ PŁCIOWĄ?

Tak. Niezależnie od tego, czy używasz męskiej, czy żeńskiej prezerwatywy, obie te metody są bardzo skuteczne w zapobieganiu HIV i wielu innym chorobom przenoszonym drogą płciową, jeżeli są używane prawidłowo. Prezerwatywy mogą zapobiegać rozprzestrzenianiu się innych chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) lub opryszczka narządów płciowych, ale tylko wtedy, gdy prezerwatywa zakrywa zainfekowane obszary lub rany.

JAKIE INFEKCJE, JAK OPRYSZCZKA CZY CHLAMYDIOZA, MOGĄ BYĆ BEZOBJAWOWE, ALE NIEBEZPIECZNE?

Wiele chorób przenoszonych drogą płciową nie daje żadnych objawów, dlatego są tak niebezpieczne. Chlamydioza jest praktycznie bezobjawowa, zwykle wykrywa się ją u kobiet wtedy, gdy rutynowo badają się pod kątem czegoś innego, a mimo to jest jedną z głównych przyczyn niepłodności. Kiła przez wiele lat może przebiegać bezobjawowo, ale z biegiem czasu może powodować problemy z wątrobą, wzrokiem, nerkami i przewodem pokarmowym. jeżeli nie będzie leczona, może powodować poważne problemy zdrowotne, utratę wzroku, uszkodzenie układu nerwowego, kostnego, a w niektórych przypadkach może prowadzić do śmierci.

KOMUNIKACJA W ZWIĄZKU – JAK ROZMAWIAĆ O PREZERWATYWACH?

Być może pomocne będzie, żeby na początek uznać, iż jest to temat jak każdy inny. jeżeli mamy dobre doświadczenia rozmawiania i rozwiązywania problemów w których się różnimy z naszą osobą partnerską (a różnić się to bardzo częsty i naturalny stan!) to dobrze zadać sobie pytanie co wtedy nam pomogło znaleźć rozwiązanie? I skorzystać z tego również w tej sytuacji.

Jeśli natomiast temat wydaje nam się od początku trudny, to dobrze byłoby zastanawić się: czemu trudno mi akurat w tym temacie? Dobrym przygotowaniem może być próba identyfikacji wyzwań jakie przychodzą nam do głowy gdy planujemy rozmawiać o prezerwatywach. Spróbuj odpowiedzieć sobie na pytania: czego się spodziewasz po tej rozmowie? Jaki może być jej najgorszy przebieg? Czy wcześniejsze negatywne doświadczenia wpływają na Twoje obecne podejście? Może w przeszłości ktoś zignorował Twoje prośby lub wyśmiał Twoje obawy? Pomyśl o tym, jak w Twoim domu i szkole mówiono o seksie i antykoncepcji. Czy był to temat tabu? A może boisz się, iż rozmowa o prezerwatywach może zepsuć nastrój lub obrazić drugą stronę? Skąd bierze się ta obawa? Czy generalnie masz trudności z wyrażaniem swoich potrzeb i stawianiem granic w innych obszarach życia?

• Przeczytaj również: Jak zadbać o siebie po seksie

JAK POWIEDZIEĆ PARTNEROWI, ŻE CHCĘ BEZPIECZNEGO SEKSU?

– Rozmowa o bezpiecznym seksie w związku jest kluczowym elementem zdrowej i otwartej komunikacji. Jednocześnie bywa tak, iż dopiero w relacji, gdy pojawiają się różnice, uczymy się jak komunikować swoje potrzeby – tłumaczy psycholog. Nie zawsze przychodzi to gładko i nie jest to najłatwiejsze zadanie. Co możemy zrobić, aby ułatwić sobie to zadanie?

• Wybierz odpowiedni moment: rozpocznij rozmowę, gdy macie na nią czas. Unikaj dyskusji w trakcie lub tuż przed seksem.

• Mów szczerze i w otwarty sposób: wyrażaj swoje uczucia i obawy wprost, ale z szacunkiem. Pomocna może być uważność na oskarżenia czy krytykę.

