Zmiany w płatnościach gotówkowych stają się faktem. Nowe przepisy budzą emocje i rodzą pytania o swobodę zakupów, anonimowość i przyszłość transakcji w Polsce. Wiadomo już, co postanowiła Unia Europejska – i kiedy to zacznie obowiązywać.
Fot. Warszawa w Pigułce
Gotówką tylko z dowodem. Nowe unijne przepisy uderzą także w Polaków
Od 2027 roku gotówka w UE przestanie być tak anonimowa, jak dotąd. Parlament Europejski zatwierdził przepisy, które na trwałe zmienią sposób, w jaki mieszkańcy państw członkowskich będą mogli płacić za drogie zakupy. Zakaz gotówki powyżej 10 tys. euro to tylko początek. W grę wchodzi także obowiązek okazywania dowodu osobistego przy wielu transakcjach.
Unia Europejska stawia granicę. Koniec z gotówką powyżej 10 tys. euro
Zgodnie z nowymi przepisami od 2027 roku w całej Unii Europejskiej wprowadzony zostanie limit płatności gotówką do 10 tys. euro. Powyżej tej kwoty transakcje będą musiały odbywać się wyłącznie bezgotówkowo. W Polsce oznacza to zakaz płatności gotówką przy zakupach powyżej ok. 42,5 tys. zł (według kursu z lipca 2025 r.).
Nowe regulacje mają na celu walkę z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Parlament Europejski chce w ten sposób zwiększyć przejrzystość transakcji i uniemożliwić ukrywanie źródeł dużych sum pieniędzy. Jednocześnie państwa członkowskie będą mogły wprowadzać niższe limity – choćby 5 tys. euro.
Zakupy gotówką? Z dowodem w ręku
UE wprowadza też kolejne obowiązki. Już przy transakcjach gotówkowych powyżej 3 tys. euro będzie trzeba okazać dowód osobisty lub paszport. Sprzedawca zostanie zobowiązany do rejestracji danych klienta, a cała transakcja znajdzie się pod kontrolą odpowiednich instytucji.
Bruksela wskazuje, iż takie obostrzenia mają obowiązywać przede wszystkim w tzw. sektorach wrażliwych, takich jak banki, salony samochodowe, biura nieruchomości, kasyna, sklepy z luksusową biżuterią, a choćby giełdy kryptowalut.
Co to oznacza w praktyce?
Chcesz kupić samochód za gotówkę? Musisz okazać dowód. Sprzedajesz dzieło sztuki? Musisz znać dane kupującego. choćby zakup zegarka w ekskluzywnym butiku może wiązać się z obowiązkiem identyfikacji klienta. W przypadku wyższych kwot gotówkowych banki już teraz ograniczają przelewy, wymagają osobistych wizyt i potwierdzenia celu płatności. Te procedury tylko się zaostrzą.
Choć przepisy unijne mają wejść w życie dopiero w 2027 roku, niektóre kraje mogą wdrożyć je wcześniej. W Polsce już dziś obowiązuje limit 15 tys. zł dla transakcji gotówkowych między przedsiębiorcami. Nowe prawo może skłonić rząd do rozszerzenia podobnych ograniczeń także na osoby prywatne.
Eksperci nie wykluczają, iż Polska zdecyduje się wprowadzić obowiązek okazywania dowodu już od 2026 roku – i to przy niższej kwocie niż unijne 3 tys. euro. Dla klientów oznacza to konieczność przygotowania się na nowe obowiązki, a dla rynku – poważne zmiany w obrocie gotówką.
To już przesądzone. Gotówka przestaje być anonimowa
W ciągu najbliższych dwóch lat wszystkie państwa członkowskie UE będą musiały przygotować systemy nadzoru i dostosować krajowe prawo do unijnych regulacji. Czas swobodnego dysponowania gotówką bez pytania o dowód osobisty zbliża się do końca.
