Wraz z początkiem 2025 roku Polska stanie przed fundamentalną zmianą w systemie podatkowym. Wprowadzenie globalnego podatku minimalnego nakładającego na międzynarodowe korporacje o obrotach powyżej 750 milionów euro obowiązek płacenia minimum 15% efektywnego podatku dochodowego, może głęboko wpłynąć na krajobraz gospodarczy kraju.
W odpowiedzi na nowe wyzwania, Ministerstwo Rozwoju i Technologii proponuje innowacyjne rozwiązanie w postaci grantów gotówkowych, które mają zastąpić dotychczasowe zwolnienia podatkowe w specjalnych strefach ekonomicznych. Ten system ma być bardziej elastyczny i dostosowany do konkretnych potrzeb inwestorów.
Eksperci ekonomiczni wskazują na złożoność sytuacji – Polska znalazła się pod presją Komisji Europejskiej z powodu opóźnień w implementacji dyrektywy, a sprawa trafiła choćby do Trybunału Sprawiedliwości UE. Jednocześnie kraj musi zachować konkurencyjność w przyciąganiu inwestycji zagranicznych.
Według analityków rynku, wprowadzenie podatku minimalnego może spowodować znaczące przesunięcia na mapie inwestycyjnej Polski. Niektóre regiony mogą stracić swoją dotychczasową przewagę konkurencyjną, podczas gdy inne, oferujące dodatkowe atuty poza ulgami podatkowymi, mogą zyskać na znaczeniu.
Ekonomiści wskazują na potencjalne długofalowe skutki tej zmiany dla polskiej gospodarki. Wyższe opodatkowanie największych firm może przełożyć się na wzrost wpływów do budżetu, ale jednocześnie istnieje ryzyko spowolnienia napływu nowych inwestycji.
Socjologowie zwracają uwagę na społeczne implikacje tej transformacji. Zmiana strategii działania dużych korporacji może wpłynąć na lokalne rynki pracy, szczególnie w regionach silnie uzależnionych od pojedynczych dużych pracodawców.
Eksperci ds. rozwoju regionalnego podkreślają, iż nowy system grantów może prowadzić do bardziej zrównoważonego rozwoju kraju. Kryteria jakościowe przy przyznawaniu wsparcia mogą promować inwestycje tworzące wysokopłatne miejsca pracy i wspierające innowacyjność.
Badacze rynku pracy przewidują ewolucję w strukturze zatrudnienia. Firmy, zmuszone do płacenia wyższych podatków, mogą bardziej koncentrować się na automatyzacji i cyfryzacji, co wymusi przekwalifikowanie części pracowników.
Analitycy finansowi zwracają uwagę na potencjalny wpływ zmian na małe i średnie przedsiębiorstwa. Choć bezpośrednio nie będą objęte nowym podatkiem, mogą odczuć pośrednie skutki poprzez zmiany w łańcuchach dostaw i relacjach z większymi partnerami.
Ta transformacja podatkowa może również wpłynąć na strategie rozwoju miast i regionów. Samorządy będą musiały znaleźć nowe sposoby przyciągania inwestorów, wykraczające poza tradycyjne zachęty podatkowe.
Według danych GUS, w 2020 roku Polska zajmowała 14. miejsce wśród państw UE pod względem atrakcyjności inwestycyjnej. Czas pokaże, czy nowy system podatkowy będzie w stanie utrzymać lub poprawić tę pozycję.
Na koniec 2021 roku, Polska miała 14 specjalnych stref ekonomicznych, w których działało ponad 360 firm, generujących 125 000 miejsc pracy. Wartość inwestycji w tych strefach przekroczyła 40 miliardów złotych.
Nowy system grantów ma być bardziej elastyczny i dostosowany do konkretnych potrzeb inwestorów. Czas pokaże, czy będzie w stanie przyciągnąć nowe inwestycje i utrzymać Polskę jako atrakcyjny kierunek inwestycyjny w Europie.
Źródła:
* Ministerstwo Rozwoju i Technologii
* Komisja Europejska
* GUS
* Trybunał Sprawiedliwości UE
