Zaledwie 30 kilometrów od Wrocławia, w otoczeniu malowniczych lasów i nadodrzańskich krajobrazów, znajduje się Jelcz-Laskowice – miejsce, które zaskoczy zarówno miłośników przyrody, jak i pasjonatów historii. To idealna destynacja na jednodniową wycieczkę, podczas której można odpocząć na łonie natury, odkryć tajemnice dawnych zamków i zanurzyć się w industrialnej historii regionu.
Dojazd do Jelcza-Laskowic jest bardzo wygodny – można tu dotrzeć zarówno pociągiem w około 30 minut, samochodem, jak i rowerem. To doskonały wybór na krótki wypad za miasto dla wszystkich, kto pragnie uciec od miejskiego zgiełku.
Śladami historii – pałac i romantyczne ruiny zamku
Zwiedzanie warto rozpocząć od Pałacu rodu Saurma-Jeltsch, który jako jeden z nielicznych w okolicy przetrwał obie wojny światowe. Znajduje się on przy ul. Witosa i w tej chwili pełni funkcję siedziby Urzędu Miasta i Gminy. Pałac w stylu neogotyckim zachwyca swoją architekturą, chociaż w tej chwili przechodzi remont. Tuż obok mieści się barokowy Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika, którego historia sięga XIV wieku.
Nieco dalej, ukryte wśród drzew i bujnej roślinności, znajdują się ruiny Zamku na Wodzie, którego początki sięgają XIII wieku. Według legendy, to właśnie tutaj książę legnicki Henryk V Gruby uwięził swojego bratanka, co stało się powodem bitwy pod Stolcem. Dziś zamkowe ruiny porośnięte bluszczem tworzą romantyczną scenerię, która zachęca do spacerów i eksploracji.
Zielony azyl – jeziora, rezerwaty i nadodrzańskie krajobrazy
Jelcz-Laskowice to prawdziwy raj dla miłośników przyrody – 32% powierzchni gminy pokrywają lasy, a w okolicy znajdują się liczne stawy i rezerwaty. W pobliżu ruin zamku można znaleźć Pierwszy Staw Jelczański, gdzie latem działa strzeżone kąpielisko z piaszczystą plażą. Dla tych, którzy wolą bardziej dzikie tereny, warto wybrać się w stronę rezerwatu przyrody „Łacha Jelcz”, który stanowi ostoję ptactwa wodnego i rzadkich roślin.
Doskonałym pomysłem jest również spływ kajakowy rzeką Smotrawą, która przy swoim ujściu do Odry tworzy malownicze meandry. To świetna atrakcja dla tych, którzy chcą połączyć sport z podziwianiem pięknych krajobrazów.
Szlak stawów jelczańskich – idealne miejsce na spacer lub rowerową wycieczkę
Jeśli marzy Ci się spokojny spacer wśród przyrody, warto odkryć Szlak Stawów Jelczańskich i Nowodworskich. To jeden z najbardziej urokliwych zakątków w gminie, który zachwyca bogactwem flory i fauny.
- Pierwszy Staw – największy, o powierzchni 8 ha, idealny na piknik i kąpiel.
- Drugi Staw – mniejszy, bardziej dziki, otoczony lasem.
- Trzeci Staw – porośnięty roślinnością wodną, raj dla ptaków i fotografów przyrody.
- Staw Nowodworski – największy, liczący 70 ha, pełniący funkcję hodowlaną.
Spacer wśród tych akwenów to świetna okazja do obserwacji ptaków wodnych, spotkania dzikiej zwierzyny oraz relaksu wśród zieleni. To także doskonała trasa rowerowa – utwardzone ścieżki i leśne dukty pozwalają na komfortową przejażdżkę choćby dla mniej doświadczonych rowerzystów.
Tajemnice lasu – bunkry i Obszar Natura 2000
Miłośnicy militariów powinni koniecznie odwiedzić sieć bunkrów ukrytą w lasach między Jelczem-Laskowicami a Lubszą. To pozostałości po niemieckich fortyfikacjach, które dziś stanowią niezwykle interesujący element krajobrazu.
