Kromieryż – nieodkryta perełka czeskich Moraw

Kromieryż ma zaledwie 30 tys. mieszkańców, a posiada aż trzy obiekty, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To tu znajduje się druga (zaraz po Pradze) najważniejsza galeria obrazów w Czeskiej Republice, historyczny pałac arcybiskupów ołomunieckich, a rozległe ogrody i sale pałacowe są częstym tłem kasowych filmów. Leżący w drodze na winne, południowe Morawy Kromieryż, mimo swojego historycznego znaczenia i znacznej ilości zabytków, wciąż nie jest zadeptany przez turystów – można tu znaleźć spokój, ciszę i odprężenie, a jednocześnie zażyć potężnej dawki historii i kultury.

Kromieryż – dlaczego warto?

Kromieryż leży w środkowych Morawach, zaledwie 120 kilometrów od polskiej granicy. Obok Ołomuńca może być ciekawym przystankiem w drodze w dalsze zakątki Czech, do Bratysławy czy do Wiednia.

Ze względu na niewielkie rozmiary miasta, na zwiedzenie czołowych atrakcji wystarczy kilka godzin. Jednak jeżeli chcecie jeszcze bardziej zgłębić ciekawą historię Pałacu Arcybiskupów, odpocząć w jednym z dwóch rozległych ogrodów czy zwiedzić coś w bezpośredniej okolicy, polecamy zostać tu na noc. My tak zrobiliśmy i zdecydowanie nie żałujemy!

Widok z wieży pałacowej i zielone ogrody

… to tylko niektóre z atrakcji tego kompaktowego miasta. Czesi są dumni z Kromieryża, dlatego postanowiliśmy na własną rękę poznać jego walory. Mimo kiepskiej pogody spenetrowaliśmy oba miejskie ogrody (przypałacowy nad Morawą i kwiatowy w barokowy stylu, z okazałą rotundą z 1674 roku), zwiedziliśmy pełne przepychu wnętrza Pałacu Arcybiskupów, zjedliśmy tradycyjny, czeski obiad na klimatycznym rynku.

Choć bardziej niż zwiedzanie miast cenimy kontakt z dziewiczą naturą (którą w Czechach znajdziemy np. w parku narodowym Szumawa), Kromieryż nas naprawdę zauroczył!

Spis treści:

Kromieryż – historia i współczesność

Monumentalny pałac, dominujący nad całym miastem, znajduje się niemal przy samym Velkim náměstí, czyli Dużym Rynku. Jest w tej chwili najbardziej reprezentacyjnym budynkiem Kromieryża, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1998 roku.

Kromieryż jeszcze w XII wieku był niewielką osadą handlową – najbardziej zyskał na znaczeniu, stając się administracyjnym centrum ołomunieckiego biskupstwa. Ich oficjalną rezydencją stał się w 1777 roku – zamieszkali właśnie w pałacu, który znajdował się w centrum Kromieryża od ponad 600 lat. Po zawirowaniach wojennych i pożarach współczesna bryła i wnętrza budynku wyglądają już inaczej – jednak przez cały czas jest na czym zawiesić oko.

Niepozorny Kromieryż w 1997 roku zwyciężył w ogólnokrajowym konkursie na Historyczne Miasto Roku. Mało kto wie, iż w połowie XIX wieku, podczas Wiosny Ludów odbywały się tu obrady austriackiego parlamentu, tymczasowo przeniesione z Wiednia. Dziś historyczny Pałac Arcybiskupów, przylegający do niego romantyczny ogród i barokowy ogród kwiatowy są wpisane na listę UNESCO.

Jakie atrakcje i miejsca warto odwiedzić?

Mając do dyspozycji cały dzień, zaplanowaliśmy niespieszne zwiedzanie najciekawszych atrakcji miasta – wraz z poznaniem historii i skupieniu się na szczegółach. Zaczęliśmy od okazałego Pałacu Arcybiskupów i pełnego przepychu, barokowego wnętrza. Obejrzeliśmy sporą galerię obrazów, weszliśmy na 84-metrową wieżę widokową, przeszliśmy się po rozległym ogrodzie podzamkowym.

