Ustawienia fabryczne obrazu nowego projektora dalekie są od doskonałych, co wynika z kilku przyczyn. Faktem pozostaje natomiast, iż jeżeli chcesz cieszyć się pełnią kolorów i zobaczyć obraz bliski rzeczywistości, musisz wykonać na swoim projektorze kalibrację. Zobacz w jaki sposób zrobić ją samodzielnie i czy zawsze musisz decydować się na profesjonalną kalibrację.
Czym jest kalibracja?
Kalibracja to – mówiąc krótko – proces dopasowania parametrów projektora tak, aby widz mógł zobaczyć na ekranie to, co widział reżyser obserwujący grę aktorów. Im wierniej obraz zostanie oddany, tym większą przyjemność będziemy mieli z oglądania filmu. Oczywiście to, na ile się to uda, zależy od jakości projektora, ale poprawna kalibracja choćby przeciętnego sprzętu może dać nam całkiem przyjemne wrażenia z oglądania. A jednak wielu użytkowników projektorów zdaje się nie dostrzegać różnicy między dobrze i źle skalibrowanym obrazem, zadowalając się kiepską jakością obrazu.
Dlaczego nowy projektor nie jest skalibrowany?
Każdy projektor sprzedawany jest na ustawieniach fabrycznych – dlaczego? Powodów jest kilka:
- każdy egzemplarz projektora jest unikatowy, a kalibracja każdego z osobna na etapie produkcji bardzo podnosiłaby cenę urządzeń;
- projektory wyposażone są w różne tryby obrazu, a w każdym z nich obraz prezentuje się zupełnie inaczej;
- poziom odwzorowania kolorów zależy nie tylko od samego urządzenia, ale także od rodzaju urządzeń peryferyjnych, które mogą wprowadzać zmiany w jakości odwzorowania kolorów na obrazie;
- otoczenie – wielkość sali, rozmieszczenie i barwa oświetlenia, kolor ścian w pomieszczeniu, powierzchnia projekcyjna – także może wpływać na sposób odbioru barw.
Dlaczego projektor powinien być poprawnie skalibrowany?
Kalibracja jest zabiegiem, którego celem jest takie ustawienie parametrów urządzenia, aby w wierny sposób oddawało ono to, co chciał zaprezentować autor dzieła. Wzorcem tych parametrów są ustawienia używane w profesjonalnych studiach filmowych, a profesjonalna kalibracja jest jedynym sposobem na to, aby w pełni doświadczyć gry kolorów i cieni użytych w trakcie tworzenia obrazu. Wyobraź sobie, iż w tajemniczych, mrocznych lub romantycznych ciemnych scenach brakuje czerni lub jest ona bardziej szara niż czarna – ich odbiór nie będzie satysfakcjonujący.
Jak wykonać kalibrację projektora?
Metod i sposobów kalibracji projektora jest kilka – od tej wykonanej metodą “na oko” (nie polecamy), poprzez proces kalibracji dzięki komputera, aż na profesjonalnej kończąc. Jaką metodę wybrać i jak wykonać kalibrację obrazu na projektorze?
Jakich parametrów dotyczy kalibracja?
Parametry, których dotyczy kalibracja na projektorach, to:
- ostrość – mianem ostrości określamy kontury wyświetlanych obiektów,
- czystość – brak zakłóceń obrazu,
- dokładność w odwzorowaniu kolorów,
- wartość kontrastu – kontrast rozumiany jako sposób, w jaki poszczególne kolory wpływają na siebie wzajemnie,
- rozdzielczość.
Warto parametry te ustawiać dokładnie w tej kolejności, a następnie ustawić kolory – regulacja zawiera następujące składowe:
- balans bieli i czerni,
- zakres odcieni szarości,
- odcienie barw,
- zakres palety kolorów.
Jak widzisz, wartości tych jest dość dużo, a samodzielne wykonanie pełnej kalibracji obrazu jest możliwe, choć bardzo trudne – takich działań nie polecamy, ale zawsze możesz spróbować.
Dostępne metody samodzielnej kalibracji projektora
Dostępne są dwie metody, dzięki których można skalibrować projektor:
- ustawianie manualne poszczególnych wartości obrazu wyświetlanego na projektorze,
- dzięki oprogramowaniu kalibracyjnemu na komputerze – korzystając z niego możesz uzyskać całkiem zadowalające, choć zwykle nie spektakularne, efekty.
