Pierwsza brytyjska budka telefoniczna została zaprojektowana w 1920 roku przez Gilesa Gilberta Scotta na konkurs zorganizowany w ramach poszukiwań budki telefonicznej na ulice Londynu. Kolejny, doskonale już znany model: w czerwonym kolorze, z przedszkolnymi drzwiami i ścianami z trzech stron, dachem w kształcie płytkiej kopuły i napisem "telephone", powstał w latach 20. XX wieku, także spod ręki Scotta. Choć rozmiar i szczegóły zmieniały się przez lata kilkukrotnie, jedno pozostawało niezmienne: prostokątny kształt i czerwona barwa. Nie dla wszystkich udało się znaleźć nowe zastosowanie. Co się stało z tymi, które zniknęły z ulic brytyjskich miast i miasteczek?
REKLAMA
Zobacz wideo Lotnisko w Katarze zachwyca. Przepych, drogie marki i... park
Gdzie się podziały czerwone budki telefoniczne? Niechciane trafiają na cmentarzysko
Kiedyś można było je spotkać na niemal każdej brytyjskiej ulicy, ale też na Malcie, Bermudach czy w Gibraltarze. W latach 80. w użyciu było ponad 73 tys. czerwonych budek telefonicznych. Pod koniec lat 80. powoli zaczynały jednak tracić sens. Dla wielu z nich znaleziono nowe zadania. Tak powstały minibiblioteki, punkty wymiany książek, a nawet... zasilane energią słoneczną stacje ładowania telefonów komórkowych. Nie wszystkie spotkał jednak szczęśliwy los.
Sprawdź też: Światła reflektorów oświetlają nadmorskie plaże. Nad Bałtykiem powstaje drugi sezon znanego serialu
Część z nich trafiła na cmentarzyska budek telefonicznych, by tam rdzewieć w spokoju. Jedno z takich miejsc znajduje się na północy Anglii, w miejscowości Carlton Miniott w hrabstwie North Yorkshire. Setki zwolnionych ze służby budek w różnym stanie, w większości złym, spoczęło na terenie miejscowego warsztatu. Wszystko dzięki zmarłemu w styczniu 2024 roku Mike'owi Shoresowi, który starał się przywrócić im dawny blask. W 2016 roku w rozmowie z portalem Daily Mail opowiadał, iż poświęcił ponad 100 godzin na usunięcie uszkodzonej farby i przemalowanie ich na nowo. Te, które udało mu się odnowić, były sprzedawane m.in. jako elementy instalacji artystycznych na całym świecie. - Niektórzy po prostu lubią starocie. Ja lubię - żartował.
Kultowy symbol znajdziesz nie tylko w Anglii. Gdzie jest czerwona budka telefoniczna w Polsce?
Czerwona budka telefoniczna, choć straciła swój pierwotny cel wraz z upowszechnieniem telefonów komórkowych, przez cały czas pozostaje symbolem Wielkiej Brytanii, obok Big Bena, piętrowego autobusu, czarnej taksówki i Tower Bridge. Do tego stopnia, iż w 1986 roku jedna z nich trafiła na listę National Heritage List for England, na którą trafiają najważniejsze zasoby dziedzictwa kulturowego. Wielokrotnie pojawiała się też w popkulturze.
Mało kto wie, iż czerwoną budkę telefoniczną można też znaleźć... w Polsce. W 1989 roku z Plymouth w Anglii trafiła do Gdyni. Stanęła wtedy przy ul. Świętojańskiej, jednak w latach 2000. zniknęła. Kilka lat temu wróciła do miasta i dziś można ją podziwiać na Skwerze Plymouth przy skrzyżowaniu ul. Świętojańskiej i al. Piłsudskiego. W środku nie działa jednak telefon, a punkt wymiany książek.
