Prezes Sądu Najwyższego, Małgorzata Manowska, wystąpiła z oficjalnym apelem o dialog, aby rozwiązać kryzys w wymiarze sprawiedliwości w Polsce. Skierowała listy do prezydenta, rządu i parlamentu, proponując „okrągły stół” i popierając pomysł prezydenta Karola Nawrockiego o powołaniu Rady ds. Naprawy Ustroju Państwa.
Zdaniem Manowskiej, konieczny jest kompromis, zwłaszcza w kwestii Krajowej Rady Sądownictwa. Małgorzata Manowska wezwała wszystkie środowiska polityczne do podjęcia rozmów. Poparła inicjatywę prezydenta Nawrockiego, która zakłada powołanie eksperckiej rady. Listy w tej sprawie trafiły do prezydenta, marszałków Sejmu i Senatu, premiera oraz wszystkich klubów i kół poselskich.
Manowska wskazała na pilne kwestie, takie jak: ustrój KRS, wątpliwości dotyczące powołań sędziowskich oraz sytuacja wokół Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem prezes SN, dotychczasowe działania władzy pogłębiają chaos prawny, a Minister Sprawiedliwości nie jest otwarty na dialog. Manowska podkreśla, iż władza sądownicza nie rozwiąże kryzysu samodzielnie. To na władzy ustawodawczej i wykonawczej spoczywa zadanie wdrożenia orzeczeń europejskich trybunałów (ETPCz i TSUE).
Według danych z 2022 roku, 77% Polaków uważa, iż sytuacja w sądownictwie jest zła lub bardzo zła. 63% respondentów twierdzi, iż władza sądownicza jest zbyt zależna od władzy wykonawczej. Z kolei 56% Polaków uważa, iż Krajowa Rada Sądownictwa powinna być niezależna od Sejmu.
Spór o KRS zaczął się po nowelizacji z 2017 roku, która zmieniła sposób wyboru 15 sędziów-członków Rady. Zamiast sędziów, zaczął ich wybierać Sejm. Zmiana wywołała zarzuty o upolitycznienie KRS oraz kwestionowanie statusu sędziów, którzy zostali powołani z jej udziałem. Na ten problem wskazywały również orzeczenia TSUE i ETPCz.
W kwestii wyboru członków KRS, Manowska stwierdziła, iż choć Sejm może ich wybierać, to kandydatury powinny być zgłaszane w powszechnych wyborach sędziowskich, a nie przez małą grupę sędziów. W tym kontekście, prezes SN powołała się na orzeczenie TSUE z 2019 roku, które stwierdziło, iż sposób wyboru członków KRS może być sprzeczny z prawem UE.
Zdaniem ekspertów, kryzys w wymiarze sprawiedliwości w Polsce ma poważne konsekwencje dla prawa i porządku prawnego. Władza sądownicza powinna być niezależna i bezstronna, aby zapewnić sprawiedliwość i równość wszystkim obywatelom. W związku z tym, dialog i kompromis są konieczne, aby rozwiązać kryzys i odbudować zaufanie do władzy sądowniczej.
