Konstytucja PR, najważniejszy akt prawny obowiązujący na terenie Polski, zapewnia ochronę praw dziecka m.in. przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
Ustawa zasadnicza ustanawia prawa dziecka do opieki i pomocy również władz publicznych oraz nakazuje utworzenie urzędu Rzecznika Praw Dziecka.
Polskie władze przyjęły i ratyfikowały w 1991r. Konwencję Praw Dziecka, uchwaloną przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Konwencja nakazuje równe traktowanie dzieci niezależnie od pochodzenia, płci, rasy i religii. W Polsce każde dziecko ma prawo do życia, dostępu do oświaty i opieki medycznej.
Kontynuacją było wprowadzenie Ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczości na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Na bazie przepisów tej ustawy ustanowiono od 15 lutego 2024r. obowiązek wprowadzenia Standardów ochrony małoletnich.
Od 16 sierpnia 2024 r. obowiązek ten powinien być wprowadzony przez każdy organ zarządzający:
- jednostką systemu oświaty,
- inną placówką: oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której młodzież uczęszcza,
- jednostką, w której przebywają lub mogą przebywać małoletni,
- podmiotem świadczącym usługi turystyczne lub hotelarskie, a także prowadzące inne miejsca zakwaterowania zbiorowego.
Każda z powyższych jednostek powinna opracować własne standardy dopasowane do jej profilu działalności struktury zatrudnienia i specyfiki działania.
Wprowadzenie standardów ma na celu spowodowanie aby placówki były bezpieczne dla dzieci. Wszyscy pracownicy i współpracownicy jednostek mają obowiązek poświadczenia, iż zapoznali się z nowo opracowanymi standardami. Oznacza to iż każda zatrudniona osoba potrafi zidentyfikować sytuację, w których bezpieczeństwo dziecka jest zagrożone i wie jakie czynności ma podjąć żeby temu przeciwdziałać.
Do podstawowych zadań jednostek należy opracowanie i wdrożenie standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem a następnie przeszkolenie i zapoznanie z nimi swoich pracowników.
Podmiot wdrażający standardy ochrony małoletnich prowadzi na bieżąco monitoring działań w tym zakresie wszystkich pracowników, współpracowników, w tym wolontariuszy.
Jednym z elementów procedury jest wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za składanie powiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadomienie sądu opiekuńczego oraz osoby odpowiedzialnej za wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”.
Podczas monitoringu podmiot dokonuje okresowej weryfikacji zgodności przyjętych działań z przyjętymi standardami. Osoby wyznaczone do opracowania, wdrożenia, monitorowania i weryfikowania standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem, powinny posiadać kompetencje i doświadczenie w zakresie kontaktów i współpracy z organami i instytucjami zewnętrznymi, w tym organów interwencji kryzysowych.
Małoletni z niepełnosprawnościami, szczególnie z problemami w komunikacji, niepełnosprawnością intelektualną, powinni zostać otoczeni szczególną opieką. Należy również okresowo sprawdzać funkcjonowanie procedur poprzez przeprowadzenie audytu np. w formie badania ankietowanego oraz obserwacji
W przypadku ujawnienia krzywd koniecznym jest:
- szybkie reagowanie,
- niezwłoczne otoczenie opieką psychologiczną oraz w razie potrzeby medyczną,
- niedopuszczenie do kilkukrotnego opisywania przez skrzywdzonego przemocy, której doświadczył,
- zapobieganie stereotypowym podejściom do ofiar, np. o ile dzieci są energiczne to, dlatego mają siniaki i otarcia.
Na pracodawcy ciąży obowiązek bezpiecznej rekrutacji personelu oraz sprawdzenia czy dane kandydata są zamieszczone w:
- Rejestrze Sprawców Przestępstw na tle seksualnym,
- Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej 15 lat wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze lub tych prawomocnie skazanych za to w Polsce lub innym państwie.
W przypadku niedopełnienia tego obowiązku pracodawcy grożą poważne skutki prawne, karą od 3 miesięcy do 5 lat więzienia i środkiem karnym w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, nie wyższym niż 30 tys. zł.
Każdy przyszły pracownik ma obowiązek przedstawić informację, np. w formie oświadczenia, iż nie był skazany za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości.
Pracodawca jest zobowiązany do weryfikacji tego oświadczenia pod groźbą aresztu lub kary grzywny 1000 zł. w w/w rejestrach.
Wszystkich pracowników jednostki podczas realizacji powyższych procedur obowiązuje zasada poufności. W przypadku wykrycia bądź powzięcia informacji o skrzywdzeniu małoletniego pracownik jest zobowiązany do nieujawniania informacji w związku z pełnieniem danej funkcji i wykonywaniem zadań – osobom nieuprawnionym, szczególnie gdy ujawnienie naraziłoby na szkodę prawnie chroniony interes.
Wszystkie wprowadzane procedury muszą wynikać z przepisów prawa i powinny być wprowadzane zarządzeniem kierownika jednostki.
Do obowiązków kierowników jednostek należy prawidłowe informowanie pracowników, rodziców, dzieci oraz przygotowanie dla małoletnich skróconej, czytelnej i prostej wersji standardów. Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem powinny być zamieszczone na stronie internetowej i tablicy informacyjnej danej jednostki.
Potrzebujesz pomocy prawnej? Skorzystaj z darmowych porad w punktach na terenie całej Polski!
Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:
– każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, iż nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),
– osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.
Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie. Rejestracji można dokonać:
– telefonicznie pod numerem: (81) 531 52 81
– e-mailowo: [email protected]
– on-line: za pośrednictwem strony www.zapisy-np.ms.gov.pl
Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.
