Jak radzić sobie z krytyką?

Krytyka to informacja zwrotna. Może podana często w niezbyt apetycznej formie, ale jednak w gruncie rzeczy istotna. Przy odpowiednim nastawieniu można wiele z niej wyciągnąć. O ile jesteś dojrzałą osobą, potrafiącą spojrzeć na siebie z boku oraz o ile krytyka sama w sobie ma pewien poziom i nie uderza poniżej pasa. Za jej sprawą możesz rozważyć, co w życiu zmienić, udoskonalić, czy wyciągnąć wnioski, ruszyć dalej, a może całkowicie odrzucić kierowane w Twoją stronę słowa. Niestety w praktyce jest tak, iż często mamy problem z odbiorem niepochlebnych słów. Jak zatem radzić sobie z krytyką? I co zrobić, żeby skorzystać z jej zalet?

Jak radzić sobie z krytyką?

Krytyka ma różną formę, ale to Ty decydujesz

Krytyka może mieć różną formę. Zaczynając od delikatnego upomnienia, a kończąc na głośnych zarzutach i pretensjach. Pytaniem otwartym pozostaje zatem, co robić, gdy mierzysz się z negatywnymi komunikatami? Jak na nie odpowiadać, by minimalizować ryzyko otwartego konfliktu? Jak spacyfikować osobę mocno negatywnie do nas nastawioną?

Dyskutować z krytykantem, a może wytrącić jej z dłoni wszelkie argumenty i po prostu powiedzieć: „tak, masz rację”?

Od czego zatem zacząć?

Warto zacząć od pytania– jaki cel chcesz osiągnąć? Krytyka to jedno, ale Twoja reakcja na nią to druga rzecz. Oczywiście często możesz czuć się urażona, prawdziwie dotknięta, możesz pozwolić sobie na działanie pod wpływem emocji. Możesz jednak też inaczej. Pozornie wcale nie jest tak trudno opanować emocje i zrozumieć, iż czyjaś opinia pozostaje tylko opinią i to Ty decydujesz, jak wielkie znaczenie przywiązujesz do czyichś słów. To Ty panujesz nad sytuacją albo pozwalasz sobie zatracić w spektaklu, który ktoś dla Ciebie serwuje.

To Ty decydujesz, czy chcesz wywołać pożar, czy może zgasić płomień, który ktoś rzuca Ci pod stopy, chcąc wywołać w Twoim życiu chaos. Wybór jest teoretycznie prosty. najważniejsze jest to, jak zareagujesz. Czy dasz się sprowokować niesłusznej krytyce, czy wyciągniesz wnioski ze słów, które mają Ci pomóc, na ile obiektywnie umiesz spojrzeć na sytuację.

Podstawowe zasady

• Nie reaguj złością, która zamyka Ci oczy. Patrz, co się dzieje z Tobą i z drugą osobą.
• Nie reaguj automatycznie.
• Wyrób w sobie postawę ciekawości.
• Weź pod uwagę, iż krytyka może być uzasadniona i wynikać z troski o Ciebie. Być może warto wziąć pod uwagę czyjeś komentarze?
• Bądź asertywna, gdy ktoś Cię rani i nie szanuje.
• Zachowaj otwartość, gdy druga osoba pragnie Ci pomóc. Bądź empatyczna i wyrozumiała.
• Upewnij się, iż dobrze zrozumiałaś przekaz i intencje.
• Pracuj nad swoim poczuciem wartości.
• Pamiętaj, iż krytyka to zawsze opinia a nie fakt objawiony.
• Poszukaj rozwiązań.
• Nie pozwól, żeby krytyka zepsuła relacje, zwłaszcza krytyka uzasadniona.

Jak reagować na krytykę?

Zacznij od początku. Zastanów się, czy druga osoba ma podstawy, żeby Cię krytykować. jeżeli takie posiada, sytuacja wygląda całkiem inaczej niż wtedy, kiedy ich nie ma.

