Badanie piersi jest niezwykle istotnym elementem dbania o zdrowie każdej kobiety. Regularna samokontrola piersi oraz wizyty u specjalistów mogą uratować życie, pomagając w wykryciu raka piersi we wczesnym stadium. W Polsce nowotwory piersi są jednymi z najczęściej diagnozowanych u kobiet, dlatego edukacja na temat profilaktyki oraz regularne badania są kluczowe.
Dlaczego warto badać piersi?
Rak piersi to jedna z najpowszechniejszych form nowotworu u kobiet. Każdego roku wiele z nich dowiaduje się o swojej chorobie zbyt późno, gdy leczenie jest trudniejsze i mniej skuteczne. Wczesne wykrycie zmian nowotworowych w piersiach daje znacznie większe szanse na całkowite wyleczenie. Statystyki pokazują, iż jeżeli rak zostanie wykryty w początkowym stadium, ponad 90% kobiet przeżywa co najmniej 5 lat po diagnozie. Dlatego regularne badania mogą uratować życie.
Jak często badać piersi?
Samobadanie piersi powinno być przeprowadzane co miesiąc, najlepiej w tym samym czasie cyklu miesiączkowego – zaleca się badanie od 5. do 10. dnia cyklu, kiedy piersi są mniej wrażliwe na dotyk. Kobiety po menopauzie mogą wybrać jeden stały dzień w miesiącu.
Oprócz samokontroli, zalecane są regularne wizyty u lekarza ginekologa lub onkologa. W zależności od wieku i historii chorobowej, lekarz może skierować na badania obrazowe, takie jak mammografia lub USG piersi:
- Mammografia – jest podstawowym badaniem u kobiet powyżej 50. roku życia. W Polsce program profilaktyczny oferuje darmową mammografię co dwa lata dla kobiet w wieku 50-69 lat.
- USG piersi – to badanie obrazowe, które często jest wykonywane u młodszych kobiet, ponieważ ich tkanka piersiowa jest bardziej gęsta, co utrudnia ocenę zmian w mammografii.
Jak przeprowadzić samobadanie piersi?
Samobadanie jest prostym procesem, który każda kobieta może wykonać w domu. Składa się z kilku kroków:
- Oglądanie – stań przed lustrem, podnieś ręce do góry, a następnie opuść. Obserwuj, czy nie widać żadnych zmian w kształcie, wielkości lub symetrii piersi. Sprawdź, czy nie ma zgrubień, wciągnięć skóry lub brodawek.
- Dotykanie na stojąco – opuść ręce i użyj płaskiej powierzchni palców, aby dokładnie zbadać każdą pierś. Należy dotykać piersi ruchami okrężnymi, zaczynając od zewnątrz, kierując się ku brodawce. Badanie wykonuj z wyczuciem, aby sprawdzić, czy nie ma żadnych zgrubień, guzków lub innych zmian.
- Dotykanie na leżąco – połóż się na plecach, rękę po stronie badanej piersi połóż za głową. Drugą ręką badaj pierś, wykonując te same ruchy co w pozycji stojącej.
- Okolice pach – nie zapominaj o zbadaniu okolic pachowych, gdzie znajdują się węzły chłonne.
Co powinno wzbudzić niepokój?
Podczas badania piersi zwróć uwagę na następujące objawy, które mogą świadczyć o niepokojących zmianach:
- guzki lub zgrubienia, które wcześniej nie były wyczuwalne,
- zmiany w kształcie lub rozmiarze jednej z piersi,
- wydzielina z brodawek, zwłaszcza krwista lub przezroczysta,
- wciągnięcie skóry lub brodawki,
- zaczerwienienie, obrzęk, czy bolesność piersi, która nie ustępuje.
W przypadku zauważenia któregokolwiek z tych objawów, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Nie każda zmiana jest nowotworowa, ale każda wymaga konsultacji z specjalistą.
Profilaktyka raka piersi
Oprócz regularnych badań warto zwrócić uwagę na styl życia, który może wpływać na ryzyko zachorowania na raka piersi. Oto kilka działań, które mogą pomóc w profilaktyce:
- Aktywność fizyczna – regularny ruch pomaga utrzymać zdrową wagę i zmniejsza ryzyko nowotworów.
- Zdrowa dieta – bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty, z ograniczeniem przetworzonego jedzenia i tłuszczów nasyconych.
- Unikanie alkoholu – nadmierne spożycie alkoholu zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi.
- Karmienie piersią – badania pokazują, iż kobiety, które karmiły piersią, mają mniejsze ryzyko zachorowania.
Podsumowanie
Samobadanie piersi to prosty, bezbolesny sposób, aby lepiej poznać swoje ciało i wczesniej wykryć potencjalne problemy. Nie warto odkładać na później profilaktyki – regularne badania mogą uratować życie. Warto też pamiętać, iż lekarze oraz programy profilaktyczne w Polsce są łatwo dostępne i oferują wsparcie każdej kobiecie.
Badaj piersi regularnie i zachęcaj inne kobiety w swoim otoczeniu do robienia tego samego – zdrowie jest najważniejsze!
Wilczyca