Tysiące kontroli w dużych miastach w Polsce. Przeglądają wszystkie torby. Sypią się mandaty, wnioski do sądu i trzykrotność stawki

Od początku 2025 roku w całej Polsce obserwujemy nasilenie trendu zaostrzania kontroli segregacji odpadów. Warszawa, która już w 2023 roku przeprowadziła ponad 6 tysięcy akcji kontrolnych, wyznacza kierunek, a mniejsze miejscowości podążają jej śladem, wprowadzając własne programy wzmożonych kontroli i surowych kar.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Warszawa liderem w kontrolach segregacji

Stolica prowadzi intensywne działania kontrolne już od dłuższego czasu. Jak podaje dziennik.pl, w 2023 roku przeprowadzono dokładnie 6104 kontrole segregacji odpadów w warszawskich gospodarstwach domowych. Efekty tych działań są znaczące:

• 131 mandatów nałożonych na mieszkańców
• 9 wniosków o ukaranie skierowanych do sądu
• 197 pouczeń zastosowanych wobec osób nieprzestrzegających zasad

Kontrole w Warszawie prowadzą zarówno pracownicy Oddziału Ochrony Środowiska, jak i funkcjonariusze straży miejskiej. Osoby te posiadają uprawnienia do bezpośredniego sprawdzania zawartości pojemników i toreb na śmieci, co umożliwia im weryfikację, czy odpady są prawidłowo segregowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Mniejsze miejscowości zaostrzają przepisy

W ślad za Warszawą, również mniejsze miejscowości na Mazowszu wdrażają bardziej rygorystyczne systemy kontroli. Przykładem może być Glinojeck, gdzie od stycznia 2025 roku wprowadzono nie tylko wzmożone kontrole, ale także znacznie podwyższono opłaty za gospodarowanie odpadami.

Mieszkańcy Glinojecka, którzy segregują odpady, płacą w tej chwili 28 złotych miesięcznie od osoby. Natomiast ci, którzy nie przestrzegają zasad segregacji, muszą liczyć się z trzykrotnie wyższą opłatą – aż 84 złote miesięcznie od osoby.

Miasto walczy również z problemem niepłacących za wywóz śmieci. Zaległości mieszkańców w tym zakresie sięgają już 180 tysięcy złotych. Władze Glinojecka zdecydowały się na radykalne kroki, kierując wszystkie zaległości do egzekucji komorniczej.

Nowe zasady segregacji obowiązujące w całej Polsce

Od 1 stycznia 2025 roku w całym kraju obowiązują zmodyfikowane zasady segregacji odpadów. Jedną z najistotniejszych zmian jest zakaz wrzucania ubrań i tekstyliów do odpadów zmieszanych. Zgodnie z nowymi przepisami, tekstylia powinny być oddawane do specjalnych punktów zbiórki lub podczas zbiórek organizowanych przez gminy.

Jednocześnie z wprowadzeniem nowych przepisów, w wielu miejscowościach podniesiono opłaty za wywóz śmieci. Władze lokalnych samorządów zapowiadają, iż będą surowo egzekwować przestrzeganie zasad segregacji, co ma pomóc w osiągnięciu wymaganych poziomów recyklingu.

Za co można otrzymać mandat?

Kontrolujący mogą nałożyć mandat za różne przewinienia związane z niewłaściwą gospodarką odpadami. Najczęstsze naruszenia, za które można otrzymać karę finansową to:

• Mieszanie odpadów segregowanych z niesegregowanymi – np. wrzucanie plastiku czy szkła do pojemnika na odpady zmieszane
• Wyrzucanie odpadów niebezpiecznych (np. baterii, leków, farb) do zwykłych pojemników
• Umieszczanie tekstyliów i ubrań w odpadach zmieszanych (zgodnie z nowymi przepisami od 2025 roku)
• Wrzucanie odpadów budowlanych do kontenerów przeznaczonych na odpady komunalne
• Wyrzucanie zużytego sprzętu elektronicznego do zwykłych pojemników
• Umieszczanie gorącego popiołu w pojemnikach na odpady
• Nieprawidłowe segregowanie bioodpadów – wrzucanie do nich np. mięsa, kości czy oleju
• Wyrzucanie odpadów wielkogabarytowych poza wyznaczonym do tego obszarem
• Podrzucanie odpadów do cudzych pojemników lub wyrzucanie ich w miejscach niedozwolonych

Wysokość mandatu może się różnić w zależności od rodzaju i skali naruszenia. W większości przypadków kary wynoszą od 100 do 500 złotych. W przypadku poważniejszych lub powtarzających się naruszeń sprawa może zostać skierowana do sądu, który może nałożyć karę sięgającą choćby kilku tysięcy złotych.

Konsekwencje nieprzestrzegania zasad segregacji

Osoby nieprzestrzegające zasad segregacji odpadów muszą liczyć się nie tylko z doraźnymi mandatami, ale także z długofalowymi konsekwencjami:

• Mandat karny, który może wynieść choćby 500 złotych
• W poważniejszych przypadkach sprawa może trafić do sądu
• Wielokrotnie wyższe opłaty za wywóz śmieci (nawet trzykrotność standardowej stawki)

Eksperci zajmujący się gospodarką odpadami podkreślają, iż zaostrzone kontrole są niezbędne, aby Polska mogła osiągnąć wymagane przez Unię Europejską poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych.

Według najnowszych danych, adekwatna segregacja odpadów pozwala na zwiększenie ilości materiałów poddawanych recyklingowi oraz może prowadzić do optymalizacji kosztów systemu gospodarki odpadami w dłuższej perspektywie.