Tor saneczkowy na “Olimpie”[Nieznana Zielona Góra]

wzielonej.pl 3 tygodni temu

Zielona Góra nigdy nie przestanie zaskakiwać. Niczym prawdziwa kobieta swoje tajemnice odkrywa powoli i w najmniej zaskakujących momentach możemy dowiedzieć się o niej więcej. Bo któż przypuszczałby, iż w naszym mieście był na stałe ulokowany tor saneczkowy?

Nasze miasto znajduje się pośród lasów i wzgórz. Nic więc dziwnego, iż w niektórych miejscach przedwojenni restauratorzy budowali swoje lokale, aby zagwarantować swojej klienteli nie tylko dobre jadło oraz napitki, ale także fantastyczne widoki oraz różnego rodzaju inne atrakcje.

Wiele zielonogórzanek i zielonogórzanin zna miejskie wzgórze zwane „Olimpem”. Dla tych, którym obca jest ta nazwa zdradzę, iż to górka vis-a-vis Liceum Ogólnokształcącego nr 1 przy ul. Kilińskiego w Zielonej Górze. Znajdowała się tam przepiękna, ale już niestety nieistniejąca, restauracja zwana Wzgórzem Augusta (Augusthöhe). Swoim wyglądem przypominała niewielki pałacyk, a jej początki sięgały aż 1825 r., kiedy to August Förster – syn miejscowego fabrykanta – wybudował go wśród winnic jako swój luksusowy dom ogrodowy. Gdy rodzina zbankrutowała, to w 1891 r. całość terenu wykupił Gustav Götze i uruchomił tam lokal.

Götze bardzo mocno zaczął rozwijać lokal. Inwestował mnóstwo funduszy i dobudował acetylenownie, dzięki której restauracja zyskała oświetlenie karbidowe. Trzy lata później lokal już miał oświetlenie elektryczne!

W tym samym roku zaskoczył całe miasto nigdzie niespotykaną atrakcją! Tuż obok restauracji wybudował drewniany tor saneczkowy o długości 200 m! Tor posiadał kilka wzniesień i spadków, aby umiejscowione na nim wagoniki bezproblemowo mogły się poruszać uzyskując odpowiednią prędkość. Wszystko było wspomagane elektrycznie, oświetlone i przyciągało rzesze mieszkańców. No hit!

Niestety jak to w życiu bywa. Coś co powinno cieszyć i być atrakcją, nie wszystkim się spodobało. W kwietniu 1910 r. do magistratu wpłynęło pismo z zapytaniem czy właściciel restauracji posiada wszelkie wymagane zgody, certyfikaty i zaświadczenia. Jak się okazało Götze wybudował tor jednak nie poinformował o tym Policji Budowlanej, bo konstrukcja nie była na stałe związana z gruntem. Kiedy wzmożono kontrole chciał on naprawić swoje niedopatrzenie i w ekspresowym tempie dostarczył pisma oraz projekty prosząc o wydanie pozwolenia.

Niestety nowoczesność i niestandardowe rozwiązania spowodowały uruchomienie machiny urzędniczej. Götze nie chciał łatwo się podać i walczył o swoją atrakcję przez ponad rok. Niestety Policja Budowlana byłą nieugięta stwierdzając, iż zastosowany sprzęt, materiały i wszystko inne nie spełnia wymagań bezpieczeństwa. Nakazano rozebrać tor kolejki górskiej nie wydając pozwoleń na jego dalsze użytkowanie.

W zielonogórskim Archiwum Państwowym w Zielonej Górze zachowała się cała dokumentacja prezentująca jak wyglądał tor. Niemniej osobiście, przez ponad 25 lat poszukiwań zielonogórskich artefaktów, nigdy nie widziałem pocztówek z jego wyglądem, ani żadnych zdjęć. Jednak do mych zbiorów trafiła widokówka z torem kolejki, i choć jest czarno biała, to zdecydowanie przyspieszyła bicie mojego serca. Zresztą zobaczcie sami jak ten tor wyglądał!

Źródła:
-opracowania i zbiory własne oraz prywatne;
-Grunberger Wochenblatt; książki adresowe miasta;
-G. Biszczanik, „Zielona Góra od kuchni. Restauracje przedwojennego miasta”, Zielona Góra 2023
-M. Kuleba, „Topografia Winiarska Zielonej Góry”, Zielona Góra 2010
-zbiory Archiwum Państwowego w Zielonej Górze.

Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, regionalista, znawca dziejów Zielonej Góry