W grudniu 2024 roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 4,7% w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku – wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Wzrosty dotknęły głównie usług, które podrożały o 6,6%, podczas gdy ceny towarów wzrosły o 4,0%. W ujęciu miesięcznym ceny utrzymały się na stabilnym poziomie, z drobnym wzrostem kosztów usług o 0,1%. Jak te zmiany wpływają na życie Polaków? Analizujemy najważniejsze dane.
Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3
Wzrosty cen w kluczowych kategoriach
Ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 4,8%, co znacząco wpłynęło na ogólny wskaźnik cen. Wzrost cen w tej kategorii podniósł wskaźnik cen ogółem o 1,21 punktu procentowego. Inne istotne wzrosty odnotowano w:
- Mieszkaniu i nośnikach energii – ceny wzrosły o 8,2%, co stanowiło największy wpływ na wskaźnik ogółem (2,06 punktu procentowego).
- Restauracjach i hotelach – wzrost o 6,8%.
- Zdrowiu oraz rekreacji i kulturze – obie kategorie podrożały o 5,5%.
Gdzie spadły ceny?
Pomimo ogólnych wzrostów, niektóre kategorie odnotowały spadki cen:
- Transport – ceny spadły o 3,3%, głównie za sprawą tańszych paliw.
- Odzież i obuwie – spadek o 1,7%, co mogło wynikać z sezonowych wyprzedaży.
Dlaczego ceny rosną?
Eksperci wskazują na kilka kluczowych przyczyn wzrostu cen:
- Inflacja utrzymuje się powyżej celu – wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) w grudniu 2024 roku przez cały czas przekracza górną granicę odchyleń od celu inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego (2,5% +/- 1 punkt procentowy).
- Droższe mieszkanie i energia – wzrost kosztów energii elektrycznej (+21,2%) oraz gazu (+17,0%) znacząco wpłynął na budżety gospodarstw domowych.
- Problemy globalne – wojna w Ukrainie, ograniczona podaż surowców i skutki pandemii przez cały czas wpływają na ceny w Polsce i Europie.
Jak zmiany cen wpływają na domowe budżety?
Największe obciążenia
- Koszty mieszkania i energii: Wzrost o 8,2% oznacza, iż gospodarstwa domowe muszą przeznaczać większą część budżetu na rachunki.
- Wyższe ceny żywności: Codzienne zakupy stały się droższe, co szczególnie odczuwają rodziny.
Potencjalne oszczędności
- Transport: Spadek cen paliw i kosztów związanych z transportem może przynieść pewne oszczędności, zwłaszcza dla osób dojeżdżających do pracy.
Co dalej z inflacją?
W 2024 roku wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniósł średnio 3,6% w skali roku. Eksperci prognozują, iż w 2025 roku inflacja może stopniowo spadać, ale ceny w kluczowych kategoriach, takich jak mieszkanie i energia, pozostaną wysokie.
Grudzień 2024 roku przyniósł stabilizację cen w ujęciu miesięcznym, ale roczny wzrost o 4,7% przez cały czas obciąża domowe budżety. Największe wzrosty odnotowano w kosztach mieszkania, energii i usług, podczas gdy ceny transportu i odzieży spadły. W 2025 roku najważniejsze będzie śledzenie zmian w polityce inflacyjnej oraz wsparcia dla gospodarstw domowych, aby złagodzić skutki wzrostu kosztów życia.
