Dopiero w pięćdziesiątym piątym roku życia zrozumiałam, iż najstraszniejsze to nie puste mieszkanie, ale dom pełny ludzi, dla których jesteś niewidzialna.
— Znowu kupiłaś nie ten chleb — głos synowej Kasi wbił się w uszy jak nóż, gdy rozkładałam zakupy w kuchni. — Prosiłam bez drożdży. Już piąty raz.
Demonstracyjnie wzięła kajzerkę, którą przyniosłam, i obracała ją w dłoniach, jakby to była jakaś trująca gąsienica.
— Kasiu, zapomniałam, wybacz. Zawieruszyłam się.
— Zawsze się zawieruszasz, Anno Stanisławo. A my to potem mamy jeść. Arturek może dostać alergii.
Rzuciła chleb na blat z miną, jakby robiła mi łaskę, nie wyrzucając go od razu do śmietnika.
Przełknęłam gulę, która stanęła mi w gardle. Mój wnuk Artur miał sześć lat i nigdy w życiu nie miał alergii na zwykły chleb.
Do kuchni zajrzał syn.
— Mamo, nie widziałaś mojego niebieskiego swetra?
— Widziałam, Leszku. Jest w praniu, wczoraj…
— Po co? — choćby nie dał mi dokończyć. — Przecież chciałem go dziś założyć! No, mamo!
Zniknął, zostawiając mnie z tym jego rozdrażnionym „no, mamo”, które ostatnio bolało bardziej niż policzek. Uprałam jego rzecz. Zadbalam. I znów byłam winna.
Powoli przeszłam do swojego pokoju, mijając salon, gdzie Kasia już głośno opowiadała koleżance przez telefon, iż „teściowa znowu odpływa”. Śmiech w słuchawce był tak samo kłujący jak jej słowa.
Mój pokój wydawał się jedynym bezpiecznym miejscem w tym dużym, niegdyś przytulnym domu. Teraz brzęczał jak ul.
Nieustanne rozmowy, dziecięce wrzaski, telewizor, który nigdy nie milknął, trzaskanie drzwiami. Hałas. Tłok. I do szaleństwa samotnie.
Usiadłam na skraju łóżka. Całe życie bałam się zostać sama. Bałam się, iż dzieci wyrosną i odlecą, a ja będę siedzieć w pustych pokojach. Jaka ja byłam głupia.
Dopiero w pięćdziesiątym piątym roku życia zrozumiałam, iż najstraszniejsze to nie puste mieszkanie, ale dom pełny ludzi, dla których jesteś niewidzialna.
Jesteś dla nich darmowym dodatkiem. Chodzącą funkcją, która ciągle się zawiesza. Podaj, przynieś, upierz — ale tylko tak, jak powiedzieli. Krok w lewo, krok w prawo — i już przeszkadzasz, irytujesz, wchodzisz w drogę.
Wieczorem spróbowałam jeszcze raz. Leszek siedział nad laptopem, nachmurzony.
— Leszku, może porozmawiamy?
— Mamo, nie widzisz, iż jestem zajęty? — choćby nie podniósł wzroku znad ekranu.
— Chciałam tylko…
— Potem, dobrze?
Ale to „potem” nigdy nie nadeszło. On i Kasia mieli swoje życie, swoje plany, swoje rozmowy. A ja byłam… tłem. Jak stara kanapa albo lampa, która już dawno się znudziła. Jakby była, a jakby jej nie było.
Zapukano do drzwi. To był Arturek.
— Babciu, poczytaj — podał mi książkę.
Serce drgnęło radośnie. Oto on, mój promyczek. Jedyny, dla którego…
— Artur! — nagle w drzwiach stanęła Kasia. — Mówiłam, żeby nie zawracać babci głowy! Idź, masz czas na tablet.
Zabrała książkę i wyprowadziła chłopca za rękę.
A ja zostałam, patrząc na zamknięte drzwi. I w tej chwili zrozumiałam: nie mogę już być tylko tłem. Coś musi się zmienić. Inaczej rozpuszczę się w ścianach tego domu jak cień.
Decyzja nie przyszła od razu. Dojrzewała we mnie kilka dni, gdy mechanicznie zmywałam naczynia, chodziłam na zakupy i połykałam w milczeniu kolejne ciche przytyki.
Ostatecznie dojrzała, gdy zobaczyłam w śmietniku prawie pełny garnek mojego bigosu — „za tłuste, jesteśmy na diecie”.
Postanowiłam zacząć od małych kroków. Od swojej przestrzeni.
W sobotę rano, gdy wszyscy jeszcze spali, wyciągnęłam z szafy pudła z rzeczami zmarłego męża. Jego książki, narzędzia, stare zdjęcia. Rozłożyłam je w salonie, na dużym stole. Chciałam stworzyć kącik pamięci, powiesić jego portret.
Pierwsza zeszła Kasia. Zamarła w progu, jakby zobaczyła szczura.
— Co to ma być?
— Dzień dobry, Kasiu. Porządkuję rzeczy.
— Widzę. Nie możesz tego robić w swoim pokoju? Zasłaniasz cały salon. Mamy dziś gości, nawiasem mówiąc.
— To też mój salon — odpowiedziałam spokojnie, ale stanowczo. I sama się zdziwiłam, jak pewnie to zabrzmiało. — A to rzeczy twojego teścia. Ojca Leszka.
Kasia prychnęła i obrażona poszła do kuchni, głośno stawiając czajnik. Po dziesięciu minutach pojawił się Leszek — zwabił go zapach kawy i moja „rewolucja”.
— Mamo, co to za bałagan? Kasia mówi, iż wszystko pozawalałaś.
— Chciałam tylko powiesić portret taty. Tutaj — wskazałam na ścianę.
— Tutaj? — spojrzał najpierw na ścianę, potem na mnie. — Oszalałaś? Przecież tu mamy nowoczesny wystrój. Jaki portret? Kasia już choćby designerowskie lustro wybrała.
Oto jak. Lustro. Modne. Ważniejsze niż pamięć o jego ojcu.
— Leszku, to mój dom.
— O, zaczyna się — przewrócił oczami. — Znowu twoje „mój dom”. My tu też mieszkamy! My remont rob
