Ostatnio zostałam zapytana, czy jadłam we Włoszech lardo. No jasne, iż jadłam! Normalnie nie jem takich rzeczy, ale we Włoszech próbuję niemal wszystkiego (chociaż czasami jest to pierwszy i ostatni raz).
Jednak lardo jest wyśmienite!
To tradycyjny włoski produkt, który jest rodzajem dojrzewającej słoniny. Otrzymuje się go z tłuszczu wieprzowego, który jest przyprawiany mieszanką ziół, soli, czosnku, pieprzu czy innych przypraw. Następnie dojrzewa przez kilka miesięcy w specjalnych marmurowych kadziach.
Lardo jest produktem bogatym w tłuszcz, co czyni go wysokokalorycznym składnikiem diety. Zawartość tłuszczu wynosi choćby do 90%, w tym znaczną część stanowią zdrowe kwasy tłuszczowe jednonienasycone, takie jak kwas oleinowy, który znajdziemy również w oliwie z oliwek. Pomimo wysokiej kaloryczności, około 800 kcal na 100 gramów, lardo spożywane w umiarkowanych ilościach może być wartościowym źródłem energii i tłuszczu w diecie.
I pewnie teraz zapytasz, czy prócz walorów smakowych, rzeczywiście są jakieś plusy z jedzenia lardo? Otóż są. Kwasy tłuszczowe jednonienasycone wspierają zdrowie serca i mogą pomagać w regulacji poziomu cholesterolu we krwi. Słonina może być źródłem witaminy D, szczególnie ważnej w diecie osób mających ograniczony dostęp do światła słonecznego, a jako produkt bogaty w tłuszcze, wspomaga przyswajanie witamin A, D, E i K z innych spożywanych pokarmów.
To jak? Chcesz się dowiedzieć czegoś więcej o tej włoskiej słoninie?
No to zapraszam!
Czym jest lardo?
Lardo to rodzaj słoniny, która jest jednym z tradycyjnych włoskich specjałów. Powstaje poprzez peklowanie słoniny wieprzowej w soli, przyprawach i ziołach, takich jak rozmaryn, pieprz, czosnek czy szałwia. Proces ten nadaje słoninie niezwykły smak i aromat, a także sprawia, iż słonina staje się delikatna i miękka. Lardo najczęściej kroi się na cienkie plasterki i podaje jako przekąskę lub dodatek do dań.
Tradycja produkcji lardo sięga czasów starożytnych i była szczególnie popularna w regionach górskich, gdzie słonina była jednym z podstawowych źródeł tłuszczu w diecie. Peklowanie i dojrzewanie słoniny w specjalnych marmurowych wannach (kadziach) lub drewnianych skrzyniach pozwalało na długie przechowywanie.
Tradycyjne metody produkcji są przez cały czas stosowane w niektórych regionach Włoch, gdzie przekazuje się je z pokolenia na pokolenie.
Taka słonina może być przechowywane przez wiele miesięcy bez utraty swoich walorów smakowych. W dawnych czasach był to sposób na konserwację mięsa, szczególnie w regionach górskich, gdzie trudniej było o świeże produkty.
Regionalne odmiany lardo
Włoskie lardo różni się w zależności od regionu, w którym jest produkowane. Najbardziej znane są dwie odmiany:
Lardo di Colonnata pochodzi z miejscowości Colonnata w Toskanii. Charakteryzuje się wyjątkowo delikatną teksturą i intensywnym aromatem, który zawdzięcza dojrzewaniu w marmurowych wannach przez co najmniej sześć miesięcy. Zgodnie z tradycyjną recepturą, słoninę pekluje się w soli morskiej, czosnku i ziołach, takich jak rozmaryn i szałwia.
Ta odmiana Lardo jest chroniona oznaczeniem IGP (Indicazione Geografica Protetta), co oznacza, iż musi być wytwarzana w określonym regionie według określonych metod.
Lardo di Arnad jest produkowane w Dolinie Aosty, na północy Włoch i różni się nieco od wersji toskańskiej. Do jego produkcji używa się słoniny wieprzowej peklowanej w solance z dodatkiem przypraw, takich jak rozmaryn, szałwia, czosnek oraz gałka muszkatołowa. Po peklowaniu słonina dojrzewa w drewnianych beczkach, co nadaje jej unikalny smak.
