Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju

Zdjęcie: muzeum papiernictwa

Muzeum Papiernictwa doskonale wpisuje się w magiczny klimat Gór Stołowych. To zdecydowanie punkt obowiązkowy każdej wycieczki w te strony. Już samo poznanie historii zabytkowego budynku i obejrzenie XVII-wiecznej polichromii w dawnym pokojach właściciela papierni to super przeżycie, a przecież na turystów czeka jeszcze wystawa przygotowana w muzealnych salach. Stwierdzamy, iż Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju to jedna ciekawszych placówek muzealnych w Polsce. Kibicujemy, żeby starania o wpisanie na listę UNESCO zakończyły się sukcesem. Oprócz działalności muzealniczej produkuje się tu w niewielkich ilościach papier czerpany według dawnej technologii.

Spis treści

• Informacje praktyczne
• Młyn papierniczy z XVII wieku
• Unikatowe malowidła na ścianie
• Historia papiernictwa w regionie
• Co zobaczymy na wystawie w muzeum (ekspozycja stała)
• Papier z kupy słonia
• Godziny otwarcia i ceny biletów
• Pozostałe atrakcje w Górach Stołowych po polskiej stronie

Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju

Informacje praktyczne

• Muzeum znajduje się w młynie papierniczym, którego najstarsza część datowana jest na pierwszą połowę XVII wieku, zabytkowe budynki są olbrzymią gratką dla fanów architektury,
• w muzeum obejrzymy świetną wystawę związaną z historią produkcji papieru, organizowane są również wystawy czasowe, warto zajrzeć na oficjalną stronę, by dowiedzieć się, jaka wystawa czasowa jest dostępna,
• obowiązują bilety wstępu, zwiedzanie indywidualne odbywa się z audioprzewodnikiem (bilet normalny kosztuje 29 zł, ulgowy 22 zł),
• w okolicy muzeum znajduje się bezpłatny parking, niestety jest dość mały i w okresie mogą być kłopoty ze znalezieniem wolnego miejsca.

Fragment wystawy stałej w Muzeum Papiernictwa

Młyn papierniczy z XVII wieku

Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju to zabytek techniki, który ulokowany jest w kilku budynkach. Najważniejsza część zespołu to konstrukcja ryglowa na kamiennej podmurówce. Do niej przylega trochę młodszy drewniany budynek suszarni. Charakterystycznym elementem papierni jest dach kryty gontem, zakończony od zachodu barokowym szczytem wolutowym. We wnętrzu na uwagę zasługuje niesamowita polichromia. Została ona odkryta już po uruchomieniu muzeum. Ostatni niemiecki właściciel nie miał o niej pojęcia.

Muzeum znajduje się w zabytkowych budynkach starego młyna papierniczego

Unikatowe malowidła na ścianie

Trwające kilkanaście lat prace restauracyjne pozwoliły na udostępnienie 5 ścian i 2 sufitów pokrytych malowidłami w XVII i XVIII w. Są to kompozycje składające się głównie z elementów roślinnych, architektonicznych. Dodatkowo w trakcie remontu dachu w 2009 odkryto wewnętrzny sufit, również pokryty polichromią. Jedno z malowideł przedstawia biblijną scenę kuszenia Józefa przez żonę Putyfara. Według najnowszych badań powstało w latach 70. XVIII wieku. Musimy powiedzieć, iż malowidła zostały świetnie przygotowane do podziwiania przez turystów. Panujący w sali półmrok i światło punktowe dają niesamowity klimat.

Stare polichromie są pięknie wyeksponowane

To mocny punkt muzeum

Historia papiernictwa w regionie

Papiernictwo na Dolnym Śląsku ma bogate tradycje, sięgające schyłku średniowiecza. Pierwsza papiernia, we Wrocławiu, powstała przed 1490. W kolejnych wiekach działało około 100 młynów papierniczych, spośród których do dziś przetrwał tylko młyn dusznicki. Tradycje czerpania papieru w Dusznikach sięgają XVI stulecia; pierwsza wzmianka o tutejszej papierni pochodzi z 1562, a dotyczy sprzedaży udziałów w czerpalni przez Ambrożego Teppera Mikołajowi Kretschmerowi. Okres świetności dusznickiej papierni trwał do schyłku XVIII wieku. Ówcześni właściciele papierni Hellerowie przybyli z czeskiego Frydlandu w 1750 roku i otrzymali dziedziczny tytuł „papierników królewskich. Wytwarzany papier należał do najlepszych na Śląsku. Pisali na nim władcy Polski, Czech i Prus. Wykorzystywali go też i artyści, między innymi Fryderyk Chopin podczas pobytu na kuracji w 1826 roku. Hellerowie unowocześnili produkcję i roku 1719 wprowadzili koło wodne nasiębierne. W 1822 papiernia została odsprzedana rodzinie Wiehrów, w której rękach pozostała do 1939. Ostatni właściciel Carl Wiehr przekazał miastu w 1939 na cele publiczne z ideą przekształcenia zespołu w muzeum.

