Troska o nowe życie zaczyna się jeszcze przed pocięciem, a okres prenatalny dla dziecka to swoista szkoła uczuć. Jak komunikacja prenatalna wpływa na rozwój dziecka w wewnątrzmacicznej fazie rozwoju? Jak dobrze i efektywnie komunikować się z nienarodzonym dzieckiem?
Na przestrzeni dziewięciu miesięcy w łonie matki rozwija się człowiek, którego ruchy uświadamiają jego istnienie na długo przed porodem. Czas prenatalny to nie tylko okres wykształcania się narządów wewnętrznych czy systemu nerwowego, ale także początek kształtowania się struktur osobowości, powstaje też zalążkowa świadomość. Dla prawidłowego rozwoju dziecka istotnym wydaje się troska nie tylko o jego dobrostan fizyczny, ale również o zdrowie psychiczne matki, które przekłada się na rozwój emocjonalny i poznawczy malucha.
Komunikacja z dzieckiem w okresie prenatalnym obejmuje kilka form aktywności matki. Pierwsza z nich, wyobrażeniowe myślenie o dziecku, to technika podczas której matka nadaje dziecku tożsamość: wyobraża sobie, jak dziecko wygląda, jak się zachowuje, jaki ma nastrój? Aktywność ta działa kojąca na układ nerwowy matki, pozwala również oswoić się tacie z obecnością dziecka.
Dziecko reaguje na głos matki między 32 a 36 tygodniem ciąży, dlatego tak ważne są rozmowy z dzieckiem: prowadzone na głos, w postaci monologu bądź wyimaginowanego dialogu, w ciszy, w myślach. Dziecko w sposób ruchowy reaguje na tę formę aktywności, co ma ogromny wpływ na budowanie więzi i sprawia, iż po urodzeniu noworodek rozpoznaje głos matki.
Dziecko od 4 miesiąca słyszy i reaguje na dźwięki, a śpiew ma znamienny wpływ na jego układ nerwowy. Ta forma aktywności nie tylko wyraża uczucia, zacieśnia więzi, ale również przygotowuje kobietę do akcji skurczowej w czasie porodu.
Doświadczenie w słuchaniu muzyki pozytywnie wpływa na rozwój dziecka, zwłaszcza muzyka klasyczna, która normalizuje pracę serca i fal mózgowych, zwiększa iloraz inteligencji malucha, wpływa na pracę układu nerwowego. Ważne, by muzyka została dobrana zgodnie z gustem zarówno matki, jak i dziecka.
Kolejną formą aktywności jest dotyk: najbardziej podstawowa i naturalna forma komunikacji. Matka dotykając brzucha zachęca dziecko do aktywności, okazuje uczucia, adekwatnie reaguje na jego potrzeby. Jak pokazują badania, masowanie i dotykanie brzucha przekłada się na lepszy rozwój fizyczny i psychiczny dziecka.
Komunikacja od poczęcia jest nie tylko możliwa, ale przede wszystkim potrzebna, zarówno nienarodzonemu dziecku, jak i rodzicom. Nawiązując, poprzez różne formy aktywności, komunikację z nienarodzonym dzieckiem, rodzice mają wpływ na kondycję psychofizyczną dziecka, rozwój poznawczy i emocjonalny, umiejętności społeczne, a choćby osobowość. Poprzez aktywną komunikację prenatalną rodzice budują fundament pod przyszłe relacje z dzieckiem, w oparciu o zaufanie, wsparcie i ochronę.
dr Aleksandra Kłos-Skrzypczak
