Tatry to malownicze góry gdzie jak nigdzie indziej możemy podziwiać wspaniałe jeziora górskie, wyniosłe szczyty, bystre potoki, potężne wodospady i wciąż żywą kulturę pasterską. Przebywając w Zakopanem, warto wyruszyć na tatrzańskie szlaki i samemu zobaczyć wszytko na własne oczy.
Malownicze doliny
W Tatrach polskich znajduje się dużo łatwo dostępnych dolin. Za jedną z najpiękniejszych uważana jest Dolina Kościeliska w Tatrach Zachodnich, ojej malowniczości decydują fantastyczne formy skalne, strome urwiska i zbocza, rozległe polany, jaskinie i wąwozy. Spacerując jej dnem, będziemy mijać charakterystyczne przewężenia tzw. bramy skalne.
Wartymi zobaczenia są również krótkie dolinki reglowe w pobliżu Zakopanego np. Za Bramką, Strążyska, Ku Dziurze, Białego. Najciekawiej wyglądają jesienią, gdy porastające regle buki przybierają fantastyczne barwy. Niemal w każdej płyną bystre potoki, wypełniając je szumem i podnosząc ich urok. Dolinki zakopiańskie ze względu na łatwy dostęp i niewielką trudność można polecić wszystkim a w szczególności osobom z dziećmi. Te krótkie doliny można zwiedzać o każdej porze roku.
Bardziej wymagający turyści powinni zobaczyć Halę Gąsienicową i Dolinę Pięciu Stawów Polskich. To w nich można oglądać typowe wysokogórskie krajobrazy. Doliny w Tatrach uprzystępnia sieć szlaków turystycznych, które często wyprowadzają ku wysokim szczytom i przełęczą.
Jeziora górskie
Do najpiękniejszych elementów krajobrazu Tatr należy zaliczyć jeziora, nazywane tutaj stawami. W większości znajdują się w górnych piętrach dolin Tatr Wysokich, po polskiej stronie znajduje się ich około 30. malowniczo położone jeziora tatrzańskie odznaczają się wyjątkową przezroczystością.
W Tatrach polskich leży zaliczane do najwspanialszych Morskie Oko, które swoimpięknem przyciąga rzesze turystów. Położone w głębokim kotle jest lustrem, w którym zobaczyć można otaczające wyniosłe szczyty. Będąc w tym miejscu warto podejść wyżej by podziwiać Czarny Staw pod Rysami, jego wody mają niespotykana przeźroczystość sięgającą aż 17 metrów.
Klejnotem polskiej części Tatr jest Dolina Pięciu Stawów Polskich, gdzie możemy podziwiać górskie jeziora w otoczeniu wyniosłych szczytów. Łączna powierzchnia znajdujących się tu zbiorników wodnych wynosi aż 61 ha.
Największym skupiskiem jezior tatrzańskich w polskich Tatrach jest Dolina Gąsienicowa. Na tym pojezierzu tatrzańskim znajduje się aż 21 górskich jezior. Najpiękniejsze i zarazem największym z nich jest położony u stóp Kościelca — Czarny Staw Gąsienicowy. Drugim co do wielkości stawem Doliny Gąsienicowej jest leżący z drugiej strony Zielony Staw. Nad jeziora można łatwo dotrzeć znakowanym szlakiem z Kuźnic przez Halę Gąsienicową.
Jedynym udostępnionym do zwiedzania w Tatrach Zachodnich jest Smreczyński Staw. Leżący w Dolinie Kościeliskiej zbiornik wodny jest łatwo dostępny turystycznie. Od wielu lat nad tatrzańskimi stawami wiosną i latem można obserwować kaczki krzyżówki.
Podziemia tatrzańskie
Jednym z ciekawszych elementów tatrzańskiej przyrody są licznie tutaj występujące jaskinie i wąwozy. W Tatrach Polskich występuje ok. 750 jaskiń, przede wszystkim w Tatrach Zachodnich. Najrozleglejszym, najdłuższym i najgłębszym jest system Jaskini Wielkiej Śnieżnej i Wielkiej Jaskini Litworowej. Całość poznanych korytarzy wynosi ok. 24 km, a głębokości liczona od otworu do jej dna sięga aż 814 m.
