W dużych ogrodach można pozwolić sobie na wyznaczenie stref, np. rekreacyjnej, gospodarczej, placu zabaw dla dziecka, a przy tym uprawia się różnorodne grupy roślin, od jadalnych po ozdobne. Rzecz jasna, zawsze chciałoby się mieć jeszcze więcej przestrzeni, ale pomimo tego można harmonijnie połączyć większość elementów. Na małych działkach przydomowych czy ROD możliwości są ograniczone, a wprowadzanie poszczególnych elementów to sztuka kompromisu. Dlatego jako rośliny ozdobne warto uprawiać drzewa i krzewy owocowe, które „przy okazji” dają smaczny plon. Łączmy przyjemne z pożytecznym!
Czym ogrodzić działkę?
W małych ogrodach unika się zakładania wysokich, kilkumetrowych żywopłotów, gdyż zamykają teren optycznie zmniejszając powierzchnię, a oprócz tego powodują zacienienie. Jednakże zdarza się, iż takie nasadzenia są potrzebne z jednej lub dwóch stron działki, np. pozwalają odgrodzić się od drogi, ciekawskiego sąsiada, zmniejszają poziom hałasu, ograniczają zakurzenie i silny wiatr. W takim przypadku dobrze sprawdza się rząd leszczyn, które dorastają średnio do 3-4 m wysokości (można je ciąć niżej). Szczególnie atrakcyjne są odmiany o liściach bordowo-fioletowych, np. polska odmiana ‘Warszawski Czerwony’. W ogródkach wiejskich popularnością cieszą się wiśnie, które mają podobną wysokość. Nie tworzą jednak aż tak szczelnych, zielonych ścian. Pod ich koronami można uprawiać mahonię, której owoce po obróbce termicznej stają się jadalne. W miejscach silnie nasłonecznionych, w piaszczystej glebie dobrze sprawdza się rokitnik zwyczajny. Można prowadzić go luźno, wtedy ma gęsty dziki, krzewiasty wygląd lub postawić na eleganckie sadzonki szczepione na pniu. W ostatnich latach wzrosła popularność świdośliwy na żywopłoty. Jej owoce można spożywać na surowo lub wykorzystać na dżemy czy soki.
Co na niski żywopłot?
Niski żywopłot, który ma na celu jedynie częściowe zasłonięcie działki lub po prostu oddzielenie poszczególnych elementów, np. części gospodarczej od ozdobnej, może jednocześnie dostarczać cennych owoców. Jedną z najciekawszych propozycji jest posadzenie na przemian porzeczki białej i porzeczki czerwonej. Krzewy przycina się w taki sposób, by osiągały nie więcej niż 150-160 cm wysokości. Oprócz tego warto posadzić w rzędzie pigwowiec japoński, który jest przepiękny w czasie kwitnienia (kwiecień, maj), a jego owoce wykorzystuje się na przetwory. Aronie nie uchodzą za szczególnie dekoracyjne, nie dotyczy to jednak wszystkich odmian. W sprzedaży dostępna jest aronia czerwona ‘Brillant’, która wykształca karminowe, czerwone owoce. Są w pełni wartościowe, nadają się na przetwory. I są równie cierpkie, co czarne owoce.
Soliter z drzewa owocowego? Czemu nie?
Soliter to z założenia drzewo lub wysoki krzew, które umieszcza się pojedynczo w centralnej części ogrodu. Jest głównym elementem dekoracyjnym. Wprowadza efekt piętrowości. Najlepszym kandydatem wydaje się orzech włoski. Dorasta do 10 m wysokości i jest długowieczny. Posiada atrakcyjne, duże liście. Niestety ma też wadę: wydziela związki, które hamują rozwój innych roślin. Dlatego przy orzechu włoskim czasem choćby trawa nie chce rosnąć. Na soliter nadaje się „król nalewek”, czyli dereń jadalny. Nie wymaga zapylacza do dobrego owocowania. Osiąga kilka metrów wysokości. W cieplejszych regionach Polski z powodzeniem można uprawiać idesję wieloowocową, która dorasta do 5 m wysokości. Jej owoce są okrągłe. Tworzą długie, wiechowate owocostany. Nadają się do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Gatunek jest wciąż mało znany.
Pnącza owocowe do ozdoby altan, trejaży i tuneli
W Polsce powszechnie uprawia się winorośl i aktinidię, które pozwalają na osłonięcie małej architektury ogrodowej, a jednocześnie mają smaczne owoce, chętnie spożywane na surowo. Jeden mankament – potrzebują solidnych konstrukcji. Nieco „drobniejszy” w budowie jest mniej popularny cytryniec chiński. Pnącze można uprawiać prowadząc choćby na kratownicach. Unika się jedynie stanowisk otwartych, nieosłoniętych od wiatru. Jagody wykorzystuje się na dżemy i marmolady. Liście natomiast parzy się jak herbatę. W Chinach cytryniec jest nazywany „owocem pięciu smaków”.
Przykładów połączenia przyjemnego z pożytecznym jest więcej. W mini-wrzosowisku, obok wrzosów, wrzośców czy hebe warto uprawiać żurawinę wielkoowocową. Na balkonie w wiszących pojemnikach dobrze plonuje truskawka pnąca. Ponadto to dobre miejsce do uprawy krzewów goji i kolumnowych odmian drzew owocowych. Maliną czy jeżyną (najlepiej bezkolcową) warto zasłonić (np. z 2-3 stron) kompostownik.
fot. pixabay.com, wikipedia.org
#landing-content-2#
