Hej, kochana, muszę Ci opowiedzieć, co się stało ze mną, kiedy byłam zupełnie na skraju. Było tak, iż żołądek dudnił jak przerażony wilk, a ręce lizała mróz. Wędrowałam po brukowanej alei w centrum Warszawy, patrząc na witryny eleganckich knajpek, z tego zapachem świeżo wypiekanego jedzenia, który dręczył bardziej niż zimny wiatr. Nie miałam przy sobie ani jednego grosza.
NIKT NIE POWINIEN JEŚĆ Z RESZTKÓW
Miasto było lodowate. Taki mróz, którego nie zniweczy szalik ani wsadzenie rąk w kieszenie. Przenikał kości, przypominał, iż jesteś sama, bez dachu nad głową, bez jedzenia bez nikogo.
Miałam prawdziwy głód. Nie ten, co po kilku godzinach niejedzenia, ale taki, który wkrada się do ciała na kilka dni. Żołądek walił jak bęben, a przy zbyt szybkim schylaniu się robiło się kręcić w głowie. Głód, który boli.
Od ponad dwóch dni nie przełknęłam chleba. Piłaś jedynie trochę wody ze studni publicznej i natknęłam się na stary kromek, który podarowała mi starsza pani na rogu. Buty były rozdarte, ubranie brudne, włosy splecione jakby wiatr się z nimi bójował.
Szłam wzdłuż ulicy pełnej eleganckich restauracji. Ciepłe światła, cicha muzyka, śmiech gości a za każdą szybą rodziny wznosiły toast, pary się uśmiechały, dzieci bawiły się sztućcami, jakby nic nie mogło ich skrzywdzić.
A ja ja umierałam z głodu po kawałku chleba.
Po kilku okrążeń w końcu weszłam do lokalu, w którym unosił się aromat pieczonej kaczki, gorącego ryżu i roztopionego masła. Zapach rozbudził mi ślinę. Stoły były pełne, nikt nie zwrócił na mnie uwagi. Zauważyłam pustą chwilowo ladę, w której leżały resztki jednego posiłku, i serce zabiło mi szybciej.
Szłaś krok po kroku, nie patrząc na nikogo. Usiadłam, jakbym była klientką, jakbym miała prawo być tam. Bez namysłu chwyciłam twardą kromkę chleba z koszyka i włożyłam ją do ust. Była zimna, ale dla mnie to był prawdziwy przysmak.
Włożyłam do ust kilka zimnych frytek, trzęsąc rękami, starając się nie płakać. Następnie wyrwałam suchy kawałek mięsa i przeżuwałam go powoli, jakby to był ostatni kęs na świecie. Wtedy nagle usłyszałam donośny głos, który uderzył mnie jak policzek:
Hej! Nie możesz tak robić.
Zamarłam. Położyłam głowę w dół, próbując przełknąć wstyd.
Przed mną stanął wysoki mężczyzna w nienagannym, granatowym garniturze. Jego buty błyszczały jak lustra, a krawą krawat idealnie leżał na białej koszuli. Nie był kelnerem, nie wyglądał choćby na zwykłego gościa.
Przepraszam, panie wymamrotałam, aż twarz zaczęła mi palić się ze wstydu po prostu byłam tak głodna
Próbowałam schować kawałek frytki do kieszeni, jakby to mogło mnie uchronić przed upokorzeniem. Mężczyzna milczał, patrząc na mnie, nie wiedząc, czy się rozzłościć, czy współczuć.
Chodź ze mną w końcu powiedział.
Zrobiłam krok w tył.
Nie kradnę błagałam pozwól mi skończyć i odejdę. Obiecuję, iż nie zrobię zamieszania.
Czułam się tak mała, tak rozbita, tak niewidzialna. Jakby nie należała do tego miejsca, jakby była jedynie niechcianym cieniem.
Zamiast mnie wyrzucić, podniósł rękę, skinął kelnera i usiadł przy stole z tyłu.
Stałam tam, nie rozumiejąc, co się dzieje. Po chwili kelner podszedł z tacą i położył przede mną parujący talerz: puszysty ryż, soczyste mięso, gotowane na parze warzywa, ciepłą kromkę chleba i duży kubek mleka.
To dla mnie? zapytałam drżącym głosem.
Tak odpowiedział kelner z uśmiechem.
Spojrzałam w górę i zobaczyłam, iż mężczyzna obserwuje mnie ze swojego stołu. Nie było w jego spojrzeniu drwiny, nie było litości jedynie spokojna, niewyjaśniona troska.