Każda z tych metod jest o tyle zawodna, iż nie wiemy jak powinien wyglądać obraz w zamyśle reżysera – o ile poziom jasności można ustawić dość intuicyjnie, o tyle nie wiemy nic o kontraście, nasyceniu kolorów czy ostrości jakiej chciał użyć. A różnica między naszymi preferencjami i zadowoleniem oraz założeniami co do obrazu może być bardzo znacząca.
Co do manualnego ustawienia poszczególnych wartości obrazu, trzeba stworzyć obraz testowy (z telewizora, PC lub odtwarzacza DVD) – idealnie sprawdzi się czarno – białe zdjęcie zawierające dużą ilość szczegółów i różne tekstury. Na odbiór obrazu wpływają także, jak już wiemy, warunki panujące w pomieszczeniu – należy więc zaciemnić je wyłączając oświetlenie i zasłaniając okna. Kiedy przygotowania zostaną zakończone, po podłączeniu sprzętu i wybraniu obrazu testowego, należy:
- ustawić jasność, ostrość, kontrast, nasycenie i gamę kolorów na najniższe wartości,
- następnie stopniowo, po kolei, przesuwamy suwak regulacji każdej z cech obrazu równocześnie porównując obraz z obrazem testowym,
- po uzyskaniu odpowiadających nam jasności, nasycenia i innych własności zapisujemy wynik.
Trzeba jednak wiedzieć, iż to, co właśnie udało nam się uzyskać, to bardziej odpowiedź na indywidualne preferencje użytkownika i kilka ma wspólnego z profesjonalną kalibracją.
Kalibracja dzięki komputera
Telewizory czy projektory ustawić można także poprzez podłączenie ich pod komputer z odpowiednim programem – można znaleźć zarówno darmowe, jak i płatne programy do kalibracji. Który z nich wybrać – trudno powiedzieć. Z jednej strony może wydawać się przesadą kupować kosztowny program do jednorazowego ustawienia adekwatności obrazu (a i tak nie masz pewności, iż zrobisz to poprawnie). Z drugiej jednak – darmowe oprogramowanie może się okazać nie dość efektywne. Pozostaje nam więc ostatnia możliwość.
Usługi profesjonalnej firmy jako sposób na naprawdę dobrą kalibrację
Dochodzimy więc do sedna zagadnienia – pełną kalibrację z prawdziwego zdarzenia można wykonać wyłącznie za pomocą profesjonalnych przyrządów wykonujących precyzyjne pomiary adekwatności wyświetlanego przez projektor obrazu. Fachowa kalibracją projektorów zajmują się profesjonalne firmy wyposażone w potrzebny do tego sprzęt.
Specjalista używa kolorymetru, który służy do dokonywania odczytu atrybutów obrazu z ekranu, podłączonego do odpowiedniego oprogramowania, który analizuje zebrane informacje. Drugim urządzeniem, które współpracuje z kolorymetrem, jest spektrofotometr, a jego zadanie polega na określaniu rozkładu fal elektromagnetycznych i ustawieniu odpowiedniego rozkładu na kolorymetrze. I wreszcie – generator obrazu wyświetlający tzw. plansze referencyjne, czyli kontrolne.
Koszt usługi kalibracji nie należy do najniższych, ale możesz mieć pewność najwyższej jakości obrazu tak ustawionego. Pamiętaj, aby w przypadku kalibracji projektora (zasada ta odnosi się również do telewizora) należy włączyć go na około pół godziny przed rozpoczęciem procesu kalibracji.
Podsumowanie
Spośród wielu różnorodnych możliwości jedyną sensowną i efektywną wydaje się więc skorzystanie z usługi profesjonalnej kalibracji projektora. Po pierwsze – żaden program, choćby płatny, nie ma możliwości kolorymetru, spektrofotometru i generatora. To skomplikowane urządzenia wyposażone w czułe sensory, których program po prostu nie jest w stanie zastąpić. Po drugie natomiast, prawidłowa kalibracja wymaga wiedzy i doświadczenia. Jednego możesz być pewien – przyjemności oglądania filmu z dobrze ustawionego projektora nie da się przecenić.
