Henning Koppel – historia wyjątkowego duńskiego projektanta

Henning Koppel był jednym z najbardziej znanych duńskich projektantów XX wieku. W swoich pracach łączył funkcjonalność, nowoczesne wizje, prostotę i formy organiczne. Projektował głównie elementy zastawy stołowej, biżuterię, lampy i zegary. Jego dzieła przetrwały próbę czasu i na stałe weszły do kanonu nowoczesnego designu.

Henning Koppel – skazany na sukces

Henning Koppel urodził się 8 maja 1918 roku w Kopenhadze. Jego ojciec Valdemar był dziennikarzem, a matka – Elise Jørgensen – tłumaczką. Przyszły designer wyrastał w domu pełnym poszanowania dla nauki i sztuki. Chodził do eksperymentalnej szkoły, chociaż bardziej od zdobywania wiedzy interesowało go rysowanie. niedługo dostał się do Duńskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie studiował rzeźbę pod okiem Einara Utzona-Franka. Kolejnym etapem edukacji była paryska Academie Ransom. W stolicy Francji jego mentorem był Charles Malfray, a czas upływał mu na oglądaniu wystaw i rzeźbieniu w kamieniu. Zaczął również, idąc w ślady ojca, pisać artykuły do gazet. Już 1937 roku zadebiutował na wystawie w kopenhaskim Binger’s rzeźbą z czarnego marmuru zatytułowaną „Ojciec”.

Henning Koppel to jeden z najbardziej szanowanych projektantów duńskiego producenta Georga Jensena. Wraz z innymi ikonami designu, swoim eleganckim, charakterystycznym stylem ukształtował specyficzny język projektowania duńskich marek.

Niestety, wybuch wojny gwałtownie pokrzyżował artystyczne plany Henninga Koppela. Wraz ze świeżo poślubioną żoną i dzieckiem musiał uciekać do neutralnej Szwecji. Początkowo nie wiodło im się najlepiej, a rzeźbiarz często oddawał swoje dzieła w zamian za jedzenie. niedługo jednak znalazł źródło dochodu, edytując i tłumacząc komiksy. Sprzedając swoje obrazy, nawiązał współpracę z pracownią, która poprosiła go o wykonanie kilku sztuk cynowej biżuterii. Niezwykłe formy Koppela zwróciły uwagę Andersa Holstrup-Pedersena – kierownika działu biżuterii firmy Georg Jensen.

„Ciężarna kaczka” i międzynarodowy sukces

Po wojnie artysta na stałe związał się z tą firmą, projektując swoją pierwszą, przełomową bransoletkę „Amoeba”. W ciągu kolejnych lat zajmował się jednak głównie projektami zastawy stołowej. Jego celem stało się stworzenie idealnego dzbanka. Jego nieograniczona wyobraźnia sprawiała, iż kolejne projekty były ogromnym wyzwaniem dla tworzących je rzemieślników i doczekały się gwałtownie złośliwych przydomków takich jak „Uraz biodra” czy „Ciężarna kaczka”. Dzbanki gwałtownie stały się jego wizytówką, a ich nowatorskie, artystyczne formy rozsławiły projektanta.

Henning Koppel – Strata

Międzynarodowe uznanie przyszło bardzo szybko, wraz z kolejnymi projektami, w tym najbardziej znanymi zestawami sztućców – „Caravel”, „New York” i „Strata”. W latach 1951, 1954 i 1957 duński artysta trzykrotnie zdobywał Złoty Medal na Trienalle w Mediolanie. Kolejne projekty były równie udane przynosząc Henningowi Koppelowi nie tylko nagrody (w tym International Design Award i Złoty Medal na wystawie we Florencji), ale także duży sukces komercyjny. Jego projekty charakteryzowały się niezwykłym pięknem i awangardową formą, zachowując jednak funkcjonalność.

Najważniejsze dzieła Koppela

Artystyczne wykształcenie Henninga Koppela znajdowało odzwierciedlenie we wszystkich jego dziełach. Doskonałe przygotowanie rzeźbiarskie sprawiło, iż przedmioty użytkowe, które projektował, charakteryzowały się zarazem niezwykłą lekkością i artyzmem, a zarazem były ascetyczne i przede wszystkim funkcjonalne. adekwatnie każdy z nich był sam w sobie oddzielnym dziełem sztuki użytkowej. Najbardziej znane z nich opisujemy poniżej.

Zestaw sztućców New York

Jedna z największych ikon duńskiego designu i dokonań Henninga Koppela. Zestaw składający się dwudziestu czterech elementów, noży, łyżek i widelców. Materiał to stal nierdzewna. Zawiera się w nim cała filozofia projektanta – stworzenie dzieła subtelnego dzieła sztuki, które jest jednocześnie bardzo funkcjonalne, proste, ale nie pozbawione piękna. Zaprojektowany wiele lat wcześniej New York do dzisiaj cieszy się wielką popularnością i można go kupić już za 580 dolarów.

