Kierownik budowy jest uczestnikiem procesu budowlanego, odpowiedzialnym za prawidłową organizację i przebieg robót. Do jego ważnych obowiązków należy: sporządzanie planu BIOZ, prowadzenie dokumentacji budowy, zgłaszanie gotowości do odbiorów, nadzór nad przestrzeganiem zasad BHP, koordynowanie prac podwykonawców, dbanie o zgodność robót z projektem oraz adekwatne zagospodarowanie terenu budowy.
Kierownik budowy to ważna postać w procesie realizacji inwestycji budowlanych, którego rola jest ściśle określona przez prawo budowlane. Na jego barkach spoczywa ogromna odpowiedzialność za prawidłowy przebieg całego procesu budowlanego – od momentu przejęcia placu budowy aż do zakończenia robót. Musi on wykazać się doskonałą znajomością przepisów prawa budowlanego, umiejętnością zarządzania zespołem i koordynacji prac wszystkich podwykonawców. Do podstawowych zadań kierownika budowy należy przede wszystkim adekwatna organizacja procesu budowlanego, zapewnienie bezpieczeństwa na placu budowy oraz nadzór nad przestrzeganiem przepisów BHP. Kierownik budowy odpowiada także za prowadzenie dokumentacji budowy (w tym dziennika budowy) oraz zgodność realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę.
Prawne aspekty pracy kierownika budowy
Kierownik budowy musi spełniać następujące wymagania formalne:
- Posiadać uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności
- Być członkiem adekwatnej izby samorządu zawodowego
- Posiadać aktualne ubezpieczenie OC
- Dysponować odpowiednim doświadczeniem zawodowym
- Znać przepisy prawa budowlanego i norm technicznych
- Umieć zarządzać zespołem pracowników
- Posiadać umiejętność koordynacji robót budowlanych
Wśród najważniejszych obowiązków kierownika budowy znajduje się protokolarne przejęcie terenu budowy oraz odpowiedzialność za prawidłowe zagospodarowanie placu budowy. Musi on zadbać o adekwatne zabezpieczenie terenu, odpowiednie oznakowanie i ogrodzenie, a także zapewnić dostęp do mediów – wody, prądu czy sanitariatów. Kierownik budowy odpowiada także za wytyczenie geodezyjne obiektu w terenie (co wykonuje uprawniony geodeta) oraz za koordynację realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Koordynacja i nadzór nad robotami budowlanymi
Na placu budowy kierownik pełni funkcję koordynatora wszystkich procesów budowlanych i musi wykazać się umiejętnością sprawnego zarządzania zespołem pracowników. Do jego zadań należy weryfikacja jakości wykonywanych robót, kontrola zgodności z projektem oraz nadzór nad przestrzeganiem reżimów technologicznych. Kierownik budowy odpowiada także za prawidłowe składowanie materiałów budowlanych, organizację zaplecza socjalnego oraz utrzymanie porządku na terenie budowy. Jest także zobowiązany do bieżącego informowania inwestora o postępie robót i ewentualnych problemach – szczególnie tych, które mogą wpłynąć na terminową realizację inwestycji. Na bieżąco współpracuje z projektantami inspektorami nadzoru inwestorskiego oraz przedstawicielami organów nadzoru budowlanego.
Kierownik budowy – strażnik bezpieczeństwa i jakości na placu budowy
Kierownik budowy to osoba pełniąca jedną z najważniejszych funkcji technicznych w procesie budowlanym. Do jego podstawowych obowiązków należy protokolarne przejęcie od inwestora terenu budowy wraz z całą dokumentacją techniczną. Odpowiada za adekwatną organizację pracy na budowie, koordynację działań wszystkich uczestników procesu budowlanego oraz prowadzenie dokumentacji budowy. Musi dbać o bezpieczeństwo na terenie budowy, przestrzeganie przepisów BHP oraz adekwatne zabezpieczenie terenu. Realizuje budowę zgodnie z projektem i pozwoleniem na budowę, a także uczestniczy w kontrolach i odbiorach robót.
