Rozwód w sześćdziesiątym ósmym roku życia to nie romantyczny gest ani kryzys wieku średniego. To przyznanie przed samym sobą, iż się przegrało. Że po osiemdziesięciu latach małżeństwa z kobietą, z którą dzieliłem nie tylko codzienność, ale także milczenie, puste spojrzenia podczas kolacji i wszystko to, czego nigdy nie wypowiedzieliśmy głośno – okazałem się kimś innym, niż powinienem był być. Nazywam się Stanisław, pochodzę z Łodzi, a moja historia zaczęła się od samotności, a skończyła objawieniem, którego się nie spodziewałem.
Z Haliną przeżyliśmy niemal całe życie. Wzięliśmy ślub, gdy mieliśmy po dwadzieścia lat, jeszcze w czasach PRL-u. Wtedy, na początku, była między nami miłość. Pocałunki na ławce w parku, długie rozmowy wieczorami, wspólne marzenia. A potem wszystko zniknęło. Najpierw dzieci, później kredyty, praca, zmęczenie, rutyna… Rozmowy zamieniły się w krótkie wymiany zdań w kuchni: „zapłaciłaś za prąd?”, „gdzie jest rachunek?”, „skończyła się sól”.
Patrzyłem na nią rano i widziałem obok nie żonę, ale zmęczoną sąsiadkę. Pewnie i ja byłem dla niej taki sam. Nie żyliśmy razem – żyliśmy obok siebie. Ja, człowiek z charakterem, uparty i dumny, pewnego dnia powiedziałem sobie: „Masz prawo do czegoś więcej. Do nowej szansy. Do świeżego powietrza, do diabła!”. I wniosłem o rozwód.
Halina nie protestowała. Tylko usiadła na krześle, spojrzała przez okno i powiedziała:
— Dobrze. Rób, jak uważasz. Nie mam już siły walczyć.
Wyszedłem. Z początku czułem się wolny, jakby spadł mi z ramion wielki kamień. Zacząłem spać po drugiej stronie łóżka, adoptowałem kota, piłem rano kawę na balkonie. Ale niedługo przyszło inne uczucie – pustka. Dom stał się zbyt cichy. Jedzenie – bez smaku. A życie – zbyt przewidywalne.
Wtedy wpadłem na pomysł, który wydawał mi się genialny: znaleźć kobietę, która mi pomoże. Tak, jak kiedyś Halina: uprała, ugotowała, posprzątała, pogadała. Niech będzie trochę młodsza, powiedzmy pięćdziesiąt pięć lat, doświadczona, dobra, taka zwyczajna. Może wdowa. Wymagań miałem niewiele. Pomyślałem nawet: „Przecież to niezły part – zadbany, z mieszkaniem, na emeryturze. Dlaczego nie?”.
Zacząłem szukać. Rozmawiałem z sąsiadami, napomykałem znajomym. W końcu odważyłem się dać ogłoszenie do lokalnej gazety. Krótko i na temat: „Mężczyzna, lat 68, szuka kobiety do wspólnego zamieszkania i pomocy w domu. Warunki dobre, mieszkanie i wyżywienie zapewniam”.
To ogłoszenie przewróciło moje życie do góry nogami. Bo po trzech dniach dostałem tylko jedną odpowiedź. Ale taką, iż ręce mi się trzęsły.
„Szanowny Panie Stanisławie,
Czy naprawdę uważa Pan, iż kobieta w latach dwudziestych XXI wieku istnieje po to, by prać komuś skarpetki i smażyć kotlety? Nie żyjemy już w XIX wieku.
Nie szuka Pan partnerki, człowieka z duszą i marzeniami, ale darmową sprzątaczkę z romantyczną przykrywką.
Może najpierw warto nauczyć się samemu gotować, sprzątać i dbać o własny dom?
Z poważaniem,
Kobieta, która nie szuka starego pana z miotłą w ręku”.
Przeczytałem ten list pięć razy. Najpierw kipiałem ze złości. Jak ona śmie? Co sobie wyobraża? Przecież nie chciałem nikogo wykorzystywać! Tylko pragnąłem, by w domu było ciepło, przytulnie, by była tam kobieca ręka…
Ale potem zacząłem się zastanawiać. Może jednak ma rację? Czyżbym naprawdę szukał tylko wygodnej kontynuacji tego, co znałem? Czy przez cały czas oczekiwałem, iż ktoś przyjdzie i ułatwi mi życie, zamiast wziąć sprawy w swoje ręce?
Zacząłem od małych kroków. Nauczyłem się gotować rosół. Potem zapiekankę. Zasubskrybowałem kanał na YouTubie „Gotuj z Sercem”, zacząłem robić zakupy według listy, prasować swoje koszule. Było mi dziwnie, niezręcznie, czasem głupio. Ale z czasem poczułem, iż to już nie obowiązek – to moje życie. Mój wybór.
Nawet powiesiłem nad stołem w kuchni tamtą kartkę z odpowiedzią. W ramce. Przypomnienie dla samego siebie: nie szukaj ratunku w innych, póki sam siebie nie wyciągniesz z dziury.
Minęły trzy miesiące. przez cały czas mieszkam sam. Ale teraz mój dom pachnie jedzeniem. Na balkonie kwitną kwiaty, które sam zasadziłem. W niedziele piekę szarlotkę – według przepisu Haliny. Czasem łapię się na myśli: „Szkoda, iż nie mogę jej tego dać”. Chyba po raz pierwszy w ciągu tych czterdziestu lat zrozumiałem, czym jest bycie nie tylko mężem, ale po prostu człowiekiem obok drugiego człowieka.
I teraz, gdy ktoś mnie spyta, czy chcę się znowu ożenić, odpowiem: nie. Ale jeżeli na ławce obok mnie usiądzie kobieta, która nie szuka pana, ale po prostu chce porozmawiać – na pewno do niej zagadam. Tyle iż teraz – już jako inny człowiek.