Georg Jensen Henning Koppel – New York

Sztućce z serii Caravel

Srebrne elementy pięcioelementowej kolekcji zastawy stołowej, w skład której wchodzą łyżki, noże i widelce różnej wielkości i przeznaczenia. Zaprojektowany w 1957 roku zestaw zdobył wiele wyróżnień, w tym słynne „Der goldene Löffel” w 1963 roku. Produkowany i dostępny do dzisiaj. Zachwyca oszczędną formą i swoją funkcjonalnością.

Henning Koppel – Caravel

Dzbanek Pitcher 978

Słynne dzieło Koppela, które zyskało sobie przydomek „The African Girl”. Wykonany ze srebra przedmiot jest prawdziwym dziełem sztuki. Jego smukłe, nietypowe kształty przypominają sylwetkę kobiety albo nowoczesną, ekspresyjną rzeźbę. Jeden z najbardziej ikonicznych dzbanków można kupić również dzisiaj. Cena? Prawie trzydzieści trzy tysiące dolarów.

Henning Koppel – Pitcher 978

Świecznik Candelabrum 956

Stworzony w 1946 roku świecznik nie przypominał niczego, co wcześniej znajdowało się w ofercie Georga Jensena. To kolejne dzieło sztuki, abstrakcyjna rzeźba nowoczesna o nieokreślonych kształtach, która jednocześnie spełnia swoją podstawową funkcję – jest podstawą, w której umieszcza się świece. Candelabrum 956 stał się prawdziwym wyzwaniem i przekleństwem dla mających go tworzyć rzemieślników. Praca wymagałaby niezwykłego wysiłku – oddzielnego wykuwania świecznika z mniejszych kawałków, łączenia ich i szlifowania. W końcu srebrny przedmiot odlano w częściach w odlewni brązu i po połączeniu oszlifowano. Powstał w jednym egzemplarzu, dopiero w 2005 roku rozpoczęto jego ponowną produkcję i sprzedaż. Ogromny nakład pracy przy jego wykonaniu znajduje odzwierciedlenie w cenie – wyrób kosztuje prawie sześć tysięcy dolarów.

Henning Koppel – Candelabrum 956

Półmisek Eel dish 1054

Duża (ponad 70 centymetrów długości), zakrywana misa stołowa. Kolejny przykład triumfu sztuki w wykonaniu Henninga Koppela. Naczynie składa się z podstawy i dokładnie do niej przylegającej pokrywki. Wykonać je potrafią tylko najbardziej doświadczeni złotnicy, a praca przy nim przekracza 500 roboczogodzin. Subtelne, eteryczne linie, jak zwykle w przypadku dzieł tego projektanta, przypominają bardziej część instalacji artystycznej niż przedmiot codziennego użytku. Ze względu na niezwykle wyrafinowany i długi proces tworzenia, Eel dish 1054 dostępny jest jedynie na zamówienie, a jego cena jest ustalana indywidualnie.

Henning Koppel – Eel dish 1054

Bransoletka Amoeba

Zaprojektowana w 1947 roku przez Henninga Koppela jako jeden z jego pierwszych wyrobów jubilerskich. Srebrna bransoleta składa się z dużych ogniw o abstrakcyjnym, a jednocześnie bardzo organicznym kształcie. Każde z nich jest niepowtarzalne i całkowicie odmienne. W tej chwili Amoeba nie jest już produkowana, można jeszcze kupić ją na rynku antykwarycznym za około 2300 dolarów.

Henning Koppel – Amoeba

Nie tylko srebro i stal nierdzewna

To oczywiście zaledwie niewielki wycinek znanych przedmiotów użytkowych autorstwa Koppela. Większość swoich prac stworzył dla firmy Georg Jensen. Projektował jednak również dla innych. Opracował ascetyczne, biało-czarne zegary i stacje pogodowe, zegarki na rękę, wyroby ze szkła (dla Holmegaard), lampy (współpraca ze słynną firmą (Louis Poulsen & Co) czy porcelanowe serwisy stołowe (dla Bing & Grøndahl). W swojej pracy był bardzo wszechstronny i wciąż poszukiwał nowych wyzwań. Wśród jego dzieł znalazło się choćby logo drużyny piłkarskiej i projekt znaczka pocztowego. Pod koniec życia powrócił do tego, co najbardziej kochał – tworzenia projektów w miękkiej i plastycznej cynie.

Duński projektant zmarł 27 czerwca 1981 i spoczął na cmentarzu Bispebjerg w rodzinnej Kopenhadze. Zostawił jednak po sobie pamięć i ogromne dziedzictwo artystyczne. Jego dzieła znajdują się na kilku stałych wystawach w najważniejszych muzeach całego świata. Najważniejsze jest jednak to, iż jego idee są wciąż żywe i cieszą się wielką popularnością. Wiele z pięknych przedmiotów, które zaprojektował, wciąż znajduje się w produkcji i sprzedaży, ciesząc kolejne pokolenia użytkowników.

Zobacz również:

Alessandro Mendini – historia włoskiego architekta i designera
Charles i Ray Eames – małżeństwo wybitnych projektantów
Ingo Maurer – biografia i sylwetka „poety światła”
Marcel Breuer – życie i twórczość architekta i projektanta
Pininfarina – historia kultowego biura projektującego samochody