Jet lag jest powszechnym problemem, który dotyka osoby przemieszczające się gwałtownie przez różne strefy czasowe, najczęściej podczas podróży lotniczych na duże odległości. Zrozumienie mechanizmów stojących za występowaniem tego procesu oraz strategii radzenia sobie z nim może znacząco poprawić komfort podróżowania i szybkość powrotu do normalnego funkcjonowania.
REKLAMA
Zobacz wideo Ocean i surfing w Europie. Zdążysz choćby w długi weekend
Jet lag co to jest?
Zaburzenie snu znane jako jet lag lub zespół nagłej zmiany strefy czasowej występuje na skutek desynchronizacji wewnętrznego zegara biologicznego osoby podróżującej. Zegar ten reguluje cykle snu i czuwania.
Wpływ jet lagu jest zwykle silniejszy, gdy podróż odbywa się na wschód, ponieważ naturalnie wpływa to na skrócenie dnia, co samo w sobie utrudnia zharmonizowanie z naturalnym rytmem snu. Intensywność objawów zależy przede wszystkim od długości podróży, liczby przekroczonych stref czasowych, wieku podróżnika oraz jego ogólnego stanu zdrowia.
Jet lag objawy
Jednym z najbardziej powszechnych symptomów jest zmęczenie oraz ogólne uczucie wyczerpania, które pojawia się w wyniku braku synchronizacji między wewnętrznym zegarem biologicznym a nową strefą czasową. Podróżujący mogą odczuwać senność w ciągu dnia i trudności z zaśnięciem w nocy, w rezultacie czego organizm nie jest w stanie w pełni się zregenerować.
Kolejnym częstym objawem jet lagu są zaburzenia koncentracji i problemy z pamięcią. Osoby dotknięte tym zespołem mogą mieć trudności z utrzymaniem uwagi, przetwarzaniem informacji i wykonywaniem codziennych czynności, które normalnie nie sprawiają im problemów. Może to wpływać na produktywność w pracy lub na efektywność w czasie podróży służbowych, a także na ogólną jakość życia.
U niektórych osób mogą również wystąpić wahania nastroju, przechodzące z drażliwości w apatię lub wzmożony lęk. Objawy fizyczne z kolei mogą obejmować zaburzenia trawienia (niestrawność, wzdęcia lub zaparcia), bóle i zawroty głowy oraz ogólne uczucie dezorientacji.
Jak radzić sobie z jet lagiem?
Jet lag można złagodzić. Już przed podróżą warto stopniowo dostosowywać rytm dobowy do nowej strefy czasowej, zmieniając godziny snu i posiłków o godzinę lub dwie na kilka dni przed wylotem. W trakcie lotu pomocne może być unikanie alkoholu i napojów z kofeiną (mogą zaburzać rytm snu), a także picie dużej ilości wody, co zapobieże odwodnieniu.
Podczas samego lotu można spróbować spać, szczególnie jeżeli przybycie do miejsca docelowego planowane jest na godziny poranne. Pomocne może być korzystanie z opasek na oczy i zatyczek do uszu na pokładzie samolotu, zwłaszcza przy jasnym świetle i w hałasie.
Gdy przybędziemy już na miejsce, aklimatyzację może przyspieszyć przebywanie na świeżym powietrzu, zwłaszcza w godzinach rannych. Ważne jest również unikanie drzemek w ciągu dnia, co ułatwi nam zasypianie w nocy. W razie potrzeby można rozważyć zażycie melatoniny, naturalnego hormonu snu, który pomaga regulować rytm dobowy.