Mandat za noszenie okularów. Przepisy mogą być bezlitosne

Zdjęcie: Soczewki zamiast okularów? Przed jazdą sprawdź dokumenty, możesz dostać mandat | foto Pixabay

Prawo jazdy, choć niewielkich rozmiarów, zawiera najważniejsze dane o kierowcy – również te związane z jego zdrowiem i ograniczeniami. W rubryce oznaczonej numerem 12 znajdują się specjalne kody, które informują m.in. o tym, w jaki sposób dana osoba powinna korygować swój wzrok podczas prowadzenia pojazdu.

Rubryka ta często bywa ignorowana – zwłaszcza przez osoby, które uzyskały prawo jazdy wiele lat temu i nie przykładają już wagi do szczegółów technicznych. Tymczasem wpisy w tym miejscu mają pełną moc prawną i są dla kierowcy wiążące. Każda niezgodność między zapisanym kodem a stanem faktycznym może skutkować sankcjami.

Kody wzroku – co oznaczają i jakie obowiązki z nich wynikają?

Kody zaczynające się od liczby 01 dotyczą korekcji wzroku i zawierają dodatkowe cyfry wskazujące, w jakiej formie powinna być ona realizowana. Ich znaczenie wygląda następująco:

• 01.01 – prowadzenie pojazdu wyłącznie w okularach
• 01.02 – wyłączne używanie soczewek kontaktowych
• 01.05 – obowiązek zasłonięcia jednego oka
• 01.06 – możliwość wyboru między okularami a soczewkami
• 01.07 – inna forma korekcji określona indywidualnie

W praktyce najwięcej kierowców posiada wpis 01.06, który pozostawia wybór metody poprawy widzenia. Osoby z kodem 01.01 nie mogą jednak legalnie prowadzić auta w soczewkach, a ci z oznaczeniem 01.02 – w okularach. Przekroczenie tego obowiązku może zostać potraktowane jako naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Kontrola drogowa i mandat – co grozi kierowcy?

W czasie kontroli drogowej funkcjonariusz ma prawo nie tylko do sprawdzenia dowodu rejestracyjnego czy ważności OC, ale także weryfikacji danych w prawie jazdy. jeżeli zauważy, iż kierowca prowadzi pojazd w sposób niezgodny z wymaganą formą korekcji wzroku, może wystawić mandat karny – standardowo w wysokości 500 zł.

Policjant nie musi weryfikować jakości widzenia ani przeprowadzać żadnych badań – sam fakt niezgodności między zapisem w dokumencie a stanem faktycznym wystarcza do zastosowania sankcji.

Zmiana sposobu korekcji? Tylko legalnie i z dokumentacją

Nie wystarczy po prostu zamienić okulary na soczewki lub odwrotnie – choćby jeżeli dana osoba widzi doskonale w obu przypadkach. Aby zmienić wpisany kod korekcji wzroku, konieczne jest przejście przez pełną procedurę formalną: wykonanie aktualnych badań okulistycznych, uzyskanie orzeczenia lekarskiego oraz złożenie wniosku o wydanie nowego prawa jazdy.

Choć może się to wydawać zbędną biurokracją, w rzeczywistości jest to jedyny legalny sposób zmiany formy korekcji. W przeciwnym wypadku – mimo faktycznego braku problemów ze wzrokiem – kierowca naraża się na konsekwencje prawne i finansowe.

Ubezpieczenie a niezgodność wpisu – skutki mogą być kosztowne

Jeszcze poważniejszym ryzykiem niż mandat jest możliwość utraty odszkodowania po kolizji lub wypadku. jeżeli ubezpieczyciel dowie się, iż kierowca nie zastosował się do wymagań zapisanych w rubryce 12 prawa jazdy, może uznać to za rażące naruszenie przepisów. Wówczas istnieje realne ryzyko:

• obniżenia wypłaconego świadczenia,
• całkowitej odmowy wypłaty odszkodowania,
• dochodzenia regresowego wobec kierowcy.

W praktyce oznacza to, iż kierowca może nie tylko nie otrzymać środków za naprawę własnego auta, ale również zostać obciążony kosztami pokrycia szkody drugiej strony.

Inne kody w rubryce 12 – nie tylko wzrok

Warto również wiedzieć, iż rubryka 12 to nie tylko kwestia okularów czy soczewek. Umieszczane są tam także inne oznaczenia związane ze zdrowiem i możliwościami kierowcy, np.:

• 02 – obowiązek stosowania aparatu słuchowego
• 03.01 – prowadzenie z protezą kończyny górnej
• 03.02 – proteza kończyny dolnej
• 10 – przystosowana skrzynia biegów

We wszystkich tych przypadkach obowiązuje ta sama zasada – pełna zgodność z wpisem w dokumencie. Nieprzestrzeganie któregokolwiek z zaleceń skutkuje podobnymi konsekwencjami – mandatem, ryzykiem utraty ubezpieczenia, a choćby skierowaniem na dodatkowe badania lekarskie czy cofnięciem uprawnień.

Dlaczego to tak ważne?

Wbrew pozorom nie chodzi wyłącznie o formalności. Wymogi zapisane w rubryce 12 prawa jazdy mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach – zarówno kierowcy, jak i innych uczestników ruchu. Dlatego też traktowane są z tak dużą powagą przez służby kontrolne, ubezpieczycieli i instytucje odpowiedzialne za wydawanie uprawnień.

Zachowanie zgodności z zapisami dokumentu to nie tylko wymóg prawny, ale też element dbałości o odpowiedzialność za siebie i innych. Lepiej zatem sprawdzić swoje prawo jazdy i – jeżeli trzeba – podjąć działania, zanim zrobi to policjant lub rzeczoznawca ubezpieczeniowy.