Z kolei dla osób szukających nieco bardziej dzikiej przyrody, doskonałym wyborem będzie Obszar Natura 2000 „Dąbrowy Janikowskie”, gdzie można zobaczyć unikatowe rośliny i spacerować ścieżką edukacyjną „Las Tajemnic”. Na trasie znajdują się tablice informacyjne o lokalnej faunie i florze, a także pozostałości dawnych strzelnic i fortyfikacji.
Podróż w czasie – Izba Historii Marki JELCZ
Dla miłośników motoryzacji i industrialnej historii regionu obowiązkowym punktem wycieczki jest Izba Historii Marki JELCZ, zlokalizowana na terenie zakładu JELCZ Sp. z o.o. przy ul. Inżynierskiej 3. Miejsce to, otwarte dla zwiedzających od 2014 roku, stanowi prawdziwą skarbnicę wiedzy o kultowej polskiej marce pojazdów użytkowych.
Ekspozycja mieści się w czterech salach wystawowych, które przenoszą odwiedzających w świat przemysłowego dziedzictwa miasta. W pierwszej sali można zapoznać się z historią regionu – od czasów słowiańskich, przez II wojnę światową, aż po powstanie Jelczańskich Zakładów Samochodowych (JZS). Druga sala poświęcona jest produkcji – prezentowane są tu archiwalne fotografie fabryki oraz pojazdów Jelcz, w tym znane modele i prototypy, a także zdjęcia z rajdów, w których brały udział pojazdy tej marki. W trzeciej części wystawy poznacie życie społeczne pracowników zakładu, które obejmowało nie tylko pracę, ale również działalność sportową, kulturalną i wypoczynkową. Ostatnia, czwarta sala, prezentuje współczesną historię przedsiębiorstwa oraz najnowsze modele produkowanych pojazdów.
Zwiedzanie Izby to doskonała okazja, by zobaczyć, jak rozwijał się przemysł w Jelczu-Laskowicach i jak duży wpływ miały Jelczańskie Zakłady Samochodowe na życie mieszkańców. Dla grup zorganizowanych istnieje możliwość rezerwacji wizyty w innych terminach, a indywidualni zwiedzający mogą odwiedzić wystawę w wybrane dni tygodnia. To miejsce, które przypadnie do gustu zarówno entuzjastom motoryzacji, jak i tym, którzy chcą lepiej poznać historię polskiego przemysłu.
Gdzie dobrze zjeść w Jelczu-Laskowicach? Polecane restauracje
Po aktywnym dniu warto zatrzymać się w jednej z lokalnych restauracji, które oferują smaczne dania w przyjaznej atmosferze:
- Restauracja Sorrento Gold (Polna 39) – eleganckie miejsce z pysznymi daniami kuchni włoskiej i europejskiej. Doskonałe miejsce na rodzinny obiad.
- Hotel i Restauracja Arkadia (Zachodnia 12) – klasyczna polska kuchnia z dużym wyborem dań obiadowych i śniadaniowych.
- Bar Jelczanin (Inżynierska 3) – świetne, domowe jedzenie, w tym ryby i klasyczne polskie dania w rozsądnych cenach.
- MIMINO (Oławska 23D) – gratka dla fanów kuchni gruzińskiej. Pyszne chaczapuri, tradycyjne pierożki oraz pizza w gruzińskim stylu.
Dlaczego warto wybrać się do Jelcza-Laskowic?
Jelcz-Laskowice to doskonała propozycja na jednodniową wycieczkę pełną atrakcji. Bliskość Wrocławia, łatwy dojazd, piękne krajobrazy, ciekawe zabytki i bogactwo natury sprawiają, iż każdy znajdzie tutaj coś dla siebie.
Czy to spacer po nadodrzańskich stawach, kajakowy spływ Smotrawą, odkrywanie historii w zamkowych ruinach, czy smaczny obiad w jednej z lokalnych restauracji – Jelcz-Laskowice to miejsce, do którego chętnie wrócisz, by odkrywać jego kolejne sekrety!