Do ruchu turystycznego dostępnych jest w Tatrach polskich 6 jaskiń, z czego większość znajduje się w Dolinie Kościeliskiej. Są to jaskinie: Mroźna (jedyna oświetlona), Smocza Jama, Mylna, Raptawicka, Obłazkowa oraz Dziura leżąca blisko Zakopanego w reglowej dolince Ku Dziurze.
Dojście do otworów i partie udostępnione dla turystów są odpowiednio ubezpieczone (klamry i łańcuchy) i oznakowane.
Wybierając się do podziemnych korytarzy, trzeba pamiętać, iż wszystkie jaskinie oprócz Mroźnej pogrążone są w ciemnościach, panuje w nich wilgoć, jest mokro zwłaszcza po opadach i występuje niska temperatura. Co za tym idzie, w jaskiniach jest sporo błota i należy liczyć się z ubrudzeniem. Niezbędne będą latarki a najlepiej czołówki, te w telefonach mogą nie wystarczyć, zresztą w tym przypadku baterie gwałtownie się wyczerpują.
Wycieczka do tatrzańskich jaskiń może być dobrą alternatywą, gdy pogoda nie sprzyja do wyjść w wyższe partie gór. Zwiedzanie tatrzańskich podziemi polecamy każdemu w szczególności osobą z dziećmi, dla których będzie to niesamowita atrakcja.
Wodospady
W Tatrach niemal w każdej dolinie płynie bystry potok. Silne załamanie spadku potoków na progach skalnych powoduje powstawanie kaskad i wodospadów.
Do najbardziej znanych i malowniczych należą: Wodogrzmoty Mickiewicza, Siklawa oraz Siklawica. Największym wodospadem Tatr Polskich jest Siklawa, tworzy go potok Roztoka wypływający z Wielkiego Stawu w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Wodospad spada dwoma strugami, rozbryzgując się licznymi kaskadami. Można go oglądać ze szlaku biegnącego z Doliny Roztoki do Doliny 5 Stawów Polskich.
Innymi znanymi wodospadami są Wodogrzmoty Mickiewicza, które można podziwiać z mostu na drodze prowadzącej z Palenicy Białczańskiej do Morskiego Oka.
Najszybciej można dotrzeć do urokliwego wodospadu Siklawica w Dolinie Strążyskiej. Malownicza kaskada opada w dwóch nieomal pionowych ścian skalnych, górny uskok ma 10 a dolny 12 metrów wysokości. W zimie w trakcie silnych mrozów wodospad zamarza i przybiera formę lodospadu.
Polany z krokusami
W Tatrach w piętrze reglowym znajduje się około stu polan. Powstały one w większości przez działalność człowieka, który zdobywając nowe przestrzenie, wycinał wiekowe drzewa, karczował ziemie pod uprawy i pasterstwo.
Polany tatrzańskie porasta różnorodna roślinność, a wiosną najbardziej kojarzą się z krokusami. Masowo rosnące kwiaty zachwycają, pokrywając liliowym kobiercem nawożone przez owce polany.
W Tatrach takich miejsc jest kilka, do najbardziej znanych należą: Kalatówki i Dolina Chochołowska, ale krokusy na terenie Tatr występują także w Dolinie Kościeliskiej i na Polanie pod Kopieńcem. Krokusy pojawiają się na polanach wczesną wiosną w miejscach wytopionego śniegu.
Pasterstwo
Na obszarze Tatr wciąż żywe jest pasterstwo i związane z nim obrzędy. Na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego prowadzony jest tzw. Kulturowy Wypas Owiec. Na poszczególnych polanach w okresie od wiosny do jesieni można zobaczyć pasące się stada owiec. Do takich należą miejsca w Dolinie Kościeliskiej, Chochołowskiej, Kuźnicach, Rusinowej Polanie i na Kalatówkach.
W bacówkach, czyli specjalnych szałasach pasterskich wyrabiane są w tradycyjny sposób wyroby z mleka owczego. Do tej pory zachowane szałasy stanowią interesujący element krajobrazu tatrzańskiego, można je znaleźć w wielu miejscach Tatr.
Największe skupiska zachowały się na polanach: Chochołowskiej Niżniej, Kopieniec, Rusinowej. Najbardziej malowniczo prezentują się szałasy na Hali Gąsienicowej i na Polanie Stoły. Do najstarszych obiektów pasterskich zaliczana jest kamienna koliba w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.