W kwiatowym ogrodzie z XVII wieku zwiedziliśmy zabytkową rotundę i ponad 200-metrową kolumnadę, przeszliśmy się pod historycznymi podcieniami na Dużym Rynku i… ruszyliśmy na podbój kolejnych atrakcji, leżących w bliskim sąsiedztwie Kromieryża. Tych także nie brakuje!

Zamek Arcybiskupi – najważniejszy budynek w mieście

No to zaczynamy! Górujący nad miastem pałac w stylu wczesnego baroku jest nazywany klejnotem Moraw. Reprezentacyjne pomieszczenia są otwarte dla turystów – w zależności od naszych preferencji, możemy wybrać kilka tras zwiedzania (dokładny opis i ceny znajdziecie na oficjalnej stronie pałacu). Wnętrza przyciągają również filmowców – w kompleksie pałacowym powstało już kilkadziesiąt filmów – m.in. Amadeusz, opowiadający o życiu Mozarta.

My zdecydowaliśmy się na opcję Via Residentia (zwiedzanie zamkowych sal z przewodnikiem + wstęp na zamkową wieżę) oraz wstęp na wystawę obrazów z prywatnych zbiorów arcybiskupstwa. Całość wyniosła 260 koron od osoby (ok. 50 PLN).

Odwiedzenie reprezentacyjnych sal wiąże się jednocześnie z poznaniem bogatej ekspozycji z dawnych czasów, w tym wielu pięknych obrazów i mebli. Nawet jeżeli nie interesujemy się historią, bogactwo i przepych wnętrz mogą nas pozytywnie zaskoczyć Największe wrażenie robi zdecydowanie Sala Sejmowa w stylu rokoko, zwana Wielką Jadalnią – jedna z najwyższych sal pałacowych w Czechach – której sufit jest ozdobiony trzeba ogromnymi freskami. Całość jest doskonale zachowana.

Wieża zamkowa

W cenie biletu mamy jeszcze wstęp na wieżę zamkową, z której roztacza się piękny widok na centrum miasta, podzamkowe ogrody i dalszą panoramę Moraw. Trzeba tylko pokonać ponad 200 stopni i… jesteśmy!

Galeria obrazów, której nie powstydziliby się w Pradze

Prywatna galeria obrazów, ufundowana przez jednego z ołomunieckich biskupów w XVII wieku, składa się z niemal 500 obrazów znanych na całym świecie artystów. Wiele z nich zostało namalowanych przez Tycjana. Zwiedzanie odbywa się na własną rękę, w swoim tempie – do przejścia mamy 9 sal, które same w sobie charakteryzują się ciekawym wystrojem.

Szczerze mówiąc, nigdy żadne z nas nie interesowało się malarstwem – w Kromieryżska obrazarna to adekwatne miejsca na przełamanie pierwszych lodów z tym rodzajem sztuki Tym bardziej, iż to drugie najważniejsze miejsce pod tym względem w Republice Czeskiej – zaraz po Pradze.

Ogród zamkowy nad Morawą

Czas wyjść z murów – wprost na ogród przypałacowy, który widzieliśmy z niektórych, zamkowych okien!

Romantyczny, ogromny park nad Morawą w stylu angielskim jest pełen kanałów wodnych, stawów, ciekawych kwiatowych i rzeźbiarskich kompozycji. Na jego terenie żyją wiewiórki, łabędzie, kaczki, pawie i inne dzikie ptactwo. Wpisany na listę UNESCO ogród można zwiedzić bezpłatnie w godzinach otwarcia, które znajdziecie na tej stronie.

Ogród Zamkowy otacza biskupią rezydencję od 1509 roku. Ma powierzchnię w sumie 58 ha – więc spacerując można się naprawdę zmęczyć! Krótki odpoczynek polecamy w jednej z kawiarni – na przykład nad brzegiem pokrytego rzęsą stawu Dlouhy Rybnik.

XVII-wieczny ogród kwiatowy

150 lat po otwarciu podzamkowych ogrodów, ołomuniecki biskup Karl II polecił założenie w Kromieryżu kolejnego ogrodu, tym razem w stylu włoskiego i holenderskiego baroku. Tak powstał uporządkowany Ogród Kwiatowy, znajdujący się 10 minut drogi spacerem od ścisłego centrum miasta.

