Chłopca wyrzucili z domu rodzice w sylwestrową noc. Po latach otworzył im drzwi… Czekał ich zwrot akcji, którego nikt się nie spodziewał.

Za oknami domów migotały ciepłe światełka lampek, choinki odbijały się w szybach, a zewsząd dobiegały dźwięki kolęd. Poza tymi ścianami panowała jednak biała cisza. Śnieg padał gęstymi płatami, jakby niewidzialna ręka sypała go z nieba bez końca. Cisza była tak gęsta, iż niemal święta jak w kościele. Żadnych kroków, żadnych głosów. Tylko wycie wiatru w kominach i cichy szelest opadającego śniegu, który jakby otulał miasto kołdrą zapomnianych losów.
Mikołaj Nowak stał na progu. Wciąż nie mógł uwierzyć, iż to dzieje się naprawdę. Jakby to był koszmar bezsensowny i okrutny. Ale zimno wżerało się w ubranie, mokre skarpety przylegały do stóp, a lodowaty wiatr ciął po twarzy. Plecak wbity w zaspę przypominał o rzeczywistości.
Wynoś się! Żebym cię więcej nie widział! wyrwał go z odrętwienia ochrypły, pełen nienawiści głos ojca. I zaraz potem trzask drzwi zatrzaśniętych tuż przed nosem.
Ojciec go wyrzucił. W wigilijną noc. Bez rzeczy. Bez pożegnania. Bez szansy na powrót.
A matka? Stała obok, przyklejona do ściany. Złożyła ręce na piersi. Nie powiedziała ani słowa. Nie próbowała powstrzymać męża. Nie rzekła: To nasz syn. Tylko bezradnie wzruszyła ramionami i przygryzła wargę, by nie wybuchnąć płaczem.
Po prostu milczała.
Mikołaj zszedł powoli z ganku, czując, jak śnieg wciska się w kapcie, kłuje skórę lodowatymi igłami. Nie wiedział, dokąd iść. W środku była pustka jakby serce zapadło się gdzieś głęboko pod żebra.
To koniec, Mikołaj. Nikt cię nie chce. choćby oni. Zwłaszcza oni.
Nie płakał. Oczy miał suche, tylko ostry ból w piersi przypominał, iż żyje. Płacz był już bez sensu. Wszystko się stało. Nie ma drogi powrotnej.
I poszedł. Nie wiedząc dokąd. Przez zamieć. Pod światłem latarni, które oświetlały puste ulice. Za oknami ludzie śmiali się, pili herbatę, rozpakowywali prezenty. A on był sam. Pośrodku święta, do którego nie miał wstępu.
Nie pamiętał, ile godzin błądził. Ulice zlewały się w jedną. Strażnik przegonił go z klatki schodowej, przechodnie omijali go szerokim łukiem, widząc jego wzrok. Był obcy. Niechciany. Zbędny.
Tak zaczęła się jego zima. Pierwsza zima samotności. Zima przetrwania.
Pierwszy tydzień spędzał noce, gdzie popadnie na ławkach, w przejściach podziemnych, w przystankowych wiatach. Wszyscy go przeganiali sprzedawcy, ochroniarze, przypadkowi ludzie. W ich oczach widział nie współczucie, ale irytację. Chłopak w wytartej kurtce, z zaczerwienionymi oczami i rozczochranym wyglądem żywe przypomnienie tego, czego sami się bali.
Jadł, co mógł: resztki ze śmietników, raz ukradł bułkę ze straganu, gdy sprzedawca był odwrócony. Po raz pierwszy w życiu został złodziejem. Nie ze złości, ale z głodu. Ze strachu przed śmiercią.
Pod wieczór znalazł schronienie opuszczoną piwnicę w starej kamienicy na obrzeżach miasta. Pachniało tam pleśnią, kotami i stęchlizną. Ale było ciepło od pobliskiej ciepłowni unosiła się lekka para, wystarczająca, by przeżyć noc. Piwnica stała się jego domem. Ścielił gazety, zbierał kartony i okrywał się szmatami znalezionymi w śmietniku.
Czasem po prostu siedział i cicho płakał. Łez nie było. Tylko skurcz w piersi, ściśnięty ból w środku.
Pewnego dnia znalazł go starzec z laską i długą brodą. Rzucił jedno spojrzenie i mruknął:
Żyjesz? No to dobrze. Myślałem, iż to znowu koty przewracają worki.
Starzec zostawił puszkę gulaszu i kawałek chleba. Tak po prostu. Mikołaj nie podziękował. Po prostu jadł, łapczywie, rękami.
Po tym dniu starzec czasem wracał. Przynosił jedzenie. Nie zadawał pytań. Tylko raz zamruczał:
Miałem czternaście lat, gdy matka umarła, a ojciec się powiesił. Trzymaj się, chłopcze. Ludzie to ścierwa. Ale ty nie jesteś taki.
Te słowa zostały z Mikołajem. Powtarzał je w myślach, gdy brakowało sił.
Pewnego ranka nie mógł wstać. Mdliło go, trzęsły mu się ręce, całe ciało odmawiało posłuszeństwa. Gorączka waliła w skronie, nogi się uginały. Śnieg zasypał wejście do piwnicy, jakby chciał go zamrozić. Nie pamiętał, jak się stamtąd wydostał. Wspominał tylko, iż czołgał się, chwytając za stopnie, aż czyjeś ręce go podniosły.
Jezu, on jest przemarznięty na wylot! kobiecy głos, stanowczy, ale pełen niepokoju, przebił się przez mgłę.
Tak po raz pierwszy zobaczył Krystynę Piotrowską pracownicę socjalną z ośrodka dla nieletnich. Wysoka, w ciemnym płaszczu, ze zmęczonymi, ale uważnymi oczami. Objęła go jak własne dziecko, przycisnęła mocno, jakby wiedziała, iż od dawna nie czuł takiego ciepła.
Cicho, synku. Jestem przy tobie. Wszystko będzie dobrze. Słyszysz?
Słyszał. Przez gorączkę, przez dreszcze. Te słowa były pierwszym ludzkim ciepłem od wielu miesięcy samotności.
Zawieziono go do ośrodka na ulicy Zamkowej niewielki budynek z odrapanymi ścianami, ale z czystą pościelą i zapachem domowego jedzenia: ziemniaków, kapuśniaku, cichej nadziei. Dostał łóżko. Ciepły koc. I coś najdziwniejszego sen bez strachu. Po raz pierwszy od wielu miesięcy.
Krystyna Piotrowska przychodziła codziennie. Pytała, jak się czuje. Przynosiła książki. Nie dziecięce, nie głupiutkie bajki prawdziwe. Sienkiewicza, Prusa. Potem choćby kodeks rodzinny.
Słuchaj, Mikołaj mówiła, podając mu książkę. Znajomość praw to twoja tarcza. choćby jeżeli nie masz nic. jeżeli je znasz nie jesteś bezbronny.
Kiwał głową. Czytał. Chłonął każde słowo jak gąbka wodę.
Z każdym dniem stawał się pewniejszy. W środku rosło coś żywego