Tokaj kojarzy się wielu osobom z nazwą wina, później z nazwą regionu winiarskiego, a chyba na końcu z miastem, od którego te dwa poprzednie skojarzenia powstały. Region, jak i samo miasto corocznie odwiedzają tysiące turystów, których do północno-wschodnich Węgier przyciągnęły wybitne wina!
Tokaj – lokalizacja i dojazd
Miasto zlokalizowane jest w północno-wschodnich Węgrzech w komitacie (odpowiednik naszego województwa) Borsod-Abaúj-Zemplén. Oddalony jest on o około 90 kilometrów od położonych na Słowacji Koszyc, a z Kielc musicie się przygotować na ponad 6-godzinną podróż samochodem (prawie 400 kilometrów). Miasto leży u zbiegu rzek Bodrogu i Cisy.
Tokaj nie jest dużym miastem, ale możecie dostać się do niego zarówno samochodem, jak i komunikacją publiczną. My wybraliśmy ten pierwszy sposób, bo był to jeden z punktów naszego wyjazdu. W mieście znajdziecie sporo miejsc parkingowych, ale zwracajcie uwagę na znaki zakazu parkowania. W regionie winiarskim Tokaj znajdziecie również wiele szlaków rowerowych, a część z nich zahacza o miasto Tokaj i jest to również dobry sposób na odwiedziny!
Region winiarski Tokaj
Tokaj na całym świecie znany jest przede wszystkim, jako region winiarski. Został on ustanowiony w 1737 roku i jest jednym z kilku regionów na świecie z najlepszymi, naturalnie słodkimi winami. Region ten obejmuje tereny zarówno na Węgrzech, jak i na Słowacji. Oprócz niezwykłych winnic i doskonałych win znajdziecie w nim także niezwykłe miasteczka, zamki, synagogi, dwory, pomniki przyrody i szlaki rowerowe czy piesze.
Warto poznać ten region lepiej i skosztować lokalnych wyrobów, które zyskały już dawno uznanie na światowych, winnych salonach. o ile szukacie pomysłu na odwiedziny w winnicach, to po stronie węgierskiej zajrzyjcie koniecznie do winnicy Szedmak, a po stronie słowackiej do winnicy Macik.
Miasto Tokaj i jego historia
Tokaj jest niewielkim miastem na północnym wschodzie Węgier, znanym na całym świecie dzięki produkcji w regionie wyjątkowego wina o tej samej nazwie. Jest to jedno z najstarszych miejsc, w których produkowane jest wino na Węgrzech.
Miasto zostało założone w średniowieczu, a jego historia jest nierozerwalnie związana z historią winiarstwa. Pierwsze wzmianki o mieście Tokaj pochodzą z 1353 roku, ale informacje o uprawie winorośli w regionie są jeszcze starsze. Prawdopodobnie już w XII wieku osiedlili się tu włoscy winiarze, a samo osadnictwo rozpoczęło się jeszcze wcześniej. Już w XI wieku istniał tutaj obiekt obronny, który zniszczony został przez Tatarów.
Tokaj zyskał na znaczeniu jako centrum handlu winem w XVII wieku, kiedy to region ten otrzymał status regionu winiarskiego, a w okolicy osiedlili się greccy kupcy. Samo miasto wiele przywilejów uzyskało również za panowania Jana Zapolyi. W późniejszym okresie było ono własnością Stefana Batorego, Gabora Bethlena oraz Rakoczych. Wiele osób twierdzi, iż Franciszek II Rakoczy dochodami z wina finansował swoje powstanie.
W 2002 roku krajobraz kulturowy winnic regionu został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co podkreśla jego wyjątkowe znaczenie dla historii i kultury węgierskiej.
Co ciekawe, w innych miastach i miasteczkach regionu znajduje się więcej winnic, ponieważ miasto Tokaj położone jest pomiędzy rzeką a wzgórzem i ilość terenów nadających się do uprawy winorośli jest ograniczona.
Muzeum Dziedzictwa Wina w Tokaju
Wybierając się w te strony, wiedziałem, iż chcę odwiedzić to muzeum. Muzeum Tokajskie składa się z dwóch części. Pierwsza to ekspozycje dotyczące samego miasta i bliskiej okolicy, a druga, o której napiszę Wam więcej to muzeum wina.
Zlokalizowane jest ono przez ul. József Attila u. 11 w starej części miasta. Piwnice, w których częściowo muzeum się znajduje, pochodzą prawdopodobnie z 1790 wieku i były to oczywiście pomieszczenia do składowania wina. W późniejszych latach budynek pełnił funkcję browaru, a następnie przeszedł w ręce gminy żydowskiej i znajdowała się w nim mykwa i szkoła. W budynku znajdowały się również mieszkania i warsztat ceramiczny, a od listopada 2015 roku znajduje się tu Muzeum Dziedzictwa Wina, o którym piszemy.
