Suplementacja kolagenu w ostatnim czasie zyskuje coraz większą popularność i bez wątpienia jest jednym z najgorętszych tematów wśród ekspertów z dziedziny kosmetologii, medycyny oraz dietetyki. Co sprawia, iż to znane od lat białko skupia uwagę zarówno ekspertów, jak i konsumentów na całym świecie? Czy stosowanie suplementów z kolagenem jest ważne w codziennej trosce o zdrowie i wygląd?
Czym jest kolagen?
Kolagen jest najważniejszym białkiem strukturalnym. W organizmie człowieka stanowi, aż 30% wszystkich białek. Jako główne białko tkanki łącznej, zapewnia skórze odpowiednią sprężystość, elastyczność oraz napięcie. Zbudowany jest z aminokwasów- przede wszystkim z proliny, glicyny oraz hydroksyproliny i hydroksylizyny. Charakteryzuje się dużą elastycznością i wytrzymałością. Ochrania narządy wewnętrzne (żołądek, wątrobę, nerki) oraz zapewnia ich adekwatne położenie. Jest elementem budulcowym większości organów, takich jak skóra, ścięgno, kości, stawy czy rogówka oka.
Nie bez przyczyny kolagen jest zwany białkiem młodości. Właśnie to białko odpowiedzialne jest za elastyczność, jak i prawidłowe uwodnienie skóry.
Kolagen jest naturalnie wytwarzany w organizmie człowieka, jednak wraz z wiekiem produkcja kolagenu zaczyna się zmniejszać. Dodatkowo szacuje się, iż już około 25 roku życia, dotychczas wytworzony kolagen zaczyna ulegać rozpadowi, tym samym coraz trudniej jest organizmowi zwiększyć produkcję tego białka.
Rodzaje kolagenu
Dotychczas zostało opisanych 29 typów kolagenu, jednak do najbardziej popularnych z punktu widzenia zdrowia i urody zaliczamy 12 typów. Wszystkie mają budowę trójhelikalną i posiadają zdolność do wiązania wody, co jest najważniejsze dla funkcjonalności tego białka oraz jego działania biologicznego. Mimo wielu podobieństw poszczególne typy kolagenu różnią się zarówno strukturą przestrzenną, jak i lokalizacją w organizmie człowieka.
- Do najbardziej rozpowszechnionego w organizmie kolagenu zaliczamy typ I. To właśnie ten rodzaj kolagenu obecny jest w ścięgnach, tkance łącznej kości, tkance podskórnej, tkance tworzącej blizny oraz skórze, najczęściej towarzyszy mu również XII typ kolagenu. Kolagenowi typu I przypisuje się odpowiedzialność za odnowę skóry, ponadto występuje w składzie niemal 90% wszystkich białek kolagenowych.
- Kolagen typu II, a także IX, X, XI i XII występuje w chrząstkach stawowych. To właśnie typ II kolagenu przyczynia się do znacznej poprawy ścięgien, wzmocnienia kości i lepszej sprawności ruchowej.
- Z kolei typ III obecny jest w tkance, która tworzy się z fibroblastów w czasie procesu zabliźniania ran. Typ III kolagenu tworzy też włókna tkanki łącznej adekwatnej siateczkowej.
- Kolagen typu IV występuje w błonie podstawnej oraz tworzy cienkie membrany pomiędzy tkankami.
- Typ V jest białkiem dopełniającym kolagen typu I, jest też tak zwanym kolagenem śródmiąższowym.
- VI typ kolagenu jest odmianą kolagenu typu V.
- Na powierzchni tętnic, w skórze oraz tkance nabłonkowej występuje typ VII tego białka.
- W śródbłonku rozróżniamy typ VIII kolagenu.
Skutki niedoboru kolagenu
Kolagen to naturalnie występujący składnik budulcowy wielu narządów człowieka, a jego niedobór może zaburzać adekwatne funkcjonowanie całego organizmu. Szacuje się, iż po 25 roku życia zmniejsza się synteza kolagenu, która dodatkowo nabiera tempa na skutek zachodzących zmian hormonalnych w organizmie. Ponadto zmniejszenie ilości kolagenu szczególnie zauważalne jest u kobiet w okresie menopauzy.
Około 60 roku życia organizm człowieka nie wytwarza już kolagenu endogennego, co skutkuje osłabieniem wielu organów. Pojawiają się problemy z pracą narządów wewnętrznych oraz widzeniem. Jednak najszybciej zauważalnym skutkiem niedoboru kolagenu jest pogorszenie się kondycji skóry, szczególnie utrata jej elastyczności oraz jędrności, co przyczynia się też do powstawania widocznych zmarszczek. Ponadto wraz ze zmniejszającą się ilością kolagenu w organizmie dochodzi do wzrostu ryzyka rozwoju chorób zwyrodnieniowych stawów.
