Chodzenie na nartach po górskim terenie nazywane jest skialpinizmem, skituringiem, narciarstwem wysokogórskim lub potocznie chodzeniem na fokach.
Wycieczki na skiturach to piesze wycieczki na nartach, które realizowane są w górach, podobnie jak letnie wędrówki, ale zamiast zwykłych butów trekingowych zakłada się specjalne buty narciarskie, które wpina się do nart ze specjalnie do tego przeznaczonymi wiązaniami. Przeważnie celem jest wyjście na wybrany szczyt lub przełęcz, a następnie zjazd na nartach, oczywiście do skiturów niezbędny jest śnieg.
Początek przygody z narciarstwem skiturowym warto rozpoczać od szkolenia pod opieka przewodnika tatrzańskiego.
Tutaj znajdziesz aktualne szkolenia skiturowe...
Sprzęt skiturowy
Do uprawiania skialpinizmu niezbędny jest odpowiedni sprzęt. Obecnie, gdy narciarstwo skitourowe rozwija się dynamicznie, jest mnóstwo firm specjalizujących się w produkcji odpowiedniego wyposażenia. Można go kupić w licznych sklepach lub wypożyczyć.
NARTY I WIĄZANIA
Lekkie narty zbliżone konstrukcją do tych zjazdowych z odpowiednimi wiązaniami. Wiązania mają podpórki, z których korzysta się podczas podchodzenia. Wiązania skiturowe pozwalają na swobodne podejście i zjazd. Wiązania blokuje się na czas zjazdu.
Przy zlodowaciałych twardych śniegach można używać tzw. noży nazywanych „harszlami".
FOKI
Na spód narty przypinana jest syntetyczna foka. Dawniej używano naturalnych skór fok, dziś są one sztuczne, zapobiega to przy podejściu cofaniu się narty. Foki mocowane są z tyłu narty przy pomocy haczyka, z przodu nakładane metalowe klamerki na gumie. Przed zjazdem foki są odklejane.
BUTY
Buty skiturowe są lekkie, łączą cechy tradycyjnych butów narciarskich (trzymają stabilnie kostkę i całą stopę w trakcie zjazdu) oraz wspinaczkowych. Umożliwiają wygodne zgięcie w okolicy kotki, dzięki czemu można je używać zarówno do chodzenia, jak i jazdy na nartach. Buty skiturowe posiadają botek wewnętrzny, często termoformowalny.
Buty skiturowe posiadają z tyłu przełącznik na chodzenie i do zjazdu. Nowoczesne buty posiadają podeszwę typu wibram, co bardzo pomaga w terenie gdzie musimy podejść bez nart.
Na oblodzonym lub zmrożonym śniegu, gdy nie radzą sobie harszle, pod buty można podpiąć raki. Kiedy nie ma możliwości na stromy stok wyjść na nartach, kijki oraz narty mocuje się do plecaka i kontynuuje podejście przy pomocy czekana i raków.
Do uprawiana narciarstw wysokogórskiego niezbędne są kije, najlepiej teleskopowe. Mogą być składane, biegowe lub zjazdowe.
ABC LAWINOWE
W trakcie zimowych wycieczek narciarskich koniecznie na wyposażeniu powinien znajdować się zestaw lawinowy.
W skład tzw. abc lawinowego wchodzi: detektor lawinowy, łopatka i sonda. Niezbędna jest także umiejętność posługiwania się wyżej wymienionym zestawem.
PLECAK
Podczas wycieczek skiturowych zawsze używamy plecaka. Powinny się w nim znaleźć termos lub camelback, przekąska, zapasowa odzież, dodatkowe rękawiczki i czapka, gogle, apteczka i sprzęt lawinowy — łopatka i sonda. Detektor koniecznie włączony, zawsze nosimy na swoim ciele pod kurtką. Na wycieczkę warto także zabrać kask.Zawartość plecaka jest często kompromisem pomiędzy komfortem wyposażenia a swobodą ruchu.
Aby w pełni cieszyć się z wycieczek na skiturach należy mieć odpowiednią wiedzę
i umiejętności poruszania się zimą w różnorodnym terenie. Trzeba również posiadać umiejętność jazdy na nartach przynajmniej na średnim poziomie, mieć odpowiednią kondycję fizyczną oraz umiejętność oceny zagrożenia lawinowego.
KAMERA SPORTOWA
Skitury w obecnych czasach stały się bardzo modne. Narciarze skiturowi chcąc utrwalić zjazd odbywający się często w trudnym i eksponowanym terenie, jak również przy zjazdach o mniejszym stopniu trudności używają
kamerek sportowych. Te niewielkie urządzenia często montowane są na kasku lub rzadziej na kijku. Firmy zarejestrowanie przez kamerki są pamiątką nierzadko ekstremalnych przeżyć, które możemy sobie odtworzyć w przysłowiowym ciepłym fotelu.
