Ten specjalnie zaadoptowany wagon expressu połączył stolice Polski i Niemiec sześciokrotnie, kursując od 11. do 16. lutego na trasach Warszawa-Berlin. Znajdował się na samym początku składu i ze względu na dominujący kolor zewnętrzny jednostki, dekoracji jej wnętrza używano także nazwy „Zielony wagon”. W tej barwie były też materiały promocyjne.
Pierwszy pociąg ruszył z Dworca Centralnego w Warszawie w dniu 11. lutego o godzinie 17.00. Każdy z pasażerów mógł uczestniczyć w przeżyciach artystycznych bez ponoszenia dodatkowych kosztów, wystarczył bilet na przejazd. Było również wśród nich dziesięciu przedstawicieli mediów pod opieką Agnieszki Zawadzkiej z biura Visit Berlin, organizatora wyjazdu.
Motto wydarzenia brzmiało „Miasta poruszają”. Został on przygotowany bardzo starannie przez pracowników spółki Kulturprojekte Berlin GmbH, a jego koszty sfinansował kraj związkowy Berlin. Lista partnerów jest długa, główni to: Urząd m.st. Warszawy, Urząd Miasta Poznania, ICC PKP Intercity i Deutsche Bahn; wśród pozostałych znalazły się instytucje: Visit Berlin, Dom Polsko-Niemiecki, Instytut Polski, Instytut Pileckiego, Goethe Instytut, z Poznania – Visit Poznań, Teatr Wielki i Teatr Muzyczny.
Tak liczny udział wielu podmiotów przyczynił się do powstania pilotażowego unikatowego scenariusza z wyraźnie zaakcentowaną ideą dot. kulturalnej współpracy pomiędzy Berlinem, Warszawą i Poznaniem oraz polsko-niemieckim regionem pogranicza. Starano się wykorzystać ich siłę oraz obywatelskie zaangażowanie zgodnie z jednym z podstawowych założeń Unii Europejskiej „Zjednoczona w różnorodności”. Obecna prezydencja Polski w jej radzie stwarza niepowtarzalną okazję do organizacji takich eventów (z materiałów prasowych www.kulturzug.eu).
Zrozumienie treści umożliwiało tłumaczenie symultanicznie na języki, polski lub niemiecki. W tych językach były prowadzone poszczególne punkty interesującego scenariusza, a należały do niego: animacje językowe, spotkanie autorskie, performans, warsztaty. Została zapewniona też przestrzeń do rozmów, wymiany myśli i inspiracji.
Po powitaniu przez Ewę Stróżczyńską-Wille z biura Kulturprojekte Berlin, nastąpiło krótkie wprowadzenie w genezę i idee rozpoczynającego się wydarzenia pn.: „Miasta poruszają”.
Jak się okazało jest ono nową wersją „Pociągu do Kultury”, kursującego już od 2016 r. na trasie Wrocław-Berlin, którego pomysłodawcą był ówczesny prezydent Wrocławia, Rafał Dutkiewicz. Efekty tej idei są godne pochwały, bowiem w programie gościło ponad 600 osób, w tym artystów, pisarzy, poetów oraz przedstawicieli różnych instytucji publicznych, a skorzystało z niej ponad 100 000 podróżnych. niedługo dołączą do nich kolejni, bo już 11. kwietnia „Wagon Kultury” ponownie powróci na tę trasę.
Event był wielokrotnie nagradzany za łączenie regionów, pokoleń i kultury, co dobrze prognozuje dla jego nowej wersji, bo przygotował go w dużej mierze ten sam zespół pracowników biura. Pomysłodawcą projektu jest Oliver Spatz, kierownictwo objęła Corinna Scheller, koncepcję tworzyły Ewa Stróżczyńska-Wille i Natalia Wasserman.
