Napoje gazowane i soki często kryją w sobie ogromne ilości cukru, przez co dostarczają organizmowi przede wszystkim pustych kalorii. Dla wielu osób całkowita rezygnacja ze słodkiego jest jednak ogromnym wyzwaniem. Mają bowiem swoje codzienne rytuały, które trudno zmienić, takie jak picie coli do obiadu albo energetyka w pracy. Właśnie dlatego napoje light i zero stały się popularnym ratunkiem, zwłaszcza wśród osób, które chcą schudnąć. Chociaż pozwalają zaspokoić potrzebę słodkiego smaku, ich regularne stosowanie niesie ze sobą ukryte ryzyko.
REKLAMA
Zobacz wideo Na co powinny być przeznaczone pieniądze z podatku od cukru?
Czy napoje zero są zdrowsze? Wyniki nie pozostawiają złudzeń
Napoje zero i light najczęściej są słodzone syntetycznymi słodzikami, które mają dawać słodki smak bez nabijania kalorii. Najpopularniejszy z nich jest aspartam (E951), który jest ok. 200 razy słodszy od cukru. W praktyce producenci często łączą ze sobą kilka słodzików, żeby smak był bardziej zbliżony do cukru. W ten sposób chcą też zniwelować metaliczny lub gorzki posmak pojedynczego środka. Porozmawialiśmy na ten temat z Krzysztofem Urbanem, lekarzem i specjalistą medycyny rodzinnej enel-med. - O szkodliwości napojów dosładzanych cukrem nie trzeba nikogo przekonywać. Przez lata wydawało się, iż bezpieczną i zdrowotnie korzystniejszą alternatywą będą produkty przygotowywane z użyciem bezcukrowych słodzików - poinformował. W praktyce okazuje się jednak, iż napoje zero wcale nie są lepsze od tradycyjnych.
Specjalista powołał się na opublikowane w tym roku wyniki badania przeprowadzonego na grupie ponad 36 tys. pacjentów poddanych obserwacji przez blisko 14 lat. Uczestnicy mieli 40-69 lat, a naukowcy wzięli pod uwagę ich dietę, aktywność fizyczną, wykształcenie oraz historię zdrowotną. Wnioski niektórym mogą się wydać zaskakujące. - Spożywanie napojów zarówno z cukrem, jak i ze słodzikami wiąże się z istotnym wzrostem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2. Dla napojów cukrowych ryzyko wzrasta o 23 proc., a dla napojów ze słodzikami o 83 proc. przy ich spożywaniu co najmniej raz dziennie - wyjaśnił Urban. Chodzi o analizę przeprowadzoną przez zespół z Monash University we współpracy z RMIT University i Cancer Council Victoria.
Zdaniem prof. Barbory de Courten jedna puszka napoju gazowanego słodzonego sztucznie dziennie może zwiększać ryzyko cukrzycy o ponad 1/3. Według badaczki wyniki podważają powszechne przekonanie, iż napoje sztucznie słodzone są bezpieczniejszym wyborem. - Słodziki są często zalecane osobom zagrożonym cukrzycą jako zdrowsza alternatywa, ale nasze badania sugerują, iż mogą one same w sobie stanowić zagrożenie dla zdrowia. Popieramy działania takie jak podatki od napojów słodzonych cukrem, ale nasze badanie pokazuje, iż należy również zwrócić uwagę na napoje sztucznie słodzone. Często są one reklamowane jako zdrowsze, a mogą nieść własne ryzyko - przekazała za pośrednictwem strony monash.edu.
Czy napoje zero są zdrowsze?bauwimauwi/iStock
Czy napoje zero są szkodliwe? Lekarz tłumaczy, jak działają
- W przypadku cukru mechanizm w uproszczeniu polega na tym, iż jego używanie prowadzi do nadwagi i otyłości, wzrostu ilości trzewnej tkanki tłuszczowej, rozwoju mechanizmów insulinooporności i w konsekwencji cukrzycy. W przypadku napojów typu light czy zero działanie procukrzycowe jest bardziej złożone i zależne od stosowanego słodzika. Niektóre z nich powodują wyrzuty insuliny podobne jak przy używaniu cukru, z następczym spadkiem stężenia glukozy, nasileniem uczucia głodu i potrzebą sięgania po kolejne porcje napoju lub jedzenia. Inne wywołują zaburzenia jakości i funkcji flory jelitowej, modyfikując jej aktywność neurohormonalną, która wpływa m.in. na ośrodki nagrody, głodu i sytości - powiedział pan Krzysztof. Dodał, iż upośledzenie tolerancji glukozy obserwowane jest już po kilku tygodniach regularnego spożywania napojów ze słodzikami. Prawdopodobnie rolę odgrywają również inne mechanizmy regulujące gospodarkę cukrową, związane ze stopniem wchłaniania i metabolicznymi przemianami słodzików w organizmie. - Nie mamy więc wątpliwości, iż napoje oraz pokarmy light i zero z substancjami słodzącymi, zamiast cukru nie mogą być traktowane jako bezpieczna alternatywa cukru do codziennego stosowania. Im częściej będą się pojawiać w naszej diecie, tym więcej negatywnych następstw musimy się spodziewać - stwierdził lekarz. Jego zdaniem najlepszym wyborem do picia są napary ziołowe, woda oraz niesłodzona herbata.
