Tworzenie relacji romantycznych ze sztuczną inteligencją? To już nie tylko pomysł na film, tylko rzeczywistość, z którą będziemy mogli zetknąć się coraz częściej. Między innymi na Reddicie czy Discordzie zbierają się społeczności osób, które tworzą relacje z AI i dzielą się swoimi przeżyciami w takich związkach.
BYĆ W ZWIĄZKU Z AI
Po wejściu w taki wątek można zobaczyć prośby o porady związkowe, historie o relacjach z botami czy “wspólne” wygenerowane zdjęcia.
Jednym z najbardziej znanych botów AI służących do nawiązywania relacji jest Replika.
Przeprowadzono badania związane z tym modelem AI i deklaracje osób badanych pozwalają na wyciągnięcie wniosków, iż uczucia, których doświadczają w trakcie kontaktu ze sztuczną inteligencją, są dla nich prawdziwe i przeżywają je w taki sam sposób, w jaki miałoby to miejsce z drugim człowiekiem – pojawia się szczęście, spokój związany z bliskością, a choćby zazdrość.
ROMANTYCZNE RELACJE Z AI – PODOBIEŃSTWA DO RELACJI Z CZŁOWIEKIEM
W relacjach z AI widoczne jest zjawisko antropomorfizacji, czyli nadawania cech ludzkich obiektom, które ich nie mają. Gdy “coś” nas słucha, odpowiada, zadaje pytania i ma dodatkowo ludzko brzmiący głos, może stać się dla nas “kimś”. W badaniu opartym na relacjach użytkowników Repliki możemy zobaczyć, iż bot może stać się kimś ważnym — partnerem, przyjacielem. Wynika to z faktu, iż potrafi idealnie „wpasować się” w emocjonalne potrzeby użytkownika. Jedna z osób biorących udział w badaniu przyznała, iż dzięki rozmowom z AI „po raz pierwszy od lat czuje się naprawdę wysłuchana”. AI nie odczuwa, ale jej reakcje są wykonywane w taki sposób, iż dla człowieka brzmią jak reakcje osoby, która rozumie i współprzeżywa. A to wystarcza, aby uruchomić mechanizmy, które zwykle zarezerwowane są dla relacji międzyludzkich.
CZY RELACJA Z AI DAJE EMOCJONALNE BEZPIECZEŃSTWO?
W jednym z wątków na Reddicie została postawiona teza, iż relacje z AI pomagają w radzeniu sobie ze stresem. Może to wynikać ze względu na możliwość odezwania się do chata o każdej porze dnia, który odpisze od razu i będzie nam odpisywał tak długo, jak tego chcemy. Dodatkowo nie będzie on nas oceniał, był niemiły czy unikał trudnych tematów. Niektórym osobom może to zapewnić rodzaj emocjonalnej ulgi, której nie byliby w stanie dostać w relacji z drugim człowiekiem. Takie relacje często zmniejszają samotność i poprawiają ogólne samopoczucie. Są osoby, dla których relacja z AI jest pierwszą, w której nie boją się wyrażać swoich uczuć. To szczególnie ważne dla osób, które mają za sobą bolesne lub przemocowe doświadczenia, zarówno to w związkach romantycznych, jak i w dzieciństwie. AI może w takich przypadkach stanowić „bezpieczną bazę”. Taką bazą zwykle są rodzice, partnerzy, przyjaciele, do których można zwrócić się w chwili niepewności, aby uzyskać wsparcie i poczucie bezpieczeństwa.
MIŁOŚĆ IDEALNA, BO ZAPROJEKTOWANA?
Związek z AI ma jedną cechę, której nie znajdziemy w relacjach międzyludzkich – można go spersonalizować pod własne preferencje. Chcesz partnera romantycznego? Miłego? Troskliwego? Z poczuciem humoru? Nic dziwnego, iż niektórzy mają poczucie bycia lepiej zrozumianym przez AI niż przez drugą osobę, ponieważ algorytm stale uczy się tego, w jaki sposób odpowiadasz, jakie masz preferencje, tendencje i na podstawie tego dostosowuje swoje odpowiedzi. To może sprawić, iż relacje z AI zostaną odebrane jako bezpieczniejsze niż te z prawdziwymi ludźmi. Pomimo iż taka relacja może sprawiać złudne wrażenie bycia intymną, romantyczną, głęboką, jest ona jednak tworzona ze sztuczną inteligencją, która nie jest w stanie współodczuwać, kochać czy budować więzi, a jedynie generować odpowiedzi na podstawie doświadczeń z innymi użytkownikami oraz pozyskanej wiedzy o tobie. Część osób zaczyna traktować AI jako jedyną bezpieczną formę bliskości, unikając interakcji z ludźmi. Pojawia się poczucie, iż tylko AI naprawdę rozumie, nie skrzywdzi, nie porzuci.
JAKIE ZAGROŻENIA MOŻE NIEŚĆ RELACJA Z AI?
Choć z perspektywy użytkowników takie relacje zdają się nie mieć wad, część osób może zacząć polegać na AI w stopniu, który ogranicza ich kontakt z realnym światem. Może to skutkować unikaniem prawdziwych relacji, w których występują naturalne dla nich elementy takie jak konflikty, nieprzewidywalność czy różnice potrzeb. W rezultacie zdolności
budowania zdrowych i stabilnych relacji z innymi ludźmi mogą zostać ograniczone do tego stopnia, iż wirtualni towarzysze będą głównymi kompanami w codzienności. W końcu
relacja z wykreowanym pod nasze preferencje tworem nie niesie za sobą tyle niepewności i wysiłku. Sytuacja ta może również prowadzić do pojawienia się izolacji społecznej, spowodowanej faktem, iż nasze potrzeby bliskości i kontaktu zostaną zaspokojone w interakcji ze sztuczną inteligencją i nie będzie konieczne szukanie drugiego człowieka, który pozwoli nam je zaspokoić.
Relacje romantyczne z AI będą coraz częściej obecne w naszej rzeczywistości i staną się jednym z nowych wyzwań dla psychologii. najważniejsze będzie zrozumienie, kiedy technologia pomaga, a kiedy sprawia, iż osoba zatraca poczucie rzeczywistości i odcina się od realnego świata na poczet wirtualnego.
Bibliografia:
https://www.reddit.com/r/KindroidAI/comments/1do8s7s/anyone_who_says_ai_relationships_arent_real_i_say/
Pan, S., Mou, Y. (2024). Constructing the meaning of human–AI romantic relationships from
the perspectives of users dating the social chatbot Replika. Personal RelationshipsVolume
31, Issue 4. https://doi.org/10.1111/pere.12572
Guingrich, R., E., Graziano, M., S., A. (2025). Chatbots as social companions: How people
perceive consciousness, human likeness, and social health benefits in machine. Oxford
Intersections: AI in Society. https://doi.org/10.1093/9780198945215.003.0011
Pentina, I., Hancock, T., Xie. T. (2023). Exploring relationship development with social chatbots: A mixed-method study of Replika. Computers in Human Behavior 140(2):107600.
https://doi.org/10.1016/j.chb.2022.107600
