Ostatnie lata to istna eksplozja odczarowywania. Normalizowania. I bardzo dobrze! Umiemy coraz lepiej rozpoznać i nazwać absurdalność obowiązujących norm i standardów dotyczących wyglądu, produktywności, zdrowia psychicznego. Wiemy coraz więcej i coraz lepiej czujemy się, odpuszczając sobie wyzierającą z każdej reklamy, z każdego zakamarka internetu czy codziennego otoczenia presję. Wspieramy się nawzajem w akceptacji różnorodności postaw, zachowań, wyborów czy potrzeb. Pewne rzeczy jednak pozostają niezmienione – należy do nich łatka przypięta do HIV i innych infekcji przenoszonych drogą płciową. To ciągle temat, o którym nie mówimy za wiele, a jeżeli już mówimy, to w taki sposób, żeby było jasne, iż nie dotyczy nas osobiście. Dotyczy tych innych, a my z całą pewnością do nich nie należymy – pisze psycholożka Anna Szadkowska-Ciężka, która kieruje programem AHF w Polsce, globalnej organizacji zajmującej się promowaniem dostępu testowania i leczenia HIV w 47 krajach świata.
Z tego artykułu dowiesz się o tym:
Czy HIV mnie dotyczy?
Dlaczego warto zrobić test na HIV?
Gdzie można zrobi test na HIV?
Dlaczego testowanie się na HIV powinno być znormalizowane?
Ta „łatka” to bezpośrednia konsekwencja paniki, która towarzyszyła pierwszym śmierciom w latach 80. XX wieku. To od nich zaczęła się globalna epidemia AIDS. Jej początkowe lata, jeszcze przed zidentyfikowaniem prowadzącego do AIDS wirusa HIV, a także do momentu odkrycia leków powstrzymujących jego rozwój w ciele człowieka, naznaczone były zbiorową histerią, w której – jak to na ogół bywa – próbowano wskazać „winnego”. Zrobiono to tak skutecznie, iż po dziś dzień pokutuje przekonanie, iż HIV dotyczy tylko niektórych grup ludzi. I choć nie jest to do końca logiczne rozumowanie, bo przecież wirus HIV przenosi się po prostu wraz z krwią i niektórymi płynami ustrojowymi i ani nikogo nie wybiera, nie faworyzuje, ani nie dyskryminuje, jednak w tym wypadku tym gorzej dla logiki. Jaki jest efekt?
HIV MNIE NIE DOTYCZY
Złudne przeświadczenie, iż „mnie to nie dotyczy” pokutuje w Polsce do tego stopnia, iż ludzie się nie testują (dane pokazują, iż tylko 10% dorosłych Polek i Polaków choć raz w życiu zrobiła sobie test na HIV). A skoro się nie testują, nie mają wiedzy na temat zakażenia, a przecież zakażenie wirusem HIV przez wiele lat przebiegać może zupełnie bezobjawowo.
Dlatego specjaliści biją na alarm, bo prawdziwa liczba osób żyjących z wirusem HIV w Polsce może być znacznie większa od oficjalnych statystyk.
HIV dotyczy przecież każdej aktywnej seksualnie osoby, niezależnie od preferencji czy stylu życia. Dotyczy też osób, które korzystają z jakichkolwiek zastrzyków poza placówkami medycznymi i dzielonym z innymi sprzętem. A skoro tak jest, logiczne jest przyjęcie założenia, iż większość z nas potencjalnie może być zakażona.
DLACZEGO WARTO ZROBIĆ TEST NA HIV
Brzmi stresująco? Być może, ale rzeczywistość jest taka, iż większym powodem do stresu jest brak wiedzy na temat swojego statusu serologicznego. Wcześnie wykryte zakażenie i wdrożenie leczenia antyretrowirusowego to szansa na dobre, zdrowe i bezpieczne życie – osoby, które przyjmują leki (wirusa HIV nie da się wyleczyć, ale da się skutecznie kontrolować przebieg zakażenia) osiągają tak niski poziom wirusa we krwi, iż jest on niewykrywalny, a co za tym idzie niezakażalny dla partnerów/ek seksualnych. Warunkiem jest jednak wykrycie zakażenia, a to da się zrobić jedynie, wykonując test na HIV.
GDZIE ZROBIĆ TEN NA HIV
Choć wykonanie testu na HIV, szczególnie po raz pierwszy w życiu, wydawać się może bardzo stresujące, to tak naprawdę moment, w którym możesz realnie zadbać o siebie. Warto taki test zrobić w miejscu, w którym oprócz testu dostaniesz komplet wiedzy i wsparcie, na przykład w jednym z 30 Punktów Konsultacyjno- Diagnostycznych w większych miastach w Polsce, gdzie testowanie jest bezpłatne, anonimowe i poufne (tu znajdziesz ich adresy: https://aids.gov.pl/pkd.
Jeśli mieszkasz poza dużym ośrodkiem miejskim lub nie jesteś w stanie skorzystać z oferty punktów z innego powodu, sprawdź możliwość dostania darmowego testu domowego na HIV od organizacji pozarządowych. Oczywiście jest też możliwość zakupienia takiego testu w aptece lub wybrania się do komercyjnego laboratorium diagnostycznego (w tych dwóch ostatnich przypadkach jednak nie uzyskasz fachowego wsparcia na etapie testowania lub otrzymania wyniku).
TESTOWANIE SIĘ NA HIV TO NIC WSTYDLIWEGO
Co jeszcze, oprócz wiedzy o braku zakażenia lub zakażeniu, może dać Ci wykonanie testu na HIV? Dla wielu osób to pierwszy krok do wzięcia pełnej odpowiedzialności za swoje zdrowie seksualne. Zmierzenie się z tym tematem, choć bywa wstydliwe i kłopotliwe, może być tak naprawdę wyzwalającym i wzmacniającym doświadczeniem, niezależnie od wyniku. Może zachęcić do rozmów na ten temat z aktualnym/ą lub przyszłymi partnerami/partnerkami seksualnymi. Czyż wchodzenie w nowe relacje bez wstydu i stresu związanego z prowadzeniem „tych” rozmów nie byłoby wspaniałe? Znormalizujmy to. Zacznijmy o tym ze sobą rozmawiać otwarcie, temat dotyczy przecież nas wszystkich, bez wyjątków.
Anna Szadkowska-Ciężka – psycholożka z doświadczeniem aktywistycznym i urzędniczym, przez ostatnie lata zaangażowana w tematykę integracji międzykulturowej i budowania przestrzeni rozwoju migrantów i migrantek zamieszkałych w Polsce. Współtwórczyni Lubelskiego Społecznego Komitetu Pomocy Ukrainie. Certyfikowana doradczyni w zakresie poradnictwa okołotestowego w zakresie HIV/AIDS/STIs. Od 2023 kieruje programem AHF w Polsce.
AHF Polska to część AIDS Healthcare Foundation, globalnej organizacji zajmującej się promowaniem dostępu testowania i leczenia HIV w 47 krajach świata. W AHF wierzymy, iż HIV i infekcje przenoszone drogą płciową można i należy „odczarować”, zależy nam na propagowaniu aktualnej i rzetelnej wiedzy naukowej, w tym edukacji seksualnej, a także równego dostępu do usług medycznych, niezależnie od poziomu zamożności.
Materiał powstał we współpracy z AHF Polska w ramach Światowego Dnia AIDS.
