Z czym Wam się kojarzy stolica Albanii? Odpowiedzi może być wiele, ale czy murale w Tiranie pojawią się wśród nich? Znajdziecie ich w mieście sporo, ale to nie jedyne formy sztuki ulicznej, które czekają na odwiedzających to niezwykłe miasto!
Lokalizacja i poruszanie się po Tiranie
Murale rozsiane są po całym mieście, ale większość z nich mi osobiście udało się odwiedzić na nogach – bez użycia samochodu czy autobusu. Niektóre z nich zlokalizowane są w ścisłym centrum, np. tuż przy samym Placu Skanderbera, a do innych musimy się chwilę przejść. Mogę zaryzykować, iż o ile dobrze zaplanujecie trasę i lubicie chodzić, to większość z ciekawych jesteście w stanie zobaczyć w ciągu jednego przedpołudnia.
Oczywiście murale w Tiranie reprezentowane są przez znacznie większą liczbę dzieł niż te które zaznaczyłem i odwiedziłem. Znajdziecie je w wielu miejscach, a te pochodzą z mojej pierwszej wizyty w stolicy Albanii.
Odwiedzając murale, macie okazję pozwiedzać rownież samą Tiraną, bo część z nich znajduje się w okolicy ciekawych atrakcji. Próbując odnaleźć murale w Tiranie traficie w różne miejsca, które pokażą Wam jak zróżnicowana jest stolica Albanii. Znajdziecie niewielkie domy, wysokie drapacze chmur, meczety, cerkwie, kościoły katolickie, supermarkety i stoiska na podwórkach – poznacie miasto i jego różnorodność.
Murale w Tiranie
Jeszcze niedawno Tirana była stolicą kraju, który dopiero wyzwolił się spod komunistycznej władzy, a architektura przypominała często tamte, słusznie minione czasy. W ciągu ostatnich lat zaczęło powstawać wiele nowoczesnych budynków, a na tych starszych (ale nie tylko) zaczęły pojawiać się murale – malowidła, które często zajmowały całe ściany kilkupiętrowych bloków. Zagęszczenie murali nie jest duże, ale spokojnie znajdziecie kilkanaście, które są warte uwagi.
Różni artyście podejmowali się dodania koloru do tirańskich domów, a efekty, możecie podziwiać dzisiaj. W mieście odbywa się Mural Fest Tirana, podczas, którego powstają ciągle nowe prace. Od początku trwania festiwalu, w mieście zagościło już ponad 30 artystów, którzy próbowali wzbogacić przestrzeń miejską Tirany. Murale w Tiranie nie mają jednego, określonego stylu. Wędrując po ulicach miasta znajdziecie wzory geometryczne, portrety, komiks i wiele innych form.
Jedną z ciekawych prac, powstałą właśnie podczas tego wydarzenia jest mural przestawiający zielonego psa, który miał zwrócić uwagę na problem bezdomności tych zwierząt (przy ulicy Myslim Shyri). Przy tym dziele mamy również polski akcent bo autorami jest polsko-portugalski kolektyw Mots.
Ciekawym muralem, zwłaszcza dla fanów Spidermana jest „Spiderman/muszę iść”. Jego autorami są włoscy artyści – Flavio Solo & Diamond. Przesłanie, które niesie ma odpowiadać na współczesny problem braku czasu w wszystko. Interesującym muralem, który znajdziecie w stolicy Albanii jest „Kathmandu Girl”. Ma on wyrażać marzenia młodego pokolenia, ale również powiązanie z korzeniami.
Na drugim zdjęciu poniżej możecie obejrzeć dzieło serbskiego artysty Arteza, a nosi ono tytuł „Nie osądzaj”. Murale w Tiranie mają autorów z wielu krajów, a ten serbski, podnosi temat łatwości wydawania osądów i tego, iż nic nie jest oczywiste na pierwszy rzut oka.
Poniżej kilka murali, które w Tiranie mi się spodobały najbardziej, a kolejne murale w Tiranie czekają na Was pod tekstem.
„Najbardziej znany mural”
Murale w Tiranie mogą Wam się kojarzyć ze sztuką nowoczesną i pewnego rodzaju chęcią pokazania siebie lub ważnego tematu. Najbardziej charakterystyczny „mural” w mieście nie kojarzy się jednak z tymi założeniami. Na froncie Narodowego Muzeum Historycznego znajduje się bowiem ogromna mozaika w stylu socrealizmu, która powstała w 1981 roku. Zlokalizowana jest ona na Placu Skanderbega i jest jednym z symboli miasta.
Autorem projektu mozaiki jest Josif Droboniku, a jej powierzchnia to 400 metrów kwadratowych. Przedstawione jest na nim 13 postaci związanych z różnymi okresami z historii Albanii.
Nie jest to forma sztuki ulicznej lub jak kto wili streetartu, ale wielu turystom może kojarzyć się z muralami, o których pisze Wam w tekście.
Street Art
Nie tylko murale w Tiranie są warte uwagi! W mieście znajdziecie wiele innych przejawów streetartu. o ile za mural uznamy dzieło wielkoformatowe, to w Tiranie sporo jest także mniejszych wyrazów sztuki. Na wielu skrzynkach elektrycznych i kioskach znajdziemy malowidła, przedstawiajace często postacie z kreskówek. Nie są one szaleńczo ambitne, ale ciekawe.
Spacerując pomiędzy ulicami, czasem warto skręcić pomiędzy domy i odkryć inny świat. Streetart rządzi się swoimi prawami i potrafi zaskoczyć we właściwym momencie,
Co jeszcze warto zobaczyć w Tiranie?
Tirana, to miasto, które warto odwiedzić. To miasto kontrastów, a murale w Tiranie to jeden z biegunów tej różnorodności. Wędrując po mieście warto zajrzeć na Plac Skandebera i zobaczyć znajdują się na nim meczet, wspomniany gmach Muzeum Historycznego czy też wieżę zegarową. Warto zajrzeć także na nowy bazar i spróbować lokalnych smaków.
Jeżeli interesują Was czasy komunistyczne pod panowaniem dyktatora Chodży, to odwiedźcie także dwa kompleksy bunkrów – Bank Art 1 oraz Bank Art 2. Jeden z nich zlokalizowany na przedmieściach, ale drugi znajduje się w samym centrum miasta. Niedaleko BunkArt 1 warto też zajrzeć do Domu Liści – placówki opowiadającej o działaniach Sigurimi – albańskiej służbie bezpieczeństwa z czasów Chodży.
Jeżeli interesuje Was podobna tematyka, to mam dla Was tekst z Brukseli, gdzie wędrowałem po mieście śladami murali, a zwłaszcza dzieł związanych z komiksami – Murale w Brukseli.