Jeśli zawiniłaś, to musisz zmierzyć się z konsekwencjami. Odpowiedź na tego typu krytykę będzie inna niż w sytuacji, kiedy krytyka jest bezpodstawna. Niekiedy bowiem krytyka kierowana w Twoją stronę tak naprawdę nie jest Twoją sprawą. Ona nie zależy od Ciebie. Jest bowiem konsekwencją tego, jak druga osoba widzi siebie i świat. Taka krytyka dużo więcej mówi o tej osobie niż o Tobie.

Najgorsza w gruncie rzeczy jest krytyka permanentna i charakterystyczna dla konkretnej osoby. Często jest cechą typową dla patologicznego krytykanta, który nie umie znieść siebie, dlatego poniża i umniejsza wszystkich dookoła.

Co to za krytyka?

Kluczem do rozważenia, jak odpowiedzieć na krytykę, jest sprawdzenie, czy dany komunikat to krytyka konstruktywna czy destruktywna. Ta pierwsza ma pomóc, wspomóc nas w rozwoju, druga z kolei ma na celu wylanie frustracji, emocji oraz poprawę sobie samopoczucia czyimś kosztem. Krytykant się Tobą bawi – niestety to nie tak rzadki scenariusz.

Dlatego zawsze w przypadku krytyki oddzielaj emocje od faktów. Zwróć uwagę na przekaz oraz na to, co ewentualnie możesz zrobić z informacją, jaką uzyskałaś.

Nie odpowiadaj od razu

Zanim zdecydujesz się cokolwiek powiedzieć, weź oddech, uspokój myśli.

Nie mów za wiele, nie tłumacz się. W przypadku konstruktywnej krytyki powiedz, iż dziękujesz za uwagi, przemyślisz je.

Jeśli krytyka jest nieuzasadniona, powiedz wprost, iż masz inne zdanie na ten temat i iż akceptujesz, iż ktoś może mieć swój punkt widzenia. Nie walcz, nie neguj, nie tłumacz się, utnij ewentualną dyskusję. Chroń siebie. Powinnaś to robić i absolutnie nie miej z tego powodu jakichkolwiek wyrzutów sumienia.

Zwróć też uwagę, jak inni reagują na krytykę. Niektórzy są znani z tego, iż rzucają przykrymi komentarzami ciągle, ale sami nie znoszą jakiejkolwiek choćby konstruktywnej krytyki, z tego słynie narcyz.

Narcyzm ukryty – jak rozpoznać narcyza nietypowego?

Czasami w ogóle nie musisz odpowiadać

Jeśli krytyka jest wredna, niekulturalna, zastanów się, czy w ogóle poświęcać jej jakąkolwiek energię. Czasami znaczące spojrzenie, czy zignorowanie kogoś jest lepsze niż zniżanie się do czyjegoś poziomu. Niekiedy słowa są zbędne.

Nie taplaj się zatem w czyichś frustracjach. Nie pozwalaj, aby druga osoba w nieusprawiedliwiony sposób Cię atakowała i miała ogromny wpływ na Twoje samopoczucie a choćby życie.

Nie ma usprawiedliwienia dla braku szacunku, czy złego traktowania Ciebie. Nie toleruj, gdy ktoś Cię obraża czy źle Cię traktuje. To żadna kara czy pokuta, którą musisz ponieść. Naprawdę wszystko można załatwić w inny sposób niż poprzez bierną agresję, a taką jest właśnie krytykowanie, zwłaszcza ustawiczne i nieuzasadnione.

Nie toleruj złego traktowania

Krytyka może być różnie wyrażona. choćby uzasadniona powinna być przekazana z szacunkiem i generalnie z troską o Ciebie i relację, którą masz z daną osobą.

Jeśli tego szacunku nie ma, musisz reagować. Nie powinnaś tolerować czyjegoś chamstwa czy złego traktowania Ciebie. Gdy do tego dochodzi, gdy ktoś przekracza granicę, nie milcz, reaguj, postaw znak stop. Zrób to szybko, stanowczo, ale spokojnie. To trudne, bo jesteśmy ludźmi, mamy emocje, ale to właśnie w takich momentach pokazujemy swoją klasę i możemy jednocześnie okazać siłę.

Nie daj się lekceważyć. Dzisiaj ani nigdy!