Czy suplementacja kolagenem wspomaga regenerację organizmu?
Kolagen jest białkiem, które zapewnia tkankom wytrzymałość, przy jednoczesnym zachowaniu ich dużej elastyczności. Suplementacja kolagenu może wspomagać regenerację organizmu, co sprawia, iż jego potencjał jest wykorzystywany w wielu dziedzinach medycyny i kosmetologii.
Warto suplementować kolagen przede wszystkim w celach:
- antiaging,
- poprawy kondycji skóry,
- poprawy kondycji paznokci,
- poprawy kondycji włosów.
Doustna suplementacja kolagenu może też pozytywnie wpływać na kości, układ krążenia, mózg oraz chrząstki stawowe, gdyż wykazano, iż przyjmowanie preparatów, które zawierają kolagen przyczynia się do zmniejszenia stanów zapalnych, a także stymuluje syntezę endogennego kolagenu w organizmie.
Kolagen dla sportowców i nie tylko. Kto powinien suplementować?
Aktywność fizyczna niesie wiele korzyści- sprzyja dobrej kondycji, dodaje sił witalnych. Jednak decydując się na profesjonalne uprawianie sportu trzeba także przygotować się na możliwość doznania kontuzji oraz szybszego wyczerpania zasobów organizmu. Dlatego szczególnie ważne dla sportowców jest adekwatne dopasowanie diety oraz suplementacji do cyklu treningowego. W organizmach sportowców na skutek intensywnych treningów dochodzi do szybszego ubywania kolagenu w stawach, czy zaburzenia integralności włókien kolagenowych, które mogą ulegać zerwaniom. Stawy i ścięgna sportowców narażone są na kontuzje. Najczęściej mikrourazy są klasycznymi przykładami uszkodzeń włókien kolagenowych. Dlatego decydując się na zwiększoną aktywność fizyczną, bez względu na to czy jest to sport wyczynowy, czy też amatorski warto suplementować kolagen. Dostarczenie kolagenu do organizmu wspomaga naprawę włókien kolagenowych oraz poprawia ich wytrzymałość na rozciągnięcia. Ponadto zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilości kolagenu korzystnie wpływa na budowę oraz masę mięśniową, jednocześnie zmniejszając ryzyko kontuzji.
Jakie suplementy kolagenowe warto stosować?
Aktualnie na rynku dostępnych jest wiele suplementów diety zawierających kolagen. Z uwagi na to, iż źródłem kolagenu są produkty pochodzenia zwierzęcego, wyróżniamy:
- kolagen rybi/morski,
- kolagen wołowy,
- kolagen wieprzowy.
W suplementach diety wykorzystywane są formy hydrolizatów kolagenowych, które są łatwo wchłaniane oraz przyswajane przez organizm człowieka. Warto stosować kolagen charakteryzujący się dobrym składem zawierającym certyfikowane odpowiednio dobrane surowce. Na uwagę zasługuje preparat Salvitis® Collagen, który w swoim składzie zawiera:
- hydrolizowany kolagen wołowy,
- witaminy,
- minerały.
Znajdujący się w Salvitis® Collagen sok jabłkowy z zagęszczonego soku jabłkowego sprawia, iż produkt ten wyraźnie wyróżnia się dobrym smakiem, szczególnie w porównaniu z kolagenem rybim, gdzie wyraźnie wyczuwalny może być rybi posmak. Ponadto kolagen ten wyróżnia się wygodną formą shotów, naturalnym składem, jabłkowym smakiem oraz wysoką zawartością kolagenu – aż 12 000mg przy jednoczesnej niskiej kaloryczności (jeden shot zawiera tylko 65 kcal).
Bibliografia
- I. Radziejewska-Choma, Kolagen pod lupą, radziejewska.pl [online] https://radziejewska.pl/uploads/pdf/Publikacja_14/Kolagen.pdf [dostęp:] 14.09.2023.
- dr n. farm. Anna Nowicka-Zuchowska1, mgr Aleksander Zuchowski, Kolagen- rola w organizmie i skutki niedoboru [onlone] https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/17816/Kolagen.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp:] 10.09.2023
- https://cdn.awsli.com.br/71/71274/arquivos/Nails%20-%202017_Hexsel.pdf [dostęp:] 10.09.2023
- https://apcz.umk.pl/QS/article/view/43735 [dostęp:] 10.09.2023
- dr inż. Agnieszka Leciejewska, Piotr Janczarek, Kolagen! Po co, jak i skąd? Biblioteka Doktora Tulimowskiego
Autorka tekstu: Justyna Kruk
Artykuł sponsorowany