Kapitol Stanów Zjednoczonych – historia i ciekawostki

plndesign.pl 11 miesięcy temu

Kapitol – siedziba amerykańskiego Kongresu – jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych budynków Stanów Zjednoczonych. Jego charakterystyczna kopuła często pojawia się w wiadomościach oraz filmach. Dla Amerykanów stanowi on symbol narodowej dumy i historii jednej z pierwszych demokracji. Poznaj jego historię!

Spis treści

Kapitol Stanów Zjednoczonych
Krótka historia Kapitolu
Kapitol Stanów Zjednoczonych – architektura
- „Apoteoza Waszyngtona” i „Fryz z historią Ameryki”
- Siedziby Izb Kongresu
- Bezpieczeństwo przede wszystkim

Kapitol Stanów Zjednoczonych

Kapitol Stanów Zjednoczonych to okazały budynek z charakterystyczną kopułą, położony w Waszyngtonie na Wzgórzu Kapitolińskim (Capitol Hill). Jego zbudowana w stylu neoklasycystycznym bryła składa się z części centralnej sięgającej 88-metrów oraz dwóch skrzydeł. Mieszczą się w nich Izby Senatu i Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych. Co ciekawe, nie jest to pierwszy budynek, w którym obradowali przedstawiciele amerykańskiego Kongresu.

Pod koniec XVIII wieku funkcje administracyjne pełniły zamiennie dwie wielkie metropolie Wschodniego Wybrzeża – Nowy Jork i Filadelfia – i to w nich zbierał się Kongres Kontynentalny i Konfederacyjny. Dopiero po kilkunastu latach młode państwo postanowiło wybudować zupełnie nową stolicę nazwaną Waszyngtonem, do której przeniesiono siedzibę Prezydenta USA, Kongresu oraz wielu instytucji administracji państwowej. Waszyngtoński gmach stał się gwałtownie inspiracją dla wzorowanych na nim budynków administracji budowanych w wielu innych miastach – stolicach stanów.

Krótka historia Kapitolu

Lokalizację nowego budynku Kongresu wybrał twórca planów Waszyngtonu, francuski architekt Pierre Charles L’Enfant. Wtedy też powstała nazwa Kapitol, być może związana ze świątynią Jowisza na rzymskim Kapitolu. niedługo rozpisano konkurs, a najbardziej obiecujący był projekt Williama Thorntona wzorowany na paryskim Luwrze i Panthéonie. Na dalszym etapie prac został on zmodyfikowany przez Stephana Halleta i Jamesa Hobana (projektanta Białego Domu). 18 września 1793 prezydent Waszyngton położył kamień węgielny i rozpoczęła się budowa. Jako pierwsze ukończone zostało w 1800 roku Skrzydło Senatu (północne), a po jedenastu latach powstało Skrzydło Izby Reprezentantów. Wciąż jednak niegotowa była najbardziej reprezentacyjna, środkowa część z Rotundą. Niestety, już w 1814 roku Brytyjczycy w czasie zajęcia Waszyngtonu spalili znaczną część budynku. Odbudowa i ukończenie Rotundy trwało do 1826 roku, kiedy to projekt został zakończony.

Jednak już niecałe ćwierć wieku później – w 1850 – rosnąca liczba przedstawicieli nowych stanów sprawiła, iż konieczna stała się rozbudowa. Zajął się nią architekt z Filadelfii Thomas U. Walter, który zaprojektował nowe, rozbudowane skrzydła. Po ich zbudowaniu okazało się, iż zwiększone rozmiary bryły zupełnie przyćmiły dotychczasową kopułę nad Rotundą i ją również należy wymienić. Jej następczynię wykonano z żeliwa i zwieńczono ogromnym posągiem nawiązującym do Ateny. Na kolejną rozbudowę budynek musiał poczekać ponad 50 lat – do roku 1904, kiedy to powiększono wschodnie skrzydło. Już po drugiej wojnie światowej siedziba amerykańskiego parlamentu doczekała się kolejnej rozbudowy połączonej z gruntownym remontem kopuły. Miliony odwiedzających to miejsce turystów sprawiły, iż konieczne stało się rozbudowanie obsługującej ich infrastruktury – w 2008 roku otwarto wybudowane specjalnie dla nich Centrum Obsługi Gości (Capitol Visitor Center). Na powierzchni 54-tysięcy metrów kwadratowych umieszczono w nim eksponaty związane z historią Kapitolu, w tym trzymetrowy model kopuły. Centrum organizuje też wycieczki z przewodnikiem po terenie dostępnym dla gości.

