Unia Europejska finalizuje prace nad zakazem stosowania PFAS — syntetycznych związków chemicznych wykorzystywanych w tysiącach produktów codziennego użytku. Decyzja oznacza konieczność wycofania wielu znanych artykułów z rynku i ich zastąpienia nowymi, bezpieczniejszymi odpowiednikami.
Fot. Warszawa w Pigułce
Co się dokładnie zmienia
Planowany zakaz obejmie substancje perfluoroalkilowe i polifluoroalkilowe (PFAS), które nie ulegają rozpadowi w środowisku i gromadzą się w ekosystemach. Bruksela dąży do ich stopniowego wyeliminowania z produktów konsumenckich i przemysłowych. Zakaz będzie realizowany etapami, aby umożliwić producentom dostosowanie technologii.
Kogo to dotyczy i na jakich zasadach
• producentów odzieży wodoodpornej, namiotów, kurtek i obuwia
• producentów garnków i patelni z powłokami nieprzywierającymi
• firm wytwarzających opakowania papierowe i jednorazowe artykuły gastronomiczne
• branży budowlanej: farb, klejów, uszczelniaczy, izolacji
• producentów elektroniki i przewodów izolowanych
• konsumentów korzystających z powyższych produktów na co dzień
Jakie produkty mogą zniknąć z rynku
• patelnie z klasyczną powłoką teflonową zawierającą PFAS
• popularne kurtki i buty wodoodporne
• papierowe opakowania na żywność zabezpieczone przed tłuszczem
• wybrane kleje, farby i materiały budowlane
• elementy wyposażenia AGD i elektroniki, w których stosowano odporne chemicznie powłoki
Wszystkie te produkty będą stopniowo zastępowane nowszymi wersjami pozbawionymi substancji PFAS.
Dlaczego wprowadzany jest zakaz
• PFAS obejmują ponad 9 tysięcy związków chemicznych cechujących się wyjątkową trwałością
• substancje te kumulują się w środowisku, wodzie i glebie
• w wielu krajach UE wykryto je w wodzie pitnej i produktach spożywczych
• szeroka obecność PFAS w produktach codziennego użytku prowadzi do ich stałego kontaktu z człowiekiem i środowiskiem
Planowane działania producentów
• opracowanie nowych materiałów o podobnych adekwatnościach użytkowych
• wymiana technologii produkcji i powłok ochronnych
• stopniowe wycofywanie istniejących serii produktów
To proces rozłożony na lata, ale kierunek zmian jest jednoznaczny.
Co trzeba zrobić teraz
• śledzić komunikaty producentów, którzy już zapowiadają zmiany w składach
• przygotować się na pojawienie się nowych wersji popularnych produktów
• porównywać oznaczenia i składy, ponieważ producenci będą wprowadzać alternatywne technologie
Co to oznacza dla czytelnika
Zakaz PFAS przełoży się na realne zmiany w sklepach — część znanych produktów zniknie, a na ich miejsce pojawią się nowe odpowiedniki. Nie oznacza to braku towarów, ale konieczność dostosowania się do unijnych regulacji. Dla konsumentów to sygnał, iż produkty codziennego użytku będą stopniowo modernizowane z myślą o ograniczeniu trwałych zanieczyszczeń w środowisku.
Unia Europejska przygotowuje zakaz stosowania PFAS w szerokiej gamie produktów. Celem jest ograniczenie obecności trwałych związków chemicznych w otoczeniu. Przemysł będzie musiał dostosować technologie, a konsumenci zobaczą zmiany na sklepowych półkach już w najbliższych latach.