Inauguracji projektu dokonał J.E. Viktor Elbling, Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce. Oznaką tego było odsłonięcie obrazu, który przedstawia wiele osób obu krajów, głównie zwykłych obywateli, ale także wybitne jednostki. Z Polski są to Mikołaj Kopernik i Stańczyk z obrazu Matejki, a z Niemiec Goethe oraz… Marks i Engels. Wśród symboli: orły – polski i niemiecki, Warszawska Syrenka, Pałac Kultury i Nauki, poznański koziołek, Berliński Niedźwiedź oraz czterokonny zaprzęg z Bramy Brandenburskiej.
Ambasador życzył nowej inicjatywie powodzenia i kontynuowania jej cyklicznie, jak ww. przykład na trasie Wrocław-Berlin.
Pierwszym punktem programu była animacja językowa pt.: „Świat języków”, prowadzona przez Natalię Wasserman. W pudełkach były przygotowane karteczki z sentencjami w trzech językach. Należało odgadnąć, o jaki język chodzi.
W drugim zadaniu pasażerowie mieli przekazać życzenia dla mieszkańców ww/ miast, biorąc pod uwagę ich najpilniejsze potrzeby. Zapisane karteczki zostały powieszone na specjalnej tablicy.
Następna animacja polegała na zaznaczeniu przez pasażerów na dużej mapie, z linią kolejową Warszawa-Poznań-Berlin, miejsc swojego urodzenia oraz obecnego adresu. Były one łączone nitką. Patrząc na mapę pod koniec jazdy pociągu można było wysnuć wniosek, iż większość uczestników tego quizu osiedliła się daleko od pierwotnego zamieszkania.
Następnie moderatorka Dorota Danielewicz zaprezentowała książkę pt.: „Atlas dziur i szczelin” Michała Książka, który zaprasza w niej na spacer ulicami Warszawy, żeby odkryć ukryte piękno przyrody choćby w przestrzeniach z pozoru całkowicie zabetonowanych. Odbyła się bardzo interesująca rozmowa z autorem i odczytano fragmenty książki w językach polskim i niemieckim. Utwór otrzymał w ubiegłym roku Nagrodę Literacką m.st. Warszawy.
Kolejne wydarzenie to performans o podróży w czasie do Berlina lat 20-tych. Arne Krastying w anegdotyczny sposób opowiadał o kultowej „Kawiarni Romańskiej” („Das Romanische Café”), miejscu spotkań środowiska artystycznego.
Namiastką tej atmosfery był pokaz charlestona w wykonaniu Agaty Rakszewskiej, zachęcającej także do wspólnego tańca.
Ostatnim punktem programu były warsztaty muzyczne pt. „Tutaj każdy ma głos” (tajniki sztuki dyrygentury). Poprowadził je Grzegorz Wierus, dyrygent z Teatru Wielkiego w Poznaniu, a uczestniczyła w nich duża grupa pasażerów, pilne wykonując różne ćwiczenia emisji głosu.
Podczas jazdy podróżni mogli skorzystać także z gier planszowych i biblioteki, wyposażonej w książki w językach: polskim, niemieckim i angielskim.
W kolejnych dniach lutego (12, 13, 14, 15 i 16) program został uzupełniony nowymi propozycjami. Należały do nich np. prezentacja z interakcją pt.: „Barometr Polska-Niemcy” (Polacy i Niemcy o sobie nawzajem), koncerty pt.: „Magia musicalu” (Teatr Muzyczny w Poznaniu) i pt.: „Spotkanie jazzu i tradycji ukraińskiej”, wydarzenie literackie pt.: „Aurelia Wyleżyńska: Kroniki wojenne 1939-1944”, dyskusja nt.: „Mój – Twój – Nasz Dom” (Kultura pamięci – różne perspektywy), warsztaty pt.: „Rogale Świętomarcińskie – poznańska historia”, przygotowane przez Muzeum Rogalowe w Poznaniu.
Ze względu na poznawczą wartość „Pociągu do Kultury”, zaprezentowaną różnorodność tematów i form należy mieć nadzieję, iż już niedługo będą kolejne jego edycje na trasach Warszawa-Berlin i z powrotem.
https://kulturprojekte.berlin/projekte/kulturzug-berlin-poznan-warszwa/
Tekst i zdjęcia: M. Fudała