Muzeum Papiernictwa powstało jednak dopiero w roku 1968

Zabytkowe maszyny wykorzystywane do produkcji papieru

Co zobaczymy na wystawie w muzeum (ekspozycja stała)

Zwiedzanie całego muzeum zajęło nam ponad 2 godziny. Wszyscy świetnie się bawiliśmy. Co najważniejsze eksponaty opisane są w przystępny sposobów. Nasz 7-latek z wielkim zaciekawieniem słuchał opowieści w słuchawkach audioprzewodnika. Oto niektóre elementy ekspozycji stałej:

• odrestaurowany, kryty gontem budynek papierni – bezcenny w skali świata zabytek techniki,
• pokazowa produkcja czerpanego papieru: „holender” do rozdrabniania masy celulozowej, kadzie czerpalne, sita oraz prasy do odciskania itp.,
• ekspozycje przedstawiające rozwój techniki produkcji papieru wzbogacone m.in. arkuszami z filigranami, zabytkowymi sitami, modelami urządzeń papierniczych oraz jedną z największych na świecie kolekcją zabytkowej aparatury do badania adekwatności papieru,
• ekspozycja „Polski pieniądz papierowy” z najcenniejszymi polskimi banknotami emitowanymi od 1794 do 2017 (dostępna od lipca 2017),
• wirtualną wystawę sztuki papieru (dostępną od lipca 2017),
• portrety Jana Pawła II w znakach wodnych,
• wystawa ilustrującą historię drukarstwa,
• ekspozycja wielkogabarytowych oryginalnych urządzeń papierniczych,
• ogród roślin włóknistych, przydatnych do produkcji papieru.
• turyści indywidualni mogą wziąć udział w warsztatach czerpania papieru.
• arkusze papierów z filigranami z polskich, śląskich i pomorskich czerpalni (XVI–XXI wiek),
• arkusze papierów barwionych historycznymi technikami (XIX–XX w.),
• zabytkowe aparaty do badania adekwatności papieru (XIX–XX w.),
• urządzenia do produkcji papieru czerpanego (formy czerpalne, prasy do odciskania wody),
• maszyny wykorzystywane w przemyśle papierniczym (pocz. XX w.),
• urządzenia wykorzystywane w drukarstwie i introligatorstwie (pocz. XX w.),
• historyczne paszporty i dokumenty identyfikacyjne (XIX–XX w.),
• kolekcja historycznych banknotów,
• zbiór ekslibrisów (XX w.).
• japoński warsztat papierniczy z ołtarzem bogini papieru Kawakami Gozen – dar rodziny Yamaguchi z Echizen.

W tej sali realizowane są warsztaty czerpania papieru

Zainteresować młodego widza to jest wyzwanie, Muzeum Papiernictwa zdało je na piątkę

Papier z kupy słonia

To nie żart. Papier z odchodów słoni jest produkowany w Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju. Produkcja trwa już prawie od dziesięciu lat. Surowiec dostarcza wrocławskie ZOO. Proces produkcji nie jest zbyt skomplikowany. Po dostarczeniu do muzeum odchodów słoni są one następnie płukane, by nie miały przykrego zapachu. Następnie są suszone i po dodaniu wody mielone z celulozą. Po przelaniu masy papierniczej do kadzi czerpalnej, dzięki form, tworzone są kolejne arkusze papieru słoniowego. Arkusze papieru wysychają samoistnie na specjalnych suszarkach, a następnie poddawane są procesowi gładzenia. Ta historia nas zadziwiła. Szkoda, iż nie widzieliście miny naszego Maksa, kiedy słuchał o produkcji i oglądał papier słoniowy w gablocie muzealnej.

Papier z kupy słonia

Niebezpieczne miejsce pod starą toaletą

Godziny otwarcia i ceny biletów

Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju, ul Kłodzka 42. Godziny otwarcia: od listopada do kwietnia (wtorek- niedziela) w godzinach 09.00-15.00, od maja do sierpnia (poniedziałek- sobota) w godzinach 09.00-18.00, w niedzielę 09.00-16.00, od września do października (poniedziałek- sobota) 09.00-17.00, w niedzielę 09.00-16.00. Ceny biletów: bilet normalny 29 zł, ulgowy 22 zł, rodzinny 72 zł. Audioprzewodnik udostępniany jest bezpłatnie. W muzeum dla turystów indywidualnych organizowane są warsztaty czerpania papieru.

Wystawa o papierach wartościowych i banknotach

Fałszywy czy prawdziwy?

Pozostałe atrakcje w Górach Stołowych po polskiej stronie

• Błędne Skały – Wciągamy brzuchy na Błędnych Skałach
• Szczeliniec Wielki – limitowane wejścia, bilety i trasa
• Szlak na Skalne Grzyby w Górach Stołowych
• Krzyż Marty w Górach Stołowych
• Głazy Krasnoludków – rezerwat przyrody w okolicach wsi Gorzeszów w Górach Stołowych
• Skalna Czaszka – oryginalna formacja skalna w Górach Stołowych
• Skansen w Wambierzycach – oryginalna atrakcja Gór Stołowych

Zapraszamy do naszego Interaktywnego przewodnika po Polsce. Mapa ułatwi nawigację po naszych artykułach. Każde zaznaczone na mapie miejsce posiada aktywny link, który przeniesie was do obszernego artykułu. Fotki, historia, zabytki, legendy, godziny otwarcia muzeów, ceny biletów i wiele przydatnych wskazówek. Z mapą planowanie podróży po Polsce staje się proste. To prawie 200 opisanych dokładnie miejsc. W przypadku niektórych miast znajdziecie obszerny przewodnik. I oczywiście mnóstwo fotek, które uwielbiamy robić. Zapraszamy do podróży z nami. Mapa pozostanie zawsze jako pierwsza publikacja na naszej stronie. Będzie zawsze pod ręką. Zaglądajcie tu, ponieważ będziemy cały czas nasz przewodnik rozwijać i uaktualniać.