Kapitol Stanów Zjednoczonych – architektura

Sercem Kapitolu i jego najpiękniejszą częścią jest położona w centrum budowli Rotunda, którą okrywa charakterystyczna kopuła. Ta imponująca sala o średnicy 29 metrów i wysokości prawie 55 metrów codziennie odwiedzana jest przez tysiące turystów, którzy pragną obejrzeć związane z historią Stanów Zjednoczonych rzeźby i obrazy. Wśród nich wyróżnia się osiem ogromnych płócien o wymiarach 3,7 na 5,5 metra przedstawiających ważne wydarzenia z początków podboju Ameryki i kształtowania się jej państwowości. Umieszczono je w ośmiu dużych niszach, a wśród nich znajdują się między innymi „Deklaracja Niepodległości” i „Kapitulacja lorda Cornwallisa” autorstwa Johna Trumbulla, „Lądowanie Kolumba” pędzla Johna Vanderlyna oraz „Zaokrętowanie pierwszych pielgrzymów” Roberta Waltera Weira. Wszystkie obrazy powstały w XIX wieku i zostały umieszczone w Rotundzie w latach 1819-1824 (płótna Trumbulla przedstawiające sceny z czasów Rewolucji Amerykańskiej) i 1840-1855.

„Apoteoza Waszyngtona” i „Fryz z historią Ameryki”

Z roku 1865 pochodzi „Apoteoza Waszyngtona” – ogromny fresk autorstwa włoskiego malarza Constantino Brumidiego. Zdobi on kopułę nad Rotundą (55 metrów nad poziomem podłogi) i zajmuje powierzchnię aż 433-metrów kwadratowych. Brumidi, który wcześniej tworzył malowidła dla papieża w Watykanie, pracował nad swoim dziełem ponad jedenaście miesięcy. Nie zrobił tego jednak dla samej sztuki – jego honorarium wyniosło 40-tysięcy ówczesnych dolarów, czyli około 750 tysięcy, uwzględniając dzisiejszy kurs tej waluty. „Apoteoza Waszyngtona” to hołd na cześć pierwszego Prezydenta USA, przedstawiającego go jako istotę boską, której towarzyszą postacie z mitologii. Po jego prawicy zasiada bogini Wolność, a z drugiej strony Wiktoria, bogini zwycięstwa.

Trzynaście wysokich na ponad 4,5 metra dziewic symbolizuje pierwsze stany zawiązujące amerykańską unię. Na obwodzie kopuły Brumidi namalował sześć scen przedstawiających w alegoryczny sposób cnoty narodowe, tworząc mieszankę klasycznej mitologii z ówczesną historią. I tak na przykład, na obrazie „Nauka” znalazła się rzymska bogini mądrości Minerwa oraz Benjamin Franklin, Samuel Morse i Robert Fulton wraz z najważniejszymi wynalazkami, w tym generatorem elektrycznym. Obraz „Żegluga i gospodarka morska” przedstawia boga morza Neptuna w towarzystwie pancernika i podmorskiego kabla telegraficznego. W podobnym tonie prezentują się dalsze freski – „Wojna”, „Handel”, „Mechanika” oraz „Rolnictwo”. Brumidi ozdobił również muralami korytarze na pierwszym piętrze Kapitolu (Korytarze Brumidiego). Namalował tam wiele postaci historycznych, a także kluczowych wydarzeń, na przykład zakup Luizjany. Artysta pozostawił miejsce na przyszłe, najważniejsze momenty w dziejach kraju. Jego następcy namalowali tam na przykład scenę lądowania na Księżycu.