Wycieczka narciarska w majestacie górskiej przyrody, z dala od zgiełku tłoczny narciarskich stoków dostarczają wielu wrażeń i emocji. o ile brak nam doświadczenia oraz obeznania warto w takim wypadku wynająć przewodnika górskiego.
Trochę historii narciarstwa w polsce
Początki skialpinizmu sięgają początków narciarstwa w Skandynawii, a pierwsze narty nie były używane do zabawy, głównie służyły do transportu w zaśnieżonym terenie.
W Polsce początkowy okres uprawiana narciarstwa przypadł na przełom XIX i XX wieku. Pierwsze wycieczki narciarskie w Tatrach prowadziły nad Czarny Staw Gąsienicowy, który w kwietniu 1891 r. został odwiedzony przez Władysława Kleczyńskiego juniora wraz z Marcinem Kozłeckim.
Później narciarstwo rozwijało się gwałtownie i trudno teraz uwierzyć, jakich rzeczy ówcześni narciarze dokonywali na drewnianych nartach. W 1905 roku Stanisław Barabasz wszedł z towarzyszami na nartach na dwa szczyty należące do Czerwonych Wierchów — Kondracką Kopę i Małołączniak.
Wielkim popularyzatorem tatrzańskiej turystyki narciarskiej był Mariusz Zaruski, który w 1907 roku wraz z Józefem Borkowskim przeszedł na nartach przez Zawrat i dotarli na Kozi Wierch. W 1911 roku Mariusz Zaruski wraz ze Stanisławem Zdybem weszli na Kościelec i zjechali jego północnym skłonem, pokonując skalne progi.Zaruski w roku 1913 opublikował pierwszy narciarski przewodnik po Tatrach Polskich.
Miłośnikiem i prekursorem narciarstwa był również Mieczysław Karłowicz, który zginął pod stokami Małego Kościelca. Został przysypany lawiną śnieżna podczas samotnej wycieczki narciarskiej. Tragiczna śmierć Karłowicza przyspieszyła utworzenie w 1909 roku Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Do pionierów narciarstwa turystycznego w Polsce należał również znakomity znawca Tatr — Józef Oppenheim. Za jego czasów wytrawni narciarze podejmowali wielodniowe wycieczki szczytowe, zwane „wyrypami”, podczas których nocowano w szałasach lub słabo zagospodarowanych schroniskach. Jednym z takich miejsc było legendarne schronisko na Hali Pysznej.
W okresie powojennym wraz ze wzrostem i rozwojem narciarstwa wyciągowego zmniejszyło się zainteresowanie wycieczkami na nartach.
Obecnie co roku przybywa zwolenników narciarstwa skiturowego, obserwuje się modę chodzenia na fokach. Pomaga w tym coraz bardziej nowoczesny i dostępny dla wszystkich sprzęt.
Odbywają się także różne rajdy i zawody, w których rywalizują skialpiniści. W trakcie nich zawodnicy starają się pokonać w jak najszybszym czasie wyznaczoną trasę. Tutaj sprzęt skiturowy musi być super lekki, ale także w pełni funkcjonalny. Zawodnik potrzebuje tylko kilka sekund, żeby odkleić foki z nart, przepiać wiązania i zacząć zjeżdżać. Najbardziej znanym polskim narciarzem wysokogórskim jest Andrzej Bargiel, który jako pierwszy człowiek na nartach zjechał z wierzchołka K2.
Narciarstwo turystyczne
Najbardziej rozpowszechniona forma skialpinizmu. Jest to turystyka na nartach, gdzie buty turystyczne zmienia się na buty narciarskie i narty z fokami. Zwykle są to długie wycieczki, w których oprócz górskich widoków nagrodą jest wspaniały zjazd na nartach. Ten rodzaj wycieczki praktykowany jest w formie jednodniowych wypraw mających swój początek i koniec u wylotu dolin.
Takie wyjścia w większości przypadków nie są niebezpieczne, nie wymagają ekstremalnej jazdy na nartach ani wspinaczki. Dla początkujących skiturowców w Tatarch jest dużo łatwych tras, na których można obyć się ze sprzętem.
Dla sprawnego technicznie narciarza jest to idealna forma aktywnego spędzania czasu. Zwłaszcza dla tych, którzy znudzeni są jazdą na stokach narciarskich i lubią przebywać w otoczeniu górskiej przyrody. Dostępność i posiadanie lekkiego, wysokiej jakości sprzętu oszczędza energię i sprawia, iż każda wycieczka jest przyjemna i przynosi mnóstwo frajdy.
W Tarach Polskich, czyli na terenie TPN wolno poruszać się na nartach po wyznaczonych szlakach lub w ich bezpośrednim pobliżu. W trakcie wycieczek narciarskich powinnyśmy się tak zachowywać, aby nie szkodzić przyrodzie. W szczególności uważać należy na kozice
aby ich nie spłoszyć. W okresie zimy wszelki ruch ponad miarę jest dla tego zwierzęcia męczący i może być niebezpieczny.
