Zespół policystycznych jajników (PCOS) to jedno z najczęstszych zaburzeń układu hormonalnego dotykające kobiety w wieku rozrodczym i jedna z najczęstszych przyczyn uniemożliwiających zajście w ciążę. Dzieje się tak, gdy organizm wytwarza wyższy poziom androgenów, czyli “męskich” hormonów. Wysoki poziom androgenów uniemożliwia jajnikom wytwarzanie wystarczającej ilości progesteronu niezbędnego do prawidłowego cyklu menstruacyjnego.
Czy wiesz, iż choćby 7 na 10 kobiet może być niezdiagnozowana i nieleczona w kierunku PCOS?
CZY PCOS TO RZADKA CHOROBA?
Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest bardzo powszechnym schorzeniem. Może dotyczyć od 5 do 12% kobiet w wieku rozrodczym, a u 30% kobiet występują tylko niektóre objawy. Choroba ta bardzo często bywa nierozpoznana. Pośród wszystkich osób zmagających się z PCOS, nawet 7 na 10 może być niezdiagnozowana i nieleczona. przez cały czas pokutuje przekonanie, iż kobiety z PCOS mają nadwagę, ale schorzenie to dotyka osób o różnych kształtach i rozmiarach (Victoria Beckham czy Sandra Kubicka to znane kobiety, które opowiedziały o swojej walce z chorobą). PCOS to także najczęstsze zaburzenie endokrynologiczne u kobiet w okresie przedmenopauzalnym.
CZY PCOS TO PO PROSTU CHOROBA JAJNIKÓW?
Nie, nie tylko. PCOS to zaburzenie endokrynologiczne i metaboliczne, które wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, nie tylko jajników. W przypadku PCOS organizm wytwarza wyższy poziom androgenów, czyli “męskich” hormonów. Wysoki poziom androgenów uniemożliwia jajnikom wytwarzanie wystarczającej ilości progesteronu niezbędnego do prawidłowego cyklu menstruacyjnego. Pacjentki z PCOS często zmagają się z insulinoopornością, która zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2 i chorób układu krążenia.
OBJAWY PCOS
Do rozpoznania PCOS koniecznie jest stwierdzenie obecności dwóch spośród trzech wymienionych objawów:
- rzadkie miesiączki (rzadsze niż co 35 dni lub mniej niż 8 miesiączek w roku).
- nadmiar androgenów, czyli hormonów typu męskiego lub jego objawy: nadmierne owłosienie, przyrost masy mięśniowej, zmiana kształtu sylwetki i obniżenie głosu, a także trądzik i łysienie typu androgenowego.
- obraz jajników policystycznych w obrazie USG (jajniki policystyczne to NIE to samo co torbiele jajników).
PCOS towarzyszą często inne zaburzenia hormonalne: insulinooporność, choroby tarczycy, zaburzenia funkcji nadnerczy.
CZY WIADOMO, CO POWODUJE PCOS?
Nie. przez cały czas nie jest jasne, co powoduje chorobę. Przyczyny mogą być różne u różnych osób. Badacze wskazują na czynniki genetyczne, insulinooporność, ale także niewłaściwą dietę jako potencjalne przyczyny PCOS.
LECZENIE PCOS
PCOS jest chorobą, która często bywa niezdiagnozowana i nieprawidłowo leczona. Czasem dlatego, iż objawy są łagodne. Jednak nieleczony PCOS może prowadzić do szeregu poważniejszych schorzeń, takich jak cukrzyca typu 2, niepłodność, choroby układy krążenia, otyłość, bezdech senny, niealkoholowe stłuszczenie wątroby i depresja. Wczesna diagnoza i leczenie mogą znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych chorób.
PCOS można wyleczyć! Czyli doprowadzić do stanu równowagi owulacyjne cykle miesiączkowe, wyrównać zaburzenia hormonalne i metaboliczne, poprawić zaburzenia nastroju, unormować masę ciała, poprawić stan cery czy doprowadzić do ciąży.
JEŚLI MÓJ CYKL MENSTRUACYJNY JEST NIEREGULARNY, CZY OZNACZA TO, ŻE MAM PCOS?
Niekoniecznie. Rzadkie lub niewystępujące miesiączki mogą być spowodowane innymi problemami zdrowotnymi (np. chorobami tarczycy) lub stylem życia (zbyt intensywny wysiłek fizyczny, nadmierny stres).
JAKIE BADANIA WYKONAĆ PRZY PCOS?
Jeśli lekarz_rka podejrzewa, iż możesz chorować na PCOS, powinien zlecić badania, które sprawdzą poziom hormonów (testosteronu, androstendionu, prolaktyny, DHAES, SHBG, kortyzolu) oraz poziom glukozy, insuliny i witaminy D. Może wykonać także USG miednicy, jajników i macicy.
CZY OSOBY Z PCOS MAJĄ OWULACJĘ?
Nie zawsze. U osób zdrowych owulacja (uwolnienie komórki jajowej z jajnika) zdarza się zwykle raz w miesiącu. Osoby z PCOS mogą owulować rzadziej i mogą być bardziej podatne na poronienia, dlatego PCOS to częsta przyczyna niepłodności.
CZY OSOBA Z PCOS MOŻE ZAJŚĆ W CIĄŻĘ?
Tak. U osób próbujących zajść w ciążę, PCOS może utrudniać ustalenie dni płodnych. Zajście w ciążę może również potrwać dłużej, jeżeli owulacja występuje co kilka miesięcy. Osoby z PCOS częściej wymagają leczenia niepłodności. Jednak badania pokazują, iż mogą liczyć na podobną liczbę ciąż i dzieci, co osoby zdrowe.
CZY JEŚLI MAM PCOS, przez cały czas MUSZĘ STOSOWAĆ ANTYKONCEPCJĘ?
Tak. jeżeli uprawiasz seks penetracyjny i nie chcesz zajść w ciążę.
ZDIAGNOZOWANO U MNIE PCOS. CO TERAZ?
Chociaż nie ma lekarstwa na PCOS, istnieją różne sposoby radzenia sobie z objawami. Opcje te mogą obejmować stosowanie środków hormonalnych i leków w celu obniżenia poziomu androgenów oraz zmniejszenia insulinooporności. Konsultacja z lekarzem rodzinnym lub ginekologiem pomoże ocenić, na jakim etapie spektrum PCOS się znajdujesz, aby można było podjąć odpowiednie leczenie. Oto co możesz jeszcze zrobić:
- Dieta. Każdy Twój posiłek powinien składać się głównie z białka, zdrowych tłuszczów i warzyw.
- Aktywność. Każdy rodzaj aktywności fizycznej pomaga unormować poziom insuliny, hormonu, którego wysokie wartości odpowiadają za przyrost masy ciała i sprawiają, iż odczuwasz napady wilczego głodu. Na początek wystarczy spacer 20 minut dziennie.
- Suplementy. Warto suplementować witaminę D, inozytol i kwas omega-3.
Aby uzyskać potrzebne informacje lub skierowania, będziesz musiała skonsultować się z kilkoma różnymi lekarzami, co może być wyczerpujące, frustrujące i stresujące. Ważne, aby się nie poddawać i być świadomym długoterminowych problemów zdrowotnych związanych z PCOS, choćby jeżeli nie wszystkie kobiety będą ich doświadczać.