• Używaj tzw. “komunikatów ja”: zamiast ogólnych stwierdzeń “ty zawsze odmawiasz…”, powiedz “czuję się XYZ, gdy nie używamy zabezpieczenia”.

• Słuchaj aktywnie: daj osobie partnerskiej przestrzeń do wyrażenia swoich myśli. Staraj się zrozumieć tę perspektywę, choćby jeżeli się z nią nie zgadzasz, bo masz inaczej.

• Jeśli macie wątpliwości lub różne, sprzeczne informacje, poszukajcie wspólnie rzetelnych źródeł wiedzy na temat bezpiecznego seksu.

• Nie bój się szukać pomocy: jeżeli nie potraficie dojść do porozumienia, rozważcie konsultację z terapeutką_tą par lub seksuolożką_giem.

• A przede wszystkim: nie rezygnuj ze swoich potrzeb, jeżeli czujesz, iż są zagrożone. Dotyczy to każdego tematu, bezpiecznego seksu również.

CO ZROBIĆ, JEŚLI PARTNER NIE CHCE UŻYĆ PREZERWATYWY?

Masz prawo do odmowy seksu, tak po prostu, np. do czasu aż uda Wam się ustalić satysfakcjonujące rozwiązanie sprawy. jeżeli czujesz się niekomfortowo, jesteś z wątpliwościami – to mogą być sygnały mówiące: stop.

JAK USTALIĆ GRANICE, GDY CZUJĘ SIĘ NIEKOMFORTOWO W KWESTII ZABEZPIECZEŃ?

Przede wszystkim warto poświęcić czas na zastanowienie się, dlaczego dany temat wywołuje we mnie dyskomfort. Często wynika to z kolizji między naszymi wewnętrznymi wartościami, przekonaniami a postawami innych osób lub otoczeniem. Ważne jest, abyś miał_a jasność co do swoich potrzeb w zakresie zabezpieczeń.

Pomocne może być zadanie sobie kilku pytań: co czuję w tej sytuacji? Jakie moje potrzeby są tu zagrożone? Jakie są moje granice, których nie chcę przekraczać? Czasem pomocne może być porozmawianie na ten temat z bliską nam osobą lub skorzystanie z konsultacji ze specjalistką_tą zdrowia psychicznego / seksualnego.

Kiedy już masz większą jasność co do swoich potrzeb, istotne jest, aby jasno je wyrazić. Tym co czasami nas gubi w tego typu sytuacjach, jest nie mówienie wprost, owijanie w bawełnę, zmiękczanie przekazu – a w efekcie zamazywanie tego na czym nam zależy. Komunikacja powinna być asertywna, czyli jasna i czytelna, ale jednocześnie nic nie stoi na przeszkodzie aby była empatyczna wobec drugiej strony. Chodzi o klarowne wyrażenie swojego stanowiska z szacunkiem dla siebie i drugiej osoby.

Dyskomfort może się objawiać fizycznie i emocjonalnie. Zwracaj uwagę na swoje reakcje – przyspieszone bicie serca, napięcie w ciele czy wewnętrzny niepokój – mogą być to sygnały, iż twoje granice są naruszane (lub były naruszane w przeszłości i teraz trudno jest je komunikować). Zrozumienie tych sygnałów pomoże ci szybciej zareagować w sytuacji, gdy ktoś przekracza twoje granice. Dobrym sygnałem przekraczania granic bywa też złość czy niezgoda. Warto uczyć się ją rozpoznawać i oswajać wyrażanie.

Ustalanie granic to proces, który wymaga samoświadomości, jasnej komunikacji oraz stanowczości. Dbając o swoje potrzeby, nie tylko chronisz swoje zdrowie i dobrostan, ale również budujesz bardziej autentyczne relacje, oparte na wzajemnym szacunku.

CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA

Żródła:

1. https://iris.who.int/handle/10665/378547 ︎
2. Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) ︎

Maciej Żukowski – psycholog i psychoterapeuta.