Wstrzymuje roboty budowlane w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłocznie zawiadamia o tym adekwatny organ. Zgłasza inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonane roboty ulegające zakryciu bądź zanikające oraz daje nam dokonanie wymaganych przepisami, lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru. Przygotowuje dokumentację powykonawczą obiektu budowlanego.
Kierownik jest także odpowiedzialny za wprowadzanie potrzebnych zmian w dokumentacji budowlanej, które muszą być zatwierdzone przez projektanta. Odpowiada za dopilnowanie wpisów do dziennika budowy i ich weryfikację. W trakcie realizacji inwestycji współpracuje z inspektorem nadzoru inwestorskiego oraz projektantem w zakresie wykonywanych robót budowlanych.
Podstawowe aspekty prawne i uprawnienia szefa budowy – przewodnik pożyteczny
Kierownik budowy musi mać odpowiednie uprawnienia budowlane, które są potwierdzeniem jego kwalifikacji zawodowych do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie. Podstawowym wymogiem jest manie uprawnień w odpowiedniej specjalności oraz przynależność do adekwatnej izby samorządu zawodowego.
Proces uzyskiwania uprawnień budowlanych wymaga zdania egzaminu państwowego, który weryfikuje wiedzę techniczną i praktyczną kandydata.
- Praktyka zawodowa pod kierunkiem osoby mającej uprawnienia
- Egzamin pisemny testowy
- Egzamin ustny przed komisją
- Wpis do centralnego rejestru osób mających uprawnienia budowlane
Odpowiedzialność prawna kierownika budowy obejmuje także aspekty cywilnei karne. Jest on odpowiedzialny za prowadzenie dokumentacji budowy, przestrzeganie projektu oraz przepisów BHP. Kierownik odpowiada także za organizację i koordynację prac na budowie oraz zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu.
Innowacyjne technologie w dokumentacji budowlanej a odpowiedzialność kierownika
W dobie cyfryzacji kierownicy budów dość często korzystają z nowoczesnych narzędzi do zarządzania dokumentacją i procesami budowlanymi.
Technologie takie jak BIM (Building Information Modeling) czy aplikacje do zarządzania projektami mocno wpływają na sposób prowadzenia dokumentacji budowy. Niemniej jednak choćby przy wykorzystaniu najnowszych rozwiązań technologicznych, podstawowa odpowiedzialność prawna kierownika pozostaje niezmienna. Musi on zapewnić zgodność realizacji inwestycji z projektem, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.
Fundamenty bezpieczeństwa: Dziennik bhp i zapis codzienności budowlanej
Kontrola bhp na budowie to istotny element dający bezpieczeństwo wszystkim osobom przebywającym na terenie inwestycji. Osoby odpowiedzialne za nadzór bhp muszą regularnie sprawdzać stan techniczny urządzeń, maszyn oraz wyposażenia ochronnego pracowników. Kontrole obejmują także weryfikację aktualności szkoleń bhp, badań lekarskich oraz uprawnień do wykonywania określonych prac. Inspektor bhp ma obowiązek reagować na wszelkie nieprawidłowości i natychmiast wstrzymać prace, jeżeli stwierdzi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników. Dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przebiegu robót oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących podczas wykonywania prac budowlanych. Jest on wydawany przez adekwatny organ administracji architektoniczno-budowlanej. Do dokonywania wpisów uprawnieni są: inwestor, inspektor nadzoru, projektant, kierownik budowy oraz inne osoby do tego upoważnione. Każdy wpis musi być opatrzony datą i podpisem osoby, która go dokonała. Wszystkie wpisy w dzienniku budowy muszą być dokonywane w porządku chronologicznym, ich treść powinna być czytelna i jednoznaczna. Dokument ten służy także do dokumentowania odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, częściowych i końcowych odbiorów robót. Pamiętaj, iż dziennik budowy może stanowić istotny dowód w przypadku sporów prawnych związanych z realizacją inwestycji. Jest on przechowywany na budowie w sposób dający jego ochronę przed zniszczeniem lub zaginięciem.