Twierdza Srebrna Góra - Dolny Śląsk

Historia Twierdzy Srebrna Góra

W 1740 roku Śląsk, w którego granicach znajduje się Srebrna Góra, został zdobyty przez Prusy. Wtedy król Fryderyk II Wielki zlecił wybudowanie ogromnej twierdzy, składającej się z 6 fortów. I tak w roku 1765 rozpoczęto budowę Srebrnogórskiej Twierdzy.

Pod budowę twierdzy wybrano dwa górujące nad przełęczą wzniesienia – Forteczną (Warowną) Górę oraz Ostróg. Budowa trwała ekspresowe 12 lat i zakończyła się w roku 1777. I tak Srebrna Góra stała się największą twierdzą górską w Europie. Zajmuje ponad 100 ha, a jej długość to 3 km.

W pierwszej kolejności powstały centralne elementy kompleksu - charakterystyczny, wysoki Donjon i bastiony pomocnicze - Kleszczowy, Nowomiejski, Gwiaździsty, Górny i Dolny. Później dobudowywano forty pomocnicze i wzmacniano powstałe już konstrukcje. Zabudowania twierdzy Srebrna Góra zajęły łącznie aż 106 hektarów.

Jej zadaniem była obrona granic prowincji śląskiej przed potencjalnym atakiem ze strony Austrii. Wpisała się do systemu umocnień, który obejmował powstałe wcześniej twierdze w Świdnicy, Kłodzku i Nysie.


Twierdza Srebrna Góra pozostała niezdobyta. Kilkukrotnie stawała w pogotowiu, ale w rzeczywistości doszło do tylko jednego jej oblężenia - podczas wojen napoleońskich. Wtedy u jej stóp stanęło wojsko francuskie pod dowództwem Hieronima Bonaparte.

Nieliczna załoga twierdzy stawiała skuteczny opór wojskom francuskim, które były wspierane m.in. przez polskich ułanów Legii Nadwiślańskiej, i do czasu podpisania pokoju w Tylży utrzymywała twierdzę Srebrna Góra jako niezdobytą. Po dotarciu do Srebrnej Góry wieści o podpisanym pokoju, wojsko francuskie odeszło spod twierdzy.

Decyzję o rozbrojeniu przestarzałej i niepotrzebnej już wtedy twierdzy podjęto w 1867 r. 1 października tego roku wojsko uroczyście opuściło zabudowania obiektów i militarny etap w życiu twierdzy zakończył się. Później w budynkach obiektu mieściły się pruskie więzienia.

W czasie II wojny światowej na twierdzy istniał obóz jeniecki, do którego trafiali również polscy oficerowie. Niektórym udało się uciec z obozu, a jeden z nich w swojej ucieczce dotarł aż do Syrii.


W 1944 r. rozpoczęto w rejonie twierdzy drążenie podziemnych korytarzy nieznanego przeznaczenia. 3 marca 1945 r. pod forteczne wzgórze dojechała kolumna nazistowskich ciężarówek. W tym czasie mieszkańcy Srebrnej Góry nie mieli prawa opuszczać swoich domostw.

Po pewnym czasie odnotowano wybuch, który mógł być związany z maskowaniem wejścia do sieci podziemnych korytarzy. Teoria nie znalazła potwierdzenia w badaniach twierdzy, ale zupełnie zanegować jej też nie można.