Pomniki, fontanny, żywopłoty i labirynty z dominującą, ośmioboczną rotundą z 1674 roku – tak prezentuje się współcześnie ten piękny, zielony kompleks. Całości dopełnia 224-metrowa, piętrowa kolumnada (galeria). Dolny poziom zdobi 46 rzeźb z postaciami mitologicznymi, a na górze znajduje się taras, dostępny dla zwiedzających.

Pendulum w rotundzie

Na uwagę zasługuje zlokalizowana w centrum ogrodu rotunda – bogato zdobiony budynek, który można zwiedzić od środka z przewodnikiem (w cenie biletu wstępu). W jej centralnym punkcie wisi wahadło Foucaulta (pendulum) – jego powolna zmiana płaszczyzny ruchu dowodzi obrotu Ziemi wokół własnej osi.

Ceny biletów i godziny otwarcia możecie sprawdzić na stronie ogrodu.

Kromieryż – jakie atrakcje znajdziemy w okolicy?

Kromieryż jest ciekawym przystankiem na trasie po środkowych Morawach, ale będąc w tej części kraju szkoda by było nie odwiedzić okolicznych atrakcji. Zresztą sam Kromieryż może być doskonałą bazą wypadową do nich

Ołomuniec – stolica Moraw

100-tysięczne miasto, będące stolicą Moraw i ogromnym ośrodkiem studenckim. Ołomuniec ilością zabytków dorównuje czeskiej stolicy, przy czym jest zdecydowanie rzadziej odwiedzany, a przez to mniej zatłoczony.

O atrakcjach Ołomuńca, naszych subiektywnych polecajkach (również kulinarnych) przeczytacie w oddzielnym artykule na blogu, który ukaże się wkrótce.

Ścieżka rowerowa nad Morawą

Przez Kromieryż przebiega jedna z ciekawszych tras rowerowych Czech – Morawska ścieżka. 320-kilometrowy szlak rowerowy jest malowniczo poprowadzony wzdłuż jednej z najważniejszych rzek kraju – Morawy. Można nim jechać od granicy z Polską aż po Austrię. Odcinek na południe od Kromieryża jest szczególnie interesujący – przez kolejne kilkanaście kilometrów przebiega bezpośrednio wzdłuż rzeki, niezależnie od dróg dla samochodów.

Kanał Batuv

Zabytkowy kanał, biegnący równolegle do południowego koryta Morawy, zaczyna się niedaleko Kromieryża. Wybudowany tuż przed II wojną światową, był używany do spławiania węgla brunatnego. Dziś stanowi atrakcję turystyczną – na całej długości jest 14 śluz. Można go przepłynąć łodzią – udało nam się to zrobić z rowerami

Fabryka mebli giętych TON

Założona przez Michaela Thoneta fabryka mebli ma już niemal 200-letnią historię. Czeskie meble, produkowane specjalnymi metodami z giętego drewna, powstają w Bystricach pod Hostynem, ok. 30 km na wschód od Kromieryża. Fabrykę można zwiedzać po uprzednim umówieniu się – my polecamy zobaczyć choćby salon sprzedaży, znajdujący się w historycznej willi.

Więcej ciekawych informacji o Kromieryżu znajdziecie na oficjalnej stronie regionu.

Kromieryż – jak dojechać?

Kromieryż leży bezpośrednio przy autostradzie nr 1, prowadzącej z Ostrawy do Brna. Wygodnie dojedziemy tu autem z Polski (od naszej granicy to tylko 130 km). Kromieryż można potraktować jako przystanek w drodze na południowe Morawy, do Wiednia czy na Bałkany.

Do miasta wygodnie dojedziemy również pociągiem – np. z Ostrawy (z jedną przesiadką) dotrzemy tu w mniej niż 2 godziny. Jak coś, rozkład i zakup biletu jest dostępny na stronie czeskich kolei.

Kromieryż leży również przy popularnym szlaku rowerowym – morawskiej ścieżce, która prowadzi wzdłuż rzeki Morawy od polskiej granicy aż do Austrii.

OSTATNIE ARTYKUŁY NA BLOGU