Najdroższy średniowieczny skarb w Polsce
W tym niewielkim mieście na Dolnym Śląsku dokonano jednego z najważniejszych odkryć archeologicznych w Polsce. Skarb średzki, bo o nim mowa, to niezwykły zbiór średniowiecznych kosztowności, który odnalazł się przypadkowo podczas prac budowlanych w latach 80. XX wieku. Znalezisko, uznawane za jedno z największych tego typu w Europie, zawierało wyjątkowe przedmioty wykonane ze złota i srebra, z których największe wrażenie robi złota korona.
Historia odkrycia
Skarb został odkryty w dwóch etapach: w 1985 roku podczas rozbiórki budynków w centrum miasta oraz w 1988 roku w trakcie dalszych prac ziemnych. Na pierwsze fragmenty natrafiono przypadkowo, kiedy pracownicy budowlani wykopali ceramikę wypełnioną złotymi i srebrnymi monetami. niedługo znaleziono kolejne elementy skarbu, w tym niezwykle cenne klejnoty.
Co zawierał skarb średzki?
Skarb składał się z:
Złotych i srebrnych monet – głównie groszy praskich, florentów i dukatów, pochodzących z różnych państw Europy, takich jak Czechy, Węgry czy Włochy. Łącznie odnaleziono ich kilka tysięcy.
Biżuterii – wyjątkowej jakości średniowiecznych klejnotów, w tym złotych pierścieni, bransolet i brosz zdobionych drogocennymi kamieniami.
Korony – najcenniejszym elementem skarbu jest złota korona ślubna, zdobiona emalią i szlachetnymi kamieniami, przypisywana prawdopodobnie cesarzowej Beatrix, żonie Karola IV Luksemburskiego. Korona ta miała unikalne przeznaczenie – była wykorzystywana w trakcie ceremonii zaślubin.
Według historyków, skarb mógł należeć do żydowskiego bankiera, który w XIV wieku zarządzał pożyczkami dla lokalnych władców. Przypuszcza się, iż kosztowności zostały ukryte w trakcie chaosu wywołanego przez epidemię dżumy lub konflikty polityczne w regionie. Z obawy przed grabieżą właściciel skarbu mógł zakopać go w ziemi, licząc na późniejsze odzyskanie.
Znaczenie odkrycia
Skarb średzki jest dziś jednym z najważniejszych eksponatów w polskich muzeach. Część znaleziska można podziwiać w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, gdzie został wyeksponowany w specjalnej sali poświęconej temu niezwykłemu odkryciu. Złota korona stanowi nie tylko cenny zabytek historyczny, ale także symbol bogactwa kulturowego średniowiecznej Europy.
Odkrycie skarbu średzkiego było sensacją nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Do dziś fascynuje ono zarówno historyków, jak i miłośników archeologii, przypominając o niezwykłych tajemnicach przeszłości, które kryje ziemia.
Na co dzień skarb średzki można oglądać w Muzeum Regionalnym w Środzie Śląskiej, a przez kilka ostatnich miesięcy w roku tradycyjnie trafia na wystawę w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