Podeszłam do niego, nogi jak galaretka.
Dlaczego dałeś mi jedzenie? szepnęłam.
Zdjął płaszcz i położył go na krzesło, jakby zrzucał niewidzialną zbroję.
Bo nikt nie powinien szukać resztek, żeby przeżyć odpowiedział zdecydowanie jedną chwilę spokojnie zjedz. Ja jestem właścicielem tego lokalu. Od dzisiaj przy każdym stoliku znajdzie się dla Ciebie talerz.
Nie miałam słów. Łzy parzyły mi oczy. Płakałam nie tylko z głodu, ale i z wstydu, zmęczenia, upokorzenia, iż czuję się mniej i z ulgi, iż ktoś, po raz pierwszy od długiego czasu, naprawdę mnie zobaczył.
Wróciłam następnego dnia. I kolejnego. I kolejnego.
Za każdym razem kelner witał mnie uśmiechem, jakby była stałą bywalczynią. Siadałam przy tym samym stole, jedząc w ciszy, a po skończeniu układałam serwetki starannie.
Pewnego popołudnia znów pojawił się mężczyzna w garniturze i zaprosił mnie, by usiadłam przy nim. Na początku się wahałam, ale jego głos dodał mi otuchy.
Masz imię? zapytał.
Jadwiga odpowiedziałam cicho.
Ile masz lat? dopytał.
Siedemnaście lat.
Skinął głową, nie pytając dalej.
Po chwili rzekł:
Masz głód, tak. Ale nie tylko jedzenia.
Spojrzałam zakłopotana.
Masz głód szacunku, godności. Chcesz, by ktoś zapytał, jak się masz, a nie patrzył na Ciebie jak na śmieci na ulicy.
Nie wiedziałam, co odpowiedzieć, ale miał rację.
Co stało się z Twoją rodziną? dopytał.
Matka zmarła na chorobę. Ojciec odszedł do innej, już nie wrócił. Zostałam sama. Wyrzucili mnie z mieszkania, nie miałam dokąd pójść.
A szkoła? kontynuował.
Zrezygnowałam po drugiej klasie. Wstydziłam się przyjść brudna. Nauczycielki traktowały mnie jak outsiderkę, koledzy wyzywali.
Mężczyzna kiwnął głową.
Nie potrzebujesz litości. Potrzebie szansę.
Wyciągnął z kieszeni wizytówkę i podał mi ją.
Jutro idź pod ten adres. To centrum pomocy dla młodych ludzi. Dajemy jedzenie, ubrania i przede wszystkim narzędzia, by móc iść dalej. Chcę, żebyś pojechała.
Dlaczego to robisz? zapytałam ze łzami w oczach.
Bo kiedy byłem dzieckiem, sam jadłem z resztek. Ktoś wtedy wyciągnął mi rękę. Teraz to ja muszę zrobić to samo.
Lata minęły. Wpisałam się do tamtego ośrodka, nauczyłam się gotować, czytać płynnie, obsługiwać komputer. Dostaliśmy ciepłe łóżko, zajęcia z pewności siebie, psychologa, który pokazał mi, iż nie jestem gorsza od nikogo.
Dziś mam dwadzieścia trzy lata. Pracuję jako kierowniczka kuchni w tym samym lokalu, w którym wszystko się zaczęło. Mam czyste włosy, wyprasowany płaszcz, solidne buty. Dbam, żeby nigdy nie zabrakło gorącego talerza dla potrzebującego. Czasem przychodzą dzieci, staruszkowie, kobiety w ciąży wszyscy z głodem nie tylko po chleb, ale i po to, by ich zobaczyć.
Za każdym razem, gdy ktoś wchodzi, podaję mu uśmiech i mówię:
Jedz spokojnie. Tutaj nie oceniamy. Tutaj po prostu karmimy.
Mężczyzna w garniturze wciąż czasem zagląda. Nie nosi już tak ciasnej krawata. Pozdrawia mnie mrugnięciem i często dzielimy się kawą po zamknięciu.
Wiedziałem, iż dotrzesz daleko powiedział kiedyś wieczorem.
Pan pomógł mi ruszyć odpowiedziałam a resztę zrobiłam z głodu.
Śmiał się i rzekł:
Ludzie nie doceniają, jak potężny jest głód. Nie tylko niszczy, ale też popycha do przodu.
A ja tylko przytakuje. Bo moja historia zaczęła się od resztek, a teraz gotuję nadzieje.