Poniżej 36 okien umieszczonych na kopule znajduje się kolejne dzieło, które rozpoczął włoski malarz – „Fryz z historią Ameryki”. Jest to dziewiętnaście scen historycznych stylizowanych na płaskorzeźby. Brumidi zdążył wykonać przed swoją śmiercią osiem z nich, jego dzieło dokończył Filippo Costaggini, a ostatnią scenę namalował Allyn Cox w 1951 roku. Murale przedstawiają nie tylko historię USA, ale obu Ameryk – kilka z nich poświęcono Cortezowi i Pizarro. Inne skupiają się na kontaktach z Indianami i podbojem północnej części Ameryk. Ostatnim ważnym elementem Rotundy jest kolekcja pomników stojących pomiędzy wnękami z malowidłami. Przedstawiają one głównie byłych prezydentów USA, w tym Ojców Założycieli, ale także Trumana i Reagana.

Siedziby Izb Kongresu

Z Rotundą graniczą stare skrzydła Kapitolu, w których znajdują się dawne sale obrad Senatu, Sądu Najwyższego i Izby Reprezentantów. W tym ostatnim pomieszczeniu w tej chwili znajduje się National Statuary Hall – sala w kształcie amfiteatru, w której eksponowane są posągi znanych Amerykanów. Kolekcja obejmuje po dwie rzeźby z każdego stanu (oprócz Wirginii, z której pochodzi tylko jeden posąg) i obejmuje najbardziej zasłużonych ich przedstawicieli. Wśród nich znajdują się nie tylko politycy i przywódcy, ale również naukowcy, artyści, a choćby astronauta.

Nowe, południowe skrzydło Kapitolu mieści przede wszystkim salę posiedzeń liczącej 448 członków Izby Reprezentantów – niższej izby Kongresu. W tej dużej sali obradować mogą jednocześnie wszyscy kongresmeni, tu odbywa się też jedno z najważniejszych, corocznych wydarzeń politycznych – wygłaszane przez Prezydenta „Orędzie o stanie państwa”. Nad mównicą umieszczone jest motto Stanów Zjednoczonych „In God We Trust”, a ściany izby zdobią płaskorzeźby 23 najwybitniejszych prawodawców w historii świata – w tym Mojżesza, Justyniana I, Hammurabiego, Sulejmana Wspaniałego, Napoleona czy Jeffersona.

Skrzydło północne zajmuje sala posiedzeń wyższej izby Kongresu – Senatu. Podobnie jak w skrzydle południowym, także tutaj na wyższych poziomach znajdują się galerie, z których goście mogą obserwować obrady obu izb. Sama sala Senatu ozdobiona jest wykonanymi z białego marmuru popiersiami byłych wiceprezydentów. Pozostałą powierzchnię obu skrzydeł zajmują biura kongresmenów i pomieszczenia użytkowe.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Kapitol otoczony jest terenami zielonymi, głównie trawnikami, które zajmują większą część z obszaru liczącego ponad kilometr kwadratowy. Podyktowane jest to nie tylko względami estetycznymi, ale przede wszystkim bezpieczeństwem polityków na co dzień przebywających w tym miejscu. Z podobnych względów stworzono sieć podziemnych tuneli łączących siedzibę Kongresu z innymi budynkami rządowymi znajdującymi się w mieście. Zagrożenia są realne – Kapitol wielokrotnie w swojej historii znajdował się w niebezpieczeństwie. W XXI wieku podczas ataków terrorystycznych 9/11 w jego kierunku leciał porwany przez terrorystów samolot, który rozbił się, nie docierając do celu.

W ostatnich latach media obiegły zdjęcia z zamieszek na terenie Kapitolu. Miały one miejsce po wyborach, w których Donald Trump przegrał z Joe Bidenem. 6 stycznia 2021 roku zwolennicy tego pierwszego, związani z grupą Proud Boys, przypuścili szturm na budynek. Sytuacja była bardzo poważna, w zamieszkach zginęło pięć osób, a wiele innych zostało rannych. Na szczęście atak nie powiódł się, a jego przywódca został schwytany i później skazany na wieloletnią karę więzienia. Od tamtych wydarzeń siedziba Kongresu Stanów Zjednoczonych znajduje się pod jeszcze ściślejszą ochroną.

Idź do oryginalnego materiału