Lardo di Arnad również posiada chronione oznaczenie pochodzenia DOP (Denominazione di Origine Protetta).
Proces wytwarzania lardo
Peklowanie w soli
Proces produkcji słoniny rozpoczyna się od wyboru odpowiedniej słoniny wieprzowej, najlepiej z grzbietu zwierzęcia. Słonina ta jest następnie dokładnie nacierana grubą warstwą soli morskiej. Sól nie tylko konserwuje mięso, ale także wyciąga nadmiar wilgoci, dzięki czemu tłuszcz staje się bardziej zwarty i aromatyczny. Czas peklowania zależy od grubości słoniny i może trwać od kilku dni do choćby kilku tygodni.
Dodawanie ziół i przypraw
Po wstępnym peklowaniu słoninę naciera się mieszanką przypraw i ziół. Najczęściej używane są:
- Rozmaryn, który nadaje lardo charakterystyczny, intensywny aromat. Ma również adekwatności antybakteryjne i konserwujące, co przyczynia się do zachowania świeżości słoniny przez dłuższy czas.
- Pieprz dodaje lekkiej pikantności i podkreśla smak mięsa. Często stosuje się pieprz czarny, który ma intensywny aromat i wszechstronne zastosowanie kulinarne.
- Inne zioła i przyprawy takie jak czosnek, szałwia, gałka muszkatołowa, goździki, a czasem także zioła regionalne, zależnie od tradycji lokalnej.
Proces dojrzewania lardo
Po natarciu słoniny przyprawami umieszcza się ją w specjalnych pojemnikach, takich jak marmurowe wanny (w przypadku Lardo di Colonnata) lub drewniane beczki (w przypadku Lardo di Arnad). Słonina dojrzewa w kontrolowanych warunkach, w chłodnych i wilgotnych pomieszczeniach. Proces dojrzewania trwa od trzech miesięcy do choćby dwóch lat, w zależności od pożądanej intensywności smaku i struktury. W czasie dojrzewania zioła i przyprawy wnikają głęboko w tkankę tłuszczową, nadając jej wyjątkowy aromat i smak.
Po zakończeniu dojrzewania lardo staje się miękkie, kremowe i delikatne, a jednocześnie zachowuje zwartą konsystencję. Dzięki długiemu procesowi dojrzewania słonina nabiera bogatego, złożonego smaku, który jest jednocześnie słodkawy i lekko pikantny.
Jak najczęściej podaje się lardo we Włoszech?
Cienkie plasterki z chrupiącym pieczywem
Najprostszym, a zarazem jednym z najpopularniejszych sposobów serwowania lardo jest podawanie go w bardzo cienkich plasterkach, które niemal rozpływają się w ustach. Plasterki te idealnie komponują się z chrupiącym pieczywem, takim jak ciabatta czy focaccia. Można je podać na ciepło, lekko podpieczone, lub na zimno, jako część deski serów i wędlin. Aby wzbogacić smak, można dodać odrobinę oliwy z oliwek i posypać świeżo zmielonym pieprzem.
Dodatek do sałatek
Lardo można wykorzystać jako dodatek do sałatek, gdzie jego bogaty, kremowy smak kontrastuje z chrupiącymi warzywami. Doskonale pasuje do sałatki z rukoli, gruszki i orzechów włoskich, polanej dressingiem z octu balsamicznego. Można je również dodać do sałatek z młodych ziemniaków, podkreślając ich kremową konsystencję. Aby nadać daniu dodatkowy wymiar, można użyć lardo jako elementu dekoracyjnego, rozkładając plasterki na wierzchu sałatki.
Z miodem i orzechami
Lardo świetnie komponuje się z miodem i orzechami, co podkreśla jego słodkawy smak i aksamitną teksturę. Plasterki lardo można podawać z odrobiną płynnego miodu (najlepiej z akacji lub kasztanowca) i posypać prażonymi orzechami laskowymi lub włoskimi. To połączenie doskonale sprawdzi się jako elegancka przystawka lub nietypowy deser. Można je również serwować na krakersach lub małych grzankach, tworząc wykwintne przekąski.
