Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najpopularniejszych metod uniknięcia niechcianej ciąży. Ich stosowanie budzi wiele pytań nie tylko w kontekście samej antykoncepcji, ale również leczenia niektórych zaburzeń hormonalnych. W niniejszym artykule przybliżamy, czym dokładnie są tabletki antykoncepcyjne, kiedy warto je stosować i jak wygląda proces uzyskania recepty. Wyjaśniamy również, jak działają poszczególne rodzaje tabletek antykoncepcyjnych i na co należy zwrócić uwagę przy ich przyjmowaniu.
Czym są tabletki antykoncepcyjne i jak działają?
Tabletki antykoncepcyjne to doustne środki antykoncepcyjne zawierające hormony – syntetyczne odpowiedniki estrogenów i progesteronu (lub sam progestagen), które wpływają na cykl menstruacyjny kobiety. Działanie tabletek polega przede wszystkim na zahamowaniu owulacji, czyli uwolnienia komórki jajowej z jajnika. Dodatkowo hormon zawarty w tabletce wpływa na zagęszczenie śluzu szyjkowego, co utrudnia plemnikom dotarcie do macicy, a także zmienia strukturę endometrium, czyli błony śluzowej macicy, uniemożliwiając zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej.
W zależności od składu wyróżniamy tabletki jednoskładnikowe i tabletki dwuskładnikowe. Tabletki jednoskładnikowe zawierają wyłącznie progestagen i są zalecane np. kobietom karmiącym piersią. Dwuskładnikowe tabletki zawierają natomiast połączenie estrogenów i gestagenów i są najczęściej stosowane. Tabletki dwuskładnikowe mogą mieć formę jedno-, dwu- lub trójfazową, w zależności od proporcji hormonów w poszczególnych tabletkach. Popularna jest również forma 21+7, gdzie przez 21 dni przyjmuje się tabletki aktywne, a przez 7 dni – placebo.
Wskazania do stosowania tabletek antykoncepcyjnych
Najczęstszym wskazaniem do stosowania antykoncepcji hormonalnej jest zapobieganie ciąży. Tabletki te należą do najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży, zwłaszcza jeżeli są przyjmowane regularnie i zgodnie z zaleceniami lekarza. Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych określana jest przez wskaźnik Pearla i sięga choćby 99%. Warto jednak pamiętać, iż w przypadku pominięcia tabletki lub wystąpienia wymiotów bądź biegunki skuteczność może się obniżyć, dlatego w takich sytuacjach należy zastosować dodatkowe zabezpieczenie, np. prezerwatywę, przez kolejne 7 dni.
Leczenie zaburzeń hormonalnych i innych schorzeń
Tabletki antykoncepcyjne znajdują zastosowanie nie tylko jako metoda antykoncepcji hormonalnej, ale również w leczeniu wielu dolegliwości. Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe i dwuskładnikowe stosuje się m.in. przy nieregularnych cyklach, obfitych i bolesnych miesiączkach, trądziku o podłożu hormonalnym czy zespole policystycznych jajników (PCOS). Dzięki wpływowi na poziom hormonów tabletki te mogą znacząco poprawić komfort życia pacjentek. Zdarza się, iż lekarz ginekolog zaleca je również w przypadku endometriozy, by złagodzić objawy choroby i zahamować jej postęp.
Kiedy warto rozpocząć stosowanie tabletek?
Decyzja o tym, kiedy rozpocząć stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, powinna zostać podjęta wspólnie z lekarzem. Ginekolog uwzględnia takie czynniki jak styl życia pacjentki, wiek, przebyte choroby, a także plany prokreacyjne. Tabletki warto stosować nie tylko jako środek zapobiegający ciąży, ale także w celach terapeutycznych. jeżeli lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań do stosowania, można rozpocząć przyjmowanie tabletek już od pierwszego dnia cyklu, co zapewnia natychmiastową ochronę antykoncepcyjną.
Niektóre kobiety decydują się przyjmować tabletki antykoncepcyjne bez robienia przerwy, co może prowadzić do braku krwawienia z odstawienia. Inne przyjmują preparat według schematu 21+7 lub 28 dni, gdzie występują również tabletki placebo, ułatwiające kontynuację terapii. W każdym przypadku należy dokładnie zapoznać się z ulotką i stosować się do zaleceń.
Jak uzyskać receptę na tabletki antykoncepcyjne?
Tabletki antykoncepcyjne dostępne są wyłącznie na receptę, co oznacza konieczność konsultacji z lekarzem. Wizyta u ginekologa pozwala dobrać odpowiedni rodzaj tabletek, uwzględniając potrzeby pacjentki oraz ewentualne przeciwwskazania do stosowania. Wiele kobiet decyduje się jednak na kontynuację leczenia poprzez wygodną formę teleporady i otrzymanie recepty online bez wychodzenia z domu.
Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom można przedłużyć terapię lub rozpocząć stosowanie tabletek bez konieczności osobistej wizyty u lekarza. E-recepta wystawiana jest zwykle w kilka minut i można ją zrealizować w każdej aptece.
Podsumowanie – co warto zapamiętać?
Tabletki antykoncepcyjne to nie tylko skuteczna metoda antykoncepcji, ale również pomoc w regulowaniu cyklu, leczeniu trądziku, endometriozy czy bolesnych krwawień. W zależności od składu dzielą się na jednoskładnikowe i dwuskładnikowe, a ich działanie hormonalne wymaga odpowiedzialnego stosowania. W przypadku pominięcia tabletki, wystąpienia wymiotów lub odstawienia tabletek antykoncepcyjnych może dojść do zaburzenia skuteczności działania, dlatego zawsze warto zapoznać się z ulotką i stosować dodatkowe środki w razie potrzeby.
Pamiętaj, iż tabletki należy przyjmować codziennie o tej samej porze, a w razie przerwy między opakowaniami, należy rozpocząć nowe opakowanie zgodnie z harmonogramem. Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na doustną antykoncepcję hormonalną, czy inne środki antykoncepcyjne, wybór metody zawsze powinien być skonsultowany z lekarzem. Dobrze dobrana tabletka antykoncepcyjna może skutecznie chronić przed ciążą i poprawić jakość życia – zarówno fizyczną, jak i psychiczną, również w zakresie takich aspektów jak libido, plamienia, długość miesiączki czy napięcia hormonalne.
