Kiedy już mnie nie będzie? szepcze bratowa przy moim szpitalnym łóżku, nie zdając sobie sprawy, iż słyszę wszystko i dyktafon.
Jej oddech jest ciepły i pachnie tanim espresso. Myśli, iż jestem nieprzytomna tylko ciało wypełnione lekami.
Ale nie śpię. Leżę pod cienką kołdrą, a każdy nerw w ciele napięty jest jak struna.
Pod dłonią, ukryty przed wzrokiem innych, leży mały, zimny prostokąt dyktafonu. Przycisk nagrywania wcisnęłam godzinę temu, gdy weszła do sali z moim synem.
Igorze, ona i tak jest jak warzywo głos Zuzanny staje się głośniejszy, wyraźnie odchodząc do okna. Lekarz mówi, iż nie ma dźwięku. Na co czekamy?
Słyszę, jak mój syn ciężko wzdycha. Mój jedyny syn.
Zuzanno, to to nie tak. To moja matka.
A ja twoja żona! odrzuca go nagle. Chcę mieszkać w normalnym pokoju, nie w tej szopie. Twoja matka już przeżyła siedemdziesiąt lat. Dość.
Nie ruszam się. Oddycham równomiernie, udając głęboki sen. Łez nie ma wszystko w środku wypalone do popiołu.
Pozostaje jedynie lodowata, krystaliczna jasność.
Agentka nieruchomości mówi, iż teraz dobre ceny nie przestaje Zuzanna, przechodząc na biznesowy ton. Dwupokojowy w centrum, po remoncie
Możemy wycisnąć sporą sumę. Kupić domek pod miastem, o jakim marzyliśmy. Nowy samochód. Igorze, wstawaj! To nasza szansa!
On milczy. Jego cisza przeraża bardziej niż jej słowa. To zgoda. Zdrada owinięta w słabość.
Zimowy odmiana czosnku! Odmiana europejska. Promocja w sklepie.
A jej rzeczy kontynuuje Zuzanna. Połówkę wyrzucie. To bałagan, którego nikt nie potrzebuje. Zestawy, te głupie, książki Zostawimy tylko antyki, jeżeli się znajdą. Zadzwonię po wycenę.
Uśmiecham się w myślach. Wycena. Ona nie wie, iż już wszystko przygotowałam tydzień przed tym, jak położyłam się tutaj.
Wszystkie cenne przedmioty, wszystkie dokumenty, są już w bezpiecznym miejscu.
Dobrze wciąga w końcu Igor. Rób, jak uważasz. Ciężko mi o tym mówić.
Nie mów, kochanie syczy ona. Zrobię wszystko sama. Nie musisz brudzić rąk.
Podchodzi do łóżka. Czuję jej spojrzenie oceniające, lodowate. Jakby patrzyła nie na żywą osobę, ale na przeszkodę, którą zaraz usunie.
Ledwo ściskam gładki korpus dyktafonu. To dopiero początek. Nie wiedzą, cofa się.
Wykreślają mnie z życia. Na próżno. Stara gwardia nie poddaje się. Idzie ostatni szturm.
Mija tydzień tydzień kropli, tłustego puree i mojego cichego spektaklu. Zuzanna i Igor codziennie wchodzą.
Mój syn siada na krześle przy drzwiach i wpatruje się w telefon, jakby chciał odciąć się od rzeczywistości. Nie może znieść widoku mojego nieruchomego ciała, ani własnej zdrady.
Zuzanna natomiast czuje się w sali jak w domu. Głośno rozmawia z przyjaciółkami, planując nowy dom. Trzy sypialnie, duży salon i działka, wyobrażasz? Zrobię ogród. Co z teściową? Och, ona w szpitalu, kiepsko się ma. Nie przeżyje.
Każde jej słowo zostaje zapisane. Moja kolekcja rośnie.
Dziś Zuzanna przekracza granicę. Przysiada przy moim łóżku z laptopem i zaczyna Igorowi pokazywać zdjęcia willi. Patrz, jaka! A to? Prawdziwy kominek! Igorze, słuchasz mnie w ogóle?
Słucham odpowiada on, nie odrywając wzroku od podłogi. To dziwne przy niej
Gdzie jeszcze? piszczy Zuzanna. Nie ma czasu do stracenia. Musimy działać. Zadzwoniłam już do naszej agentki, jutro przyprowadzi pierwszych nabywców. Musimy pokazać mieszkanie w najlepszym świetle.
