Nie wszyscy znają te bułeczki. Puszyste, delikatne w środku, chrupiące na zewnątrz, lekko słodkie w smaku. Tradycyjnie proziaki, bo o nich mowa wypiekało się je na rozgrzanej blasze węglowej kuchni. Dziś blachę zastępuje teflonowa patelnia – mimo to wciąż są pyszne.
Proziaków możemy spróbować na Podkarpaciu. Najlepiej smakują jeszcze ciepłe z domowym masłem czosnkowym lub na słodko – z miodem czy konfiturą. Monika, która prowadzi bloga Moniki smakołyki, proponuje proziaki z serkiem koperkowo łososiowym.
Na blogu Moniki smakołyki znajdziesz również przepis na: Zielone pierogi z pieczoną dynią, kaszą i serkiem pomidorowym
Proziaki – co to jest?
Proziaki wzięły swoją nazwę od sody, którą określano niegdyś „prozą”. Możemy spotkać się również z innymi regionalnymi nazwami: prozioki, prołozioki, prołzioki, prosioki, sodziaki, placki na sodzie czy choćby łosuchy.
Pierwsze zapiski dotyczące proziaków pochodzą sprzed 150 lat. Jednak tradycja wypiekania tych bułeczek jest o wiele dłuższa. Proziaki to odmiana podpłomyków, czyli placków z mąki i wody, pieczonych na rozgrzanych kamieniach czy blasze. Podkarpackie bułeczki przygotowuje się z ciasta pszennego z dodatkiem sody oczyszczonej, wody i kwaśnego mleka. Niektóre przepisy zawierają także jajka.
Proziaki trafiły na Listę Produktów Tradycyjnych. Są puszyste, miękkie, delikatnie słodkie. Spróbujemy ich w Beskidzie Niskim, na Pogórzu, Roztoczu, w kuchni Rzeszowiaków i Lasowiaków. Możemy również pokusić się o przygotowanie ich w domu. Sekretem jest ciasto. Nie może być zbyt gęste.
Pyszności – Fot. Moniki smakołyki
Proziaki z serkiem koperkowo-łososiowym – przepis
Składniki na serek:
- 100 g łososia atlantyckiego wędzonego w dymie dębowym,
- 150 g serka śmietankowego naturalnego.
- 1 łyżka jogurtu naturalnego gęstego,
- pieprz czarny świeżo mielony do smaku,
- pęczek świeżego koperku.
Składniki na proziaki:
- 2 wiejskie jajka (średniej wielkości),
- 1 ½ łyżeczki cukru,
- 400 g zsiadłego mleka,
- 700 g mąki pszennej,
- 1 ½ łyżeczki sody.
Ponadto:
- mąka do podsypania.
Sposób przygotowania:
Zaczynamy od przygotowania serka. Łososia kroimy drobno, a koperek siekamy. Serek mieszamy z jogurtem, dodajemy łososia, koperek, pieprz i całość jeszcze raz mieszamy. Odstawiamy do lodówki na ok. 30 min., aby smaki się przegryzły.
Następnie zabieramy się za przygotowanie proziaków. Mąkę mieszamy z sodą i solą tzw. suche składniki. Do dużej miski wlewamy zsiadłe mleko, dodajemy jajka, cukier, dokładnie mieszamy. Stopniowo dodajemy przesiane suche składniki, wyrabiamy ciasto.
Na początku mieszamy dzięki dużej np. drewnianej łyżki, a gdy ciasto będzie stawiało opór, wyrabiamy ręką. Ciasto powinno być luźniejsze niż na pierogi. W razie potrzeby dodajemy mąki, (zależy to od wielkości jajek).
Ciasto na proziaki przykrywamy ściereczką, pozostawiamy w temperaturze pokojowej na ok. 30 min. Po tym czasie rozwałkowujemy na grubość ok. 1 cm, kroimy np. na kwadraty, prostokąty. Pieczemy z dwóch str. na średnio rozgrzanej patelni, bez tłuszczu do zrumienienia. Pozostawiamy do przestygnięcia. Proziaki podajemy z serkiem koperkowo-łososiowym.
Na naszym kanale YouTube znajdziesz przepis na sakiewki schabowe z pieczarkami w sosie własnym:
