W Polsce coraz więcej osób boryka się z problemem zadłużenia, co może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i społecznych. Mimo iż polski system prawny przewiduje różne okresy przedawnienia w zależności od rodzaju zobowiązania, wierzyciele wciąż dysponują skutecznymi narzędziami nacisku, takimi jak umieszczenie danych dłużnika w rejestrze.
Różne okresy przedawnienia w Polsce
W Polsce obowiązują różne okresy przedawnienia, w zależności od rodzaju zobowiązania. Najkrótszy, roczny termin dotyczy mandatów, dwuletni obejmuje niezapłacone faktury przedsiębiorców i umowy sprzedaży, natomiast trzyletni okres stosuje się do kredytów, pożyczek i zobowiązań z działalności gospodarczej. Co istotne, każda czynność komornika przerywa bieg przedawnienia, a choćby tymczasowe umorzenie postępowania nie oznacza końca sprawy.
Egzekucja komornicza – przeszkoda w przedawnieniu długu
Egzekucja komornicza jest szczególnie skutecznym narzędziem w rękach wierzycieli. Komornik może dokonywać zajęcia majątku dłużnika, wpisywać informacje o długu do rejestru, co utrudnia dostęp do kredytów i podstawowych usług finansowych. Co więcej, choćby tymczasowe umorzenie postępowania nie oznacza końca sprawy – poprawa sytuacji finansowej dłużnika może skutkować wznowieniem egzekucji.
Konsekwencje społeczne zadłużenia
Problem zadłużenia może prowadzić do długotrwałego wykluczenia finansowego całych grup społecznych. Wpisy w rejestrach dłużników mogą utrudniać nie tylko dostęp do usług finansowych, ale także do podstawowych usług telekomunikacyjnych czy choćby wynajmu mieszkania. Co zagraża stabilności finansowej i społecznej.
Alternatywne systemy finansowe i gospodarka nieformalna
Sytuacja ta może prowadzić do rozwoju alternatywnych systemów finansowych i gospodarki nieformalnej, gdzie osoby z negatywną historią kredytową będą szukać możliwości funkcjonowania poza oficjalnym systemem. Co może prowadzić do utraty kontroli państwa nad systemem finansowym i wzrostu nieformalnej gospodarki.
Wpływ na relacje rodzinne i międzypokoleniowe
Przedłużające się postępowania egzekucyjne mogą wpływać na relacje rodzinne i międzypokoleniowe, szczególnie gdy młodzi dłużnicy są zmuszeni mieszkać z rodzicami z powodu niemożności samodzielnego wynajmu czy zakupu mieszkania.
Mobilność społeczna i zdrowie psychiczne
Problem zadłużenia może prowadzić do zwiększonej mobilności społecznej – dłużnicy mogą być zmuszeni do częstych zmian miejsca zamieszkania lub pracy, aby uniknąć egzekucji. Co może prowadzić do utraty stabilności i wpłynąć na zdrowie psychiczne społeczeństwa, prowadząc do zwiększonej liczby przypadków depresji i innych zaburzeń związanych ze stresem finansowym.
Edukacja finansowa
Sytuacja ta wymusza większy nacisk na edukację finansową, już od najmłodszych lat. Edukacja finansowa powinna obejmować zasady odpowiedzialnego zarządzania finansami, aby uniknąć problemów finansowych w przyszłości.
Według danych z 2020 roku, w Polsce aż 1,5 miliona osób jest dłużnikami, a kwota zadłużenia wynosi około 40 miliardów złotych (źródło: Związek Banków Polskich). Dlatego równie ważne jest, aby państwo i instytucje finansowe podejmowały kroki w celu zapobiegania zadłużeniom i pomocy dłużnikom w wyjściu z zadłużenia.