Odwraca się do mnie. W jej oczach nie ma nic ludzkiego tylko zimna kalkulacja.
A propos rzeczy. Wczoraj wjechałam, zaczęłam przeglądać szafy. Tyle gratów ohydnie. Twoje sukienki są staromodne Wszystko pakuję do worków, oddam na cele charytatywne.
Moje sukienki. Te, w których broniłam rozprawę doktorską. Każdy przedmiot to odłamek wspomnień. Ona nie wyrzuca tylko tkaniny, ona wymazuje moje życie.
Igor drży. Po co dotykasz? Może chciała
Co chciała? przerywa Zuzanna. Ona już nic nie chce. Igorze, przestań być dzieckiem. Budujemy naszą przyszłość.
Wstaje, podchodzi do mojego stolika nocnego i bezceremonialnie otwiera szufladę. Palce grzebią wśród chusteczek i opakowań tabletek. Dokumenty nie trzyma tutaj? Paszport czy coś? Do umowy potrzebne.
W tym momencie wchodzi pielęgniarka. Pani Anna Pawłowo, czas na zastrzyk.
Twarz Zuzanny natychmiast zmienia się w troskliwą. Oczywiście, oczywiście. Igorze, chodźmy, nie zakłócajmy zabiegu. Mamo, wrócimy jutro mruczy, głaszcząc moją dłoń.
Jej dotyk jest odrażający, niczym gąsienica po skórze.
Kiedy wychodzą, nie otwieram oczu, dopóki kroki pielęgniarki nie ucichną w korytarzu. Wreszcie, z ogromnym wysiłkiem, odwracam głowę. Mięśnie bolą, ale daję radę.
Zatrzymuję dyktafon, wciskam stop i zapisuję plik pod numerem siedem. Pod poduszką wyciągam drugi telefon, przyciskowy, który podarował mi dawny przyjaciel i prawnik. Dzwonię pod numer, który pamiętam na pamięć.
Słucham mówi spokojny, biznesowy głos po drugiej stronie.
Semen Borowski, to ja mówię chrypko, niecodziennie. Uruchomcie plan. Czas nadszedł.
Następnego dnia o trzeciej dokładnie dzwonią do mojego mieszkania. Zuzanna otwiera drzwi z najpiękniejszym uśmiechem.
Na progu stoi eleganckie małżeństwo z agentką nieruchomości.
Proszę wejść! pisklą. Przepraszamy, mamy mały bałagan twórczy, rozumiecie przygotowujemy się do przeprowadzki.
Prowadzi gości korytarzem, opowiadając o wspaniałych widokach z okien i przyjaznych sąsiadach. Igor przylega do ściany, starając się być jak najmniej widoczny. Jego twarz szara jak popiół.
Mieszkanie należy do mojej teściowej mówi Zuzanna z nutą smutku. Niestety jej stan jest poważny, lekarze nie dają nadziei.
Postanawiamy, iż w specjalistycznym ośrodku będzie jej lepiej, pod stałą opieką. Te cztery ściany noszą za dużo wspomnień dla niej.
Zatrzymuje się, dramatyczna pauza, by goście poczuli wagę sytuacji.
Wtedy drzwi znów, bez dzwonka, otwierają się ponownie. Powoli wjeżdża wózek inwalidzki. W nim siedzę ja. Nie w szpitalnej koszuli, ale w ciemnoniebieskim jedwabistym płaszczu, włosy starannie upięte, usta ledwo podkreślone.
Mój wzrok jest spokojny i zimny. Za mną stoi Semen Borowski mój prawnik, wysoki, siwy, w eleganckim garniturze. Cicho zamyka drzwi.
Zuzanna zamiera. Jej uśmiech znika jakby wymazany gumką.
Igor marszczy brwi, przeglądając pokój w poszukiwaniu wyjścia. Goście i agentka patrzą zdezorientowani.
Dzień dobry mój głos, choć cichy, przecina ciszę precyzyjnie. Wydaje się, iż pomyliliście adres. To mieszkanie nie jest na sprzedaż.
Zwracam się do zdezorientowanej pary. Przepraszam za towarzystwo. Moja bratowa najpewniej przesadziła ze swoim stanem i wyolbrzymiła.
Zuzanna zdaje się nagle ożyć. Mamo? Jak tu jesteś? Przecież nie powinnaś
Mogę zrobić wszystko, co uważam za słuszne, kochanie patrzę na nią, a w powietrzu robi się zimniej. Zwłaszcza gdy w moim domu władzę przejmują bez pozwolenia.