Na ciepło – na grillu lub patelni
Cienkie plasterki lardo można także lekko podsmażyć na patelni lub na grillu, aż staną się chrupiące i lekko skarmelizowane. Podane w tej formie doskonale pasują jako dodatek do pieczonych ziemniaków, grillowanych warzyw lub jako element kanapki. Ciepłe lardo zyskuje na intensywności smaku i aromatu, co czyni je wyjątkowym składnikiem wielu dań.
Dodatki do potraw głównych
Lardo można również wykorzystać jako dodatek do mięs, np. jako otulinę dla pieczonej polędwicy wieprzowej lub steka. Tłuszcz ze słoniny topi się podczas pieczenia, nadając mięsu soczystość i głęboki smak. Można też owinąć nim ryby, takie jak dorsz czy łosoś, co sprawi, iż danie stanie się bardziej wyraziste i aromatyczne.
Inspiracje kulinarne z lardo
Pizza z lardo, gruszką i gorgonzolą
Lardo doskonale sprawdza się jako dodatek do pizzy, gdzie jego kremowa konsystencja kontrastuje z chrupiącym ciastem. Jednym z ciekawszych połączeń jest pizza z lardo, plasterkami gruszki, gorgonzolą i orzechami włoskimi. To wyjątkowe danie łączy słodycz owoców z pikantnym smakiem sera i delikatnością lardo. Wystarczy ułożyć cienkie plasterki lardo na podpieczonej pizzy tuż przed podaniem, aby zachować jego delikatną strukturę i aromat.
Carpaccio z Lardo, oliwą i świeżymi ziołami
Lardo w formie carpaccio to proste, ale niezwykle wyrafinowane danie, które idealnie nadaje się jako przystawka. Cienkie plasterki lardo układa się na talerzu, a następnie skrapia dobrą jakościowo oliwą z oliwek i posypuje świeżymi ziołami, takimi jak tymianek, szałwia czy rozmaryn. Całość można uzupełnić płatkami parmezanu i świeżo mielonym pieprzem.
Sałatka z lardo i pieczonymi warzywami
Lardo można również wykorzystać jako element sałatki. Pokrój różne warzywa (np. dynię, bataty, buraki) na kawałki, skrop oliwą, posyp solą i piecz, aż staną się miękkie. Po upieczeniu dodaj plasterki lardo, które delikatnie się stopią od ciepła warzyw. Sałatkę można wzbogacić rukolą, serem feta i odrobiną octu balsamicznego.
Planując swoją podróż
Znajdź hotel lub apartament na wakacje dzięki booking.com.
Pamiętaj, aby zawsze mieć wykupione ubezpieczenie turystyczne. Ja korzystam z najlepszej na rynku porównywarki rankomat.pl.
Bilety lotnicze możesz znaleźć i zarezerwować na booking.com.
jeżeli potrzebujesz samochodu we Włoszech, skorzystaj z najlepszej porównywarki discovercars.com lub rentalcars.com.
Potrzebujesz biletów na prom? Znajdziesz je na Direct Ferries.
Gdy kupujesz coś za pośrednictwem moich linków, zarabiam niewielką kwotę. Ty przez cały czas płacisz tyle samo, ze mną dzieli się sprzedawca. Dziękuję za twoje znaczące wsparcie.
Nie masz teraz czasu w czytanie? Nie ma sprawy! Zapisz sobie poniższe zdjęcia na Pinterest, aby przeczytać później.
Włoska poczta
Dzielę się z Tobą moimi włoskimi podróżami, mając nadzieję, iż cię zainspirują do samodzielnego poznawania jednego z najpiękniejszych państw na świecie.
Dołącz do czytelników mojego newslettera, poste italiane. Dzięki temu nie przeoczysz niczego, co się pojawiło na blogu, a także otrzymasz mnóstwo dodatkowych informacji.
Jeśli potrzebujesz pomocy w znalezieniu praktycznych informacji o Italii, zapraszam Cię do mojej grupy na FB: Moje wielkie włoskie podróże, którą wyróżnił Magazyn Glamour, jako jedna z najciekawszych grup na FB.
Zapraszam cię także na mojego
, na którym znajdziesz całą masę włoskich inspiracji!
La vita è bella! Życie jest piękne!
