Rozprawiamy się z mitami o męskim pożądaniu

Wokół tego, jak powinno wyglądać pożądanie u cispłciowych mężczyzn, narosło mnóstwo społecznych oczekiwań, przekonań i opowieści przekazywanych z pokolenia na pokolenie. W wielu domach i szkołach mówiło się — wprost lub między wierszami — iż mężczyzna zawsze chce seksu, iż ciągle o nim myśli i iż zawsze jest gotowy. Te narracje nie są jednak faktami, tylko uproszczeniami, które nie mają wiele wspólnego z realnymi doświadczeniami ludzi.

Kiedy zastępuje się wiedzę stereotypami, łatwo stworzyć obraz, który krzywdzi wszystkich: osoby, które czują mniejszą potrzebę seksu, zaczynają się zastanawiać, czy „coś z nimi nie tak”. Kobiety, których partnerami są cis mężczyźni, czasem zakładają, iż każda odmowa oznacza problem w relacji. Tymczasem współczesne badania nad hormonami, mózgiem, reakcjami ciała i emocjami pokazują coś innego: pożądanie jest bardzo indywidualne, zmienne i w ogóle nie poddaje się takim prostym podziałom.

Dlatego warto przyjrzeć się mitom dotyczącym seksualności cis mężczyzn — zarówno po to, by odczarować nieprawdziwe przekonania, jak i po to, by stworzyć więcej przestrzeni na realne doświadczenia, różnorodność i rozmowę.

Stereotypy o pożądaniu mężczyzn a rzeczywistość

Przekonania o tym, iż cis mężczyźni zawsze chcą seksu, iż inicjują go natychmiast albo iż myślą o nim bez przerwy, funkcjonują od dekad. Są powielane zarówno w konserwatywnych środowiskach, jak i w popkulturze czy niektórych obszarach medycyny. Jednak nauka dotycząca hormonów, neurobiologii i procesów związanych z pożądaniem coraz wyraźniej pokazuje, iż to wszystko są tylko kulturowe konstrukty wynikające ze sztywnego, binarnego patrzenia na płeć.

Stereotypy te wpływają na wszystkie płcie i orientacje. Są one szczególnie widoczne w związkach heteroseksualnych i wtedy naturalne różnice w potrzebach interpretuje się jako sygnał, iż „coś jest nie tak”. jeżeli partner nie ma ochoty na seks, obie strony mogą błędnie uznać, iż to problem w relacji lub iż ktoś „zawodzi”. W rzeczywistości źródłem napięcia wcale nie musi być brak pożądania, tylko błędne oczekiwania oparte na mitach.

Żeby zrozumieć, skąd wzięły się te przekonania i dlaczego są tak nieadekwatne, warto przyjrzeć się temu, co pokazują badania.

MIT 1: im więcej testosteronu, tym większe pożądanie?

Często zakłada się, iż libido zależy od poziomu hormonów, a testosteron to „hormon mężczyzn”. Tymczasem wszystkie osoby — niezależnie od płci — mają testosteron i estrogen, tylko w różnych proporcjach. Ich poziom zmienia się również wraz z wiekiem, zdrowiem, stresem czy stylem życia.

Testosteron rzeczywiście odgrywa rolę w seksualnych reakcjach organizmu, ale jego poziom wcale nie musi się przekładać na intensywność pożądania. Badania prowadzone w 2024 roku¹, w których przez miesiąc analizowano poziom testosteronu i deklarowane libido u dorosłych mężczyzn, pokazały brak wyraźnej korelacji między jednym a drugim. Naukowcy podkreślili, iż znaczenie ma tylko pewne „minimum”, po którego przekroczeniu dalszy wzrost hormonu nie wpływa na chęć na seks.

MIT 2: mężczyźni myślą o seksie bez przerwy?

Popularne powiedzenie, iż „mężczyźni myślą o seksie co siedem sekund”, od dawna funkcjonuje jako żart — ale wiele osób traktuje je jako prawdę. Tymczasem badania opublikowane w Journal of Sex Research² już wiele lat temu obaliły tę tezę.

W jednym z nich heteroseksualni studenci i studentki rejestrowali swoje myśli dotyczące seksu, snu i jedzenia. Wyniki pokazały średnio kilkanaście myśli o seksie dziennie u mężczyzn i nieco mniej u kobiet, ale o wiele ważniejsze było to, iż rozpiętość była ogromna. Niektórzy myśleli o seksie prawie 400 razy dziennie, inni ledwie raz.