Ekspozycja składa się z kilku pięter i obszarów. Opowiada ona historię wina pod różnymi kątami. Możemy przemierzyć region, poznać podstawowe szczepy, narzędzia czy zapachy. Ekspozycja posiada sporo elementów multimedialnych. W muzeum czeka też na Was dawka wiedzy o lokalnych beczkach, chociaż nie zabraknie też informacji o innych regionach winiarskich niż ten, w którym się znajdujemy. Dla najmłodszych najciekawsza będzie chyba część wystawy, gdzie możemy poznawać region na pokładzie sterowca, samochodu czy roweru.
Wina z Tokaju to żywe legendy i im poświęcone są także osobne części ekspozycji. Poznacie na nich ludzi związanych z regionem i winem, informacje o najdroższych butelkach, adekwatnościach wina czy jego koszerności.
Podczas naszej wizyty, na najwyższym piętrze znajdowała się wystawa czasowa poświęcona malarstwu nowoczesnemu. Wystawy te jednak często się zmieniają dlatego warto również do nich zajrzeć, bo może traficie na coś, co Was zainteresuje! Aktualne wystawy sprawdzicie tutaj.
Bilet do Muzeum Dziedzictwa Wina kosztuje dla osoby dorosłej 1400 HUF, a ulgowy 700 HUF. Bilet rodzinny (2+2) kosztuje 3500 HUF. Bilety do muzeum (łączone do obu placówek) kosztują 2400 HUF dla osoby dorosłej i 1200 HUF ulgowy. Bilet rodzinny (2+2) kosztuje 6000 HUF. Muzeum czynne jest w okresie (kwiecień-październik) od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00 – 18.00, a poza sezonem od wtorku do soboty w godzinach 9.00 – 17.00.
Co zobaczyć w Tokaju?
Miasto Tokaj nie jest duże i spokojnie możecie po nim pospacerować na nogach. Centralnym placem jest Plac Kossutha z charakterystyczną rzeźbą Bachusa i kościołem z 1909 roku. Generalnie swój dzisiejszy wygląd miasto zyskało w XIX wieku. Tuż obok placu znajdują się piwnice Rakoczego, których historia sięga 600 lat wstecz. W całym mieście znajdziemy sporo piwnic, z których najstarsze pochodzą z XV i XVI wieku. Wiele z nich jest przez cały czas używanych i udostępnianych turystom i klientom.
Oprócz wspomnianego już kościoła i synagogi, o której za chwilę, w mieście znaleźć możecie także cerkiew prawosławną. Spacerując uliczkami, spotkacie różnego rodzaju pomniki związane z historią miasta.
Po odwiedzeniu kilku winotek możecie przysiąść również nad rzeką i zrelaksować się chwilę patrząc na wodę i przepływające łódki i niewielkie statki.
Synagoga w Tokaju
Ciekawym budynkiem, który znajduje się bardzo blisko Muzeum Wina, jest budynek dawnej synagogi. Przed wojną miasto zamieszkiwało około 1000 Żydów, a synagoga, której budynek dzisiaj możemy oglądać, pochodzi z 1897 roku. Swój obecny wygląd zawdzięcza współczesnej renowacji, ponieważ przez lata miała ona formę „straszącej” ruiny bez dachu.
W przeszłości w Tokaju zamieszkiwała społeczności żydowska, która została praktycznie wyeliminowana podczas II Wojny Światowej, a pojedyncze osoby, które wróciły do miasta, gwałtownie wyemigrowały. Region ten odwiedza jednak sporo żydowskich turystów szukających swoich korzeni. W samym mieście Tokaj istniały dwa cmentarze żydowskie.
W regionie Tokaj poprowadzony jest tematyczny szlak żydowski (Foodsteps Of The Wonder Rabbis), który obejmuje również miasto Tokaj. Ciekawą pozycją na szlaku jest także miejscowość Mad ze znajdującą się tam, bardzo dobrze zrekonstruowaną wewnątrz synagogą.
Warto odwiedzić miasto Tokaj?
Miasto Tokaj to interesujące miejsce w rewelacyjnym regionie. Warto je odwiedzić, chociaż na chwilę i poznać jego historię. My za bazę wypadową w regionie winiarskim Tokaj wybraliśmy miejscowość Tarcal, ale w samym mieście byliśmy dwa razy. To przyjemna lokalizacja z ciekawą architekturą, historią i interesującym położeniem.