Z kieszeni wyciągam telefon i naciskam odtwórz. Z głośnika rozbrzmiewa znajomy syk i cichy głos:
Kiedy już mnie nie będzie?
Twarz Zuzanny blaknie do koloru prześcieradła. Otwiera usta, ale nie wydaje dźwięku. Igor kładzie ręce na twarz.
Mam dużą kolekcję nagrań, Zuzanno mówię spokojnie. O twoich marzeniach, sprzedanych rzeczach, wycenie. Myślę, iż niektórym organom to się przywiązze.
Semen Borowski podchodzi, trzymając teczkę z dokumentami. Pani Anna Pawłowo dzisiaj rano podpisała na moje imię pełnomocnictwo mówi sucho. I zgłoszenie na policję. Przygotowałem także pismo o eksmisję.
Na podstawie szkody moralnej i zagrożenia życiu. Macie 24 godziny, by spakować rzeczy i opuścić mieszkanie.
Kładzie papiery na stolik, szeleszczą cicho, nieodwracalnie. To koniec. Granica. Kropka, po której nie da się wrócić. W tym momencie po raz pierwszy od tygodni nie czuję bólu ani gniewu. Czuję siłę. Lód, pewność, niezłomną moc tego, kto nie ma już nic do stracenia i kto przychodzi po swoje.
Agentka i nabywcy znikają w jednej chwili, wymijając przeprosiny. W salonie zostajemy tylko my czworo. Cisza gęsta jak kurz w starej chacie.
Pierwsza odzyskuje Zuzanna. Szok zamienia się w wściekłość.
Nie macie prawa! wykrzykuje, stukając mnie palcem. To mieszkanie Igora! On jest zameldowany! On jest spadkobiercą!
Były spadkobierca poprawia Semen, zaglądając w dokumenty.
Zgodnie z nową wolą, sporządzoną i poświadczoną wczoraj, cały majątek Anny Pawłowej zostaje przekazany funduszowi wsparcia młodych naukowców. Twój mąż, niestety, nie wchodzi w skład tej listy.
To mój ostatni strzał. Widzę, jak w jej oczach gaśnie ostatnia iskra nadziei. Patrzy na Igora z taką nienawiścią, jakby on był winny wszystkiemu.
Igor, mój syn, w końcu odsuwa się od ściany. Staje przede mną, twarz mokra od łez, żałosna.
Mamo przepraszam. To ona ona mnie zmusiła.
Patrzę na niego na tego czterdziestoletniego mężczyznę, który ukrywał się za plecami żony.
Miłość, a zwłaszcza bezgraniczna matczyna miłość, umiera w szpitalnej sali przy szepcie jego żony. Teraz zostaje tylko gorzkie rozczarowanie.
Nikt nie zmuszał cię do milczenia, Igorze odpowiadam. Nie krzyczę. Głos równy, prawie obojętny. Wybrałeś swoją drogę. Żyj z nią.
A gdzie teraz pójdziemy? wtrąca się Zuzanna, głos drży od strachu i gniewu. Na ulicę?
Mieliście wynajętą kawalerkę, zanim postanowiliście, iż mój pokój niedługo będzie wolny przypominam. Możecie wrócić tam, albo gdziekolwiek. To już nie moja sprawa.
Zuzanna rzuca się do rzeczy, nerwowo wrzućcje je do torby, mamrocząc przekleństwa. Igor stoi w środku pokoju, zagubiony.
Spojrzy na mnie jeszcze raz.
Mamo, proszę. Rozumiem. Zmienię się.
Zmiana nigdy nie jest zbyt późna przytakuję. Ale nie tu. I nie ze mną. Drzwi mojego mieszkania są dla was zamknięte. Na zawsze.
On opuszcza głowę. Rozumie to koniec. Nie przedstawienie. Nie kara. To ostateczna decyzja.
Po godzinie wychodzą. Słyszę, jak zamykają drzwi. Semen podchodzi.
Anno Pawłowo, jesteś pewna co do funduszu? Możemy wszystko odwrócić.
Kręcę głową.
Nie. Niech tak zostanie. Chcę, by moje życie, to, co po nim zostanie, służyło, a nie stało się przyczyną wrogości.
On kiwa i żegna się. Zostaję sama w swoim mieszkaniu. Powoli przesuwam dłonią podłokietnik krzesła, po grzbietW ciszy nocy, gdy wiatr szepcze przez szczeliny okien, czuję, iż wreszcie odzyskałam swoją własną, nieodwracalną wolność.