Najbardziej wartościowy wniosek z badań był taki: ludzie bardzo różnią się między sobą, a płeć nie tłumaczy tych różnic tak dobrze, jak się zwykło uważać.

Jak rozmawiać, gdy jedna osoba chce więcej, a druga mniej seksu? Czytaj dalej >>

MIT 3: mężczyzna jest „gotowy” do seksu zawsze i natychmiast?

Metafora, iż mężczyzna jest jak „mikrofalówka”, która nagrzewa się błyskawicznie, a kobieta jak „piekarnik”, który potrzebuje czasu, obiegła świat. To jednak uproszczenie, które nie odzwierciedla rzeczywistości. Pożądanie — zarówno spontaniczne, jak i responsywne — jest bardzo indywidualne i dotyczy wszystkich płci.

Niektórzy cis mężczyźni mogą mieć bardzo niskie libido lub znajdować się na spektrum aseksualności. Niektóre cis kobiety mogą odczuwać silną i częstą potrzebę seksu. Patologizowanie różnic prowadzi tylko do poczucia winy, presji i zaniżonego poczucia własnej wartości. Oczekiwanie, iż mężczyzna zawsze jest „gotowy”, bywa dla niego źródłem napięcia. Może prowadzić do sytuacji, w której osoba zgadza się na seks mimo braku ochoty, co obniża satysfakcję seksualną, potęguje stres i utrudnia szczere rozmowy o potrzebach. To działa podobnie jak presja, którą odczuwają kobiety, by „spełniać się” w seksie w określony sposób — choćby poprzez udawanie orgazmu.

Co tak naprawdę wpływa na libido cis mężczyzn?

Coraz więcej edukatorów seksualnych zachęca, by odejść od pojęcia „popędu seksualnego” jako czegoś biologicznie niezmiennego. Seksualność działa raczej jak system motywacji — pożądanie rośnie lub spada w zależności od czynników fizycznych, emocjonalnych i społecznych.

Cis mężczyźni, tak jak wszyscy, mogą mieć okresy mniejszej ochoty na seks. Nie jest to nic niezwykłego ani niepokojącego. Powody są różnorodne:

• Zdrowie psychiczne. Depresja, lęk, poczucie zmęczenia czy długotrwały stres mogą znacząco obniżyć libido. Hormony stresu wpływają na reakcje seksualne i na to, jak ciało reaguje na bodźce.
• Leki. Niektóre medykamenty stosowane w chorobach przewlekłych lub psychiatrycznych mogą wpływać na pożądanie.
• Stan zdrowia. Choroby tarczycy, zaburzenia pracy nadnerczy, choroby serca czy cukrzyca mogą wpływać na reakcje seksualne.
• Wychowanie i przekazy kulturowe. Stereotypy męskości, w których mężczyzna jest „niezmordowany”, krzywdzą nie tylko dlatego, iż są nieprawdziwe, ale dlatego, iż odbierają przestrzeń na rozmowę o potrzebach, dysfunkcjach czy zwykłej niechęci do seksu w danym momencie.
• Obraz ciała. Brak akceptacji własnego wyglądu może obniżać chęć na bliskość i wpływać na reakcje ciała.
• Relacje. Konflikty, brak komunikacji, poczucie niedocenienia lub brak bezpieczeństwa emocjonalnego wpływają na libido bez względu na płeć.

Dlaczego warto odrzucić mity o męskim pożądaniu?

Każda osoba — niezależnie od płci — doświadcza pożądania na swój własny sposób. Jego natężenie może zmieniać się z tygodnia na tydzień, a choćby z dnia na dzień. Mity dotyczące libido cis mężczyzn często prowadzą do porównań, zawstydzania i błędnych założeń dotyczących partnerstwa.

Realna i otwarta rozmowa o seksualności, potrzebach i granicach pozwala budować intymność, która jest zdrowa, bezpieczna i satysfakcjonująca dla obu stron. jeżeli niskie libido wiąże się z cierpieniem lub wpływa na jakość życia, pomoc specjalisty — lekarza, terapeuty, seksuologa — może wprowadzić dużą poprawę.

Rozmontowywanie stereotypów nie odbiera nikomu męskości. Wręcz przeciwnie — oddaje wszystkim prawo do bycia sobą.

Przypisy:

1. „Codzienne zależności między poziomem testosteronu, libido a inicjowaniem kontaktów romantycznych u młodych mężczyzn” ︎
2. „Seks w głowie? Jak płeć, erotofilia i potrzeba aprobaty wpływają na to, jak często myślimy o seksie” ︎