Dzisiejszej nocy, z 22 na 23 sierpnia, nad naszymi głowami rozegra się kosmiczny spektakl. Będzie to moment, w którym księżyc całkowicie ukryje swoje światło, pozostawiając nocne niebo w całkowitej ciemności. Dzięki temu będzie można dostrzec tysiące gwiazd i pasmo Drogi Mlecznej, widoczne wyraźniej niż zwykle. Zjawisko, które nosi nazwę "czarnego księżyca", należy do rzadkich i intrygujących. O co w nim chodzi i dlaczego od zarania wieków budzi tak duże zainteresowanie?
REKLAMA
Zobacz wideo Lądowanie na asteroidzie, obserwacje początków Wszechświata. Oto najważniejsze misje kosmiczne [TOPtech]
Jak rzadki jest czarny Księżyc? Następny będzie dopiero za 3 lata
Czarny Księżyc to określenie, którego próżno szukać w podręcznikach astronomii, choć w codziennym języku i kulturze funkcjonuje od dawna. Odnosi się do nietypowego nowiu, związanego z rzadkim układem kalendarzowym. Najczęściej mówi się o nim wtedy, gdy w jednym miesiącu kalendarzowym przypadają dwa takie momenty. To zjawisko można porównać do niebieskiego Księżyca, czyli drugiej pełni w ciągu miesiąca. Występuje średnio raz na 29 miesięcy i od wieków rozpala wyobraźnię miłośników nocnego nieba.
Jest też drugie ujęcie tego zjawiska, nazywane sezonowym czarnym Księżycem. Chodzi o sytuację, gdy w jednej porze roku zamiast typowych trzech nowiów pojawiają się aż cztery. W takim przypadku czarnym Księżycem określa się właśnie ten trzeci. Taki układ zdarza się rzadko, średnio raz na 33 miesiące, a dzisiaj będziemy świadkami właśnie takiej sytuacji.
Choć Księżyc pozostanie tej nocy niewidoczny, właśnie jego brak otworzy okno na inne zjawiska. To idealny moment, by podziwiać planety, gwiazdozbiory i słabsze obiekty, które zwykle giną w jego blasku. Dla astronomów i miłośników astrofotografii to prawdziwe święto, bo ciemność staje się sprzymierzeńcem obserwacji i pięknych zdjęć. Warto pamiętać, iż podobny układ powtórzy się dopiero w 2028 roku, dlatego tym bardziej dobrze jest spojrzeć w niebo tej nocy.
Tatry, Morskie Oko. Rozgwieżdżone niebo$Fot. Marek Podmoky / Agencja Wyborcza.pl
Co oznacza czarny Księżyc? Zjawisko odcisnęło piętno w kulturze
W kulturach dawnych ludów fazy Księżyca miały ogromne znaczenie. Każdy nów czy pełnia były interpretowane jako momenty przełomowe, a czarny Księżyc, choć nie był wtedy nazywany w ten sposób, uznawano za czas szczególnej mocy. W tradycjach neopogańskich, zwłaszcza w wierzeniach związanych z boginią Hekate, moment ciemności utożsamiano z końcem i początkiem jednocześnie. To była chwila oczyszczenia, rytuałów i symbolicznego odcięcia od przeszłości. Wierzono, iż księżyc w tej formie otwiera bramę do tego, co ukryte, nieświadome i wymagające konfrontacji.
W kulturze europejskiej mrok nocy często wiązano z niepokojem i przesądami. Brak światła księżycowego sprawiał, iż ludzie postrzegali te noce jako złowróżbne. Współcześnie niektóre tradycje wciąż podtrzymują dawną symbolikę. W Wicce zjawisko to uważane jest za czas rytuałów oczyszczających i ustawiania nowych intencji. Astrologia dodaje temu dodatkowy wymiar, łącząc je z archetypem Lilith, czyli symbolem niezależności, buntu i ukrytej energii kobiecej. Choć dziś wiemy, iż za czarnym Księżycem stoją prawa astronomii, pamiętajmy, iż przez wieki to właśnie symbolika nadawała mu znaczenie, a ciemność była tłem dla duchowych interpretacji i prób zrozumienia tego, co nieznane. Czy masz w planach obserwację nieba dzisiejszej nocy? Zapraszamy do udziału w sondzie oraz do komentowania.
