"A brief history of underwear", taką nazwę nosi w tej chwili ekspozycja poświęcona bieliźnie w muzeum V&A w Londynie. Jako zespół Esotiq wybrałyśmy się na weekend, aby zobaczyć wystawę i jeszcze mocniej wejść w świat bielizny, która jak się okazuje, na przestrzeni lat pełniła rozmaite funkcje.
Bielizna jako najbardziej intymna część naszej garderoby, noszona blisko ciała, często ukrywana, wstydliwa, nie odbiła się bez znaczenia na kartach historii. Jej wzornictwo, materiały, konstrukcje wpływały na wygląd kobiecego ciała i tym samym odzwierciedlały ówczesne nastroje społeczne. Jej zmieniający się charakter i sposób noszenia w historii ugruntował stosunek do płci, seksualności, a zróżnicowany wygląd i funkcje przenosiły granice intymności, co miało wpływ na ludzkie interakcje. W przeszłości bielizna wcielała się w różne role, była noszona aby chronić i zachowywać higienę, modelowała ciało, a także bywała ekscentryczna, tym samym wyznaczając trendy i modę dla konkretnej sylwetki. W XIX wieku pełniła wręcz kluczową rolę, każda z pań nosiła obligatoryjnie gorsety i dzięki nim mogła zachowywać charakterystyczny dla epoki kanon sylwetki, która wzbudzała powszechne pożądanie oraz uznanie w kręgach towarzyskich.
Bielizna odegrała także istotną rolę w transformacjach społecznych, budzących się nowych nastrojach, zachodzących zmianach, rodzącego się feminizmu, gdzie z początkiem XX wieku za rebelię uznano porzucenie gorsetów przez kobiety. Zmiana gorsetu na stanik, to nie była tylko zmiana dotycząca zjawiska komfortu, ale dotykała czegoś ważniejszego, stała się początkiem niezależności i równouprawnienia kobiet.
Wystawa w Londynie pokazuje przekrój przemian bielizny jej przeznaczenie i wykorzystywane materiały. Każda gablota była skrupulatnie przemyślana, składała się z elementów historycznych w zestawieniu z współczesnymi modelami. Wystawa ugruntowała moje przekonanie, iż w bieliźnie najbardziej widoczna zmiana dotyczyła materiałów, ich dostępności oraz technik wykonania. Na początku szyta była tylko przez kobiety w domach, tylko manualnie, a współcześnie produkowana przez fabryki i opatrzona skomplikowanym procesem technologicznym. Niezmienny pozostał charakter i role bielizny, które wciąż utrzymują się do dnia dzisiejszego. Bielizna przez cały czas tworzy integralną część kobiecej garderoby niezależnie w jakiej epoce żyjemy, zawsze będzie pełniła funkcje: higieniczne, modelujące i erotyczne, a poza tym, jako nieodłączny element mody będzie wyznaczać i kształtować fundament dla sylwetki, na podstawie której zostaną wzniesione kolejne modowe konstrukcje.
Wystawa w Londynie pokazała również, ciemną stronę świata bielizny, która była krytykowana za to, iż przerysowała
kobiecą sylwetkę nadając jej mocno seksualny wydźwięk, zapominając o wygodzie, higienie
i zdrowiu. W XIX krynoliny, gorsety które zbyt
mocno zasznurowywane łamały kości żeber,
turniury które podkreślały tył bioder
nadając sylwetce kształt litery S, a przy tym zmieniały proporcje kobiecego ciała. Eskalacja tego problemu
była już tak poważna, iż zagrażała zdrowiu, stąd też rodzący się w podszewkach
obfitych sukien bunt, w początkach XX
wieku przemówił głosem kobiet. Moda w
każdej epoce zachęca do przekraczania społecznych i kulturowych granic, uwypukla skrajności, pokazując w całej rozciągłości mozaikę ludzkich zachowań,
pragnień i myśli.
Agent Provocateur
1990
Wystawa to nie tylko historia,
ale również możliwość obcowania z dziełami sztuki, manualnie robionymi gorsetami, stanikami zdobionymi wyrafinowanym haftem oraz koronkami. Na wystawie zaprezentowano również rzeczy z najwyższej półki mody, między innymi sukienkę z wbudowanym stanikiem od Jeana Paula Gautier noszoną przez Cindy Crawford oraz sukienkę od Antonio Berardi inspirowaną gorsetem, którą Gwyneth Paltrow założyła na premierę „Two Lovers”, jak również kreacje
Alexandra McQeen, które osobiście były dla mnie dodatkowym przeżyciem podczas wystawy. Ucztą dla oczu były
także modele od Agent Provocateur, firmy która była jednym z sponsorów wystawy.
Unknown
1883
A Schabner
1778
Unknown
1834
Utility
1940
Unknown
1780-1789
Większość modeli można zobaczyć na stronie V&A Museum, poniżej link do strony: http://collections.vam.ac.uk/search/?offset=0&limit=15&narrow=1&extrasearch=&q=underwear&commit=Search&quality=0&objectnamesearch=&placesearch=&after=&after-adbc=AD&before=&before-adbc=AD&namesearch=&materialsearch=&mnsearch=&locationsearch=
Tekst w oparciu:
Edwina Ehrman "Udressed a brief history of underwear"
