Międzynarodowy Dzień Noża nie funkcjonuje jako oficjalne, powszechnie uznane święto. Istnieje natomiast Narodowy Dzień Noża, obchodzony w niektórych regionach 24 sierpnia. To data poświęcona docenianiu noży jako narzędzi codziennego użytku, często wykorzystywana również przez firmy promocyjne do organizowania akcji rabatowych i wydarzeń tematycznych.
Święto to ma charakter symboliczny – nie wiąże się z dniem wolnym od pracy, ale stanowi okazję, by podkreślić znaczenie noży w życiu człowieka, szczególnie w kuchni i gospodarstwie domowym. To także moment, gdy rodziny i przyjaciele mogą wspólnie celebrować narzędzie, które od wieków ułatwia przygotowywanie posiłków i wykonywanie wielu innych czynności.
Od pradawnych ostrych kamieni, przez brązowe i żelazne klingi, aż po dzisiejsze ergonomiczne noże kuchenne czy scyzoryki – nóż towarzyszy człowiekowi od zawsze. Bez niego trudno wyobrazić sobie życie codzienne: krojenie chleba, filetowanie ryby, obieranie warzyw czy przygotowywanie mięsa to czynności, które wykonujemy właśnie dzięki niemu.
Noże służą głównie do krojenia, siekania, filetowania, obierania i rozdrabniania różnych produktów, takich jak warzywa, owoce, mięso czy pieczywo. W zależności od rodzaju, nóż ma specyficzne zastosowanie od uniwersalnego noża szefa kuchni do wszechstronnych prac, przez nóż do chleba z ząbkowanym ostrzem, po nóż do obierania warzyw i owoców. Noże mogą być również używane jako broń.
Scyzoryk to składany nóż kieszonkowy, często wyposażony w dodatkowe narzędzia, takie jak śrubokręt, korkociąg, otwieracz do butelek czy nożyczki. W zależności od jakości i ceny może zawierać zarówno podstawowe elementy, jak i rozbudowany zestaw miniaturowych przyborów. Co ciekawe, niektóre scyzoryki potrafią być prawdziwymi miniwarsztatami – oprócz ostrzy posiadają pilniki, nożyczki, a choćby drobne piły. Małe nożyki w etui na szyję bywają jednocześnie narzędziem i oryginalną ozdobą. Jeszcze bardziej wyspecjalizowane są noże survivalowe, znajdujące zastosowanie w sytuacjach przetrwania i aktywności terenowych – pomagają przy budowie schronienia, rozpalaniu ognia, przygotowywaniu posiłków, samoobronie czy udzielaniu pierwszej pomocy. Sprawdzają się również podczas wycieczek, wędkowania, zbierania grzybów czy w sytuacjach awaryjnych, na przykład do przecięcia pasów bezpieczeństwa.
Świętując Narodowy Dzień Noża, patrzymy na niego nie tylko jak na zwykłe narzędzie, ale też na wynalazek, który przez wieki pomagał ludziom przetrwać, rozwijać cywilizację i cieszyć się smakami, jakie dziś trafiają na nasze stoły. To niezwykłe, jak tak prosty przedmiot może mieć tak wielką historię i znaczenie.
Zbigniew Henciel

