Trądzik to jeden z mniej przyjemnych skutków ubocznych niektórych rodzajów hormonalnej antykoncepcji. Ale to nie znaczy, iż musisz się z nim męczyć. Sprawdź, jak hormony zawarte w tabletkach czy wkładkach mogą wpływać na Twoją cerę — i co możesz z tym zrobić.
Z tego artykułu dowiesz się o tym:
Co antykoncepcja ma wspólnego z trądzikiem?
Czy po tabletkach antykoncepcyjnych można dostać trądziku?
Dlaczego u niektórych osób antykoncepcja wywołuje trądzik?
Jakie mogą być przyczyny trądziku?
Co zrobić, gdy antykoncepcja wywołuje trądzik?
Trądzik i antykoncepcja: czy jedno ma coś wspólnego z drugim?
Dla wielu z nas trądzik to coś więcej niż tylko kilka wyprysków — potrafi naprawdę podkopać pewność siebie. Dobra wiadomość? Nie jesteś w tym sama. W rzeczywistości aż 85% osób w wieku 12–24 lata walczy z trądzikiem, a także około 15% kobiet po trzydziestce i czterdziestce.
Z drugiej strony, niepokojące może być to, iż winowajcą wyprysków może być… właśnie Twoja antykoncepcja. Ale zanim pomyślisz o jej odstawieniu, warto wiedzieć, iż niektóre metody hormonalne mogą pogarszać stan skóry, podczas gdy inne — wręcz przeciwnie, mogą pomóc ją oczyścić.
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Hormonalna antykoncepcja może wpływać na stan skóry.
- Środki antykoncepcyjne zawierają progestagen (czyli syntetyczną wersję progesteronu) lub połączenie progestagenu z estrogenem — oba hormony oddziałują na skórę.
- U niektórych osób środki zawierające tylko progestagen (np. implanty, mini tabletki czy hormonalne wkładki domaciczne) mogą nasilać trądzik. Z kolei preparaty łączące estrogen z progestagenem (np. tabletki dwuskładnikowe, plastry antykoncepcyjne czy krążki dopochwowe) mogą pomóc go złagodzić.
Czy po tabletkach antykoncepcyjnych można dostać trądziku?
Krótka odpowiedź: tak. Ale problem nie dotyczy tylko tabletek. Każda forma antykoncepcji zawierająca hormony może potencjalnie wywołać trądzik.
Przyjrzyjmy się bliżej, co dokładnie dzieje się w organizmie. Antykoncepcja hormonalna opiera się na progestagenie (syntetycznej wersji progesteronu), albo na jego połączeniu z estrogenem. Progestagen może mieć działanie androgenne, czyli naśladuje działanie hormonów takich jak testosteron — a to właśnie one pobudzają gruczoły łojowe do produkcji sebum. A jak wiemy, nadmiar sebum to szybka droga do zatkanych porów i wyprysków.
Estrogen działa odwrotnie — ogranicza wpływ testosteronu, co może zmniejszyć ilość sebum i poprawić stan skóry. Badania pokazują, iż u niektórych osób antykoncepcja zawierająca tylko progestagen (np. implanty, zastrzyki, hormonalne wkładki) pogarszała trądzik, podczas gdy środki dwuskładnikowe (tabletki, krążki, plastry) poprawiały wygląd skóry.
Ale warto pamiętać: każda z nas jest inna, a reakcja skóry może być bardzo indywidualna.
Dlaczego jedni dostają trądziku po antykoncepcji, a inni nie?
Ten sam preparat może u jednej osoby wywołać trądzik, a u drugiej — wręcz przeciwnie, poprawić cerę. Wszystko rozbija się o indywidualną równowagę hormonalną.
Każdy organizm ma nieco inne stężenia hormonów. Dlatego dobranie odpowiedniej dawki estrogenu i progestagenu to czasem nie lada wyzwanie. Za dużo progestagenu — może pojawić się trądzik. Za mało — mogą wystąpić plamienia, nudności czy inne skutki uboczne. A przecież hormony muszą być w odpowiednich proporcjach także po to, żeby skutecznie zapobiegać ciąży.
Wiele osób musi przetestować kilka różnych form antykoncepcji, zanim znajdzie tę, która działa najlepiej.
A może trądzik ma inne przyczyny?
Nie zawsze winna jest antykoncepcja. Trądzik powstaje, gdy pory skóry zostają zatkane przez sebum, martwy naskórek lub bakterie. Oto inne możliwe przyczyny:
- Gwałtowne zmiany hormonalne (np. podczas okresu, ciąży, stresu czy dojrzewania)
- Ciężkie, tłuste kosmetyki
- Nadmierna potliwość i wilgotne środowisko
- Dotykanie lub pocieranie twarzy
- Niektóre leki — w tym także antykoncepcja hormonalna i sterydy
Jak sprawdzić, czy to właśnie antykoncepcja jest winna? Nie da się tego ustalić na 100%, ale jeżeli zauważysz pogorszenie cery po rozpoczęciu nowego leku, może to być sygnał. Najlepszym rozwiązaniem będzie skonsultowanie się z lekarzem — nigdy nie odstawiaj antykoncepcji na własną rękę.
Czasem warto też odwiedzić dermatologa, który pomoże ustalić źródło problemu.
A jeżeli nie ma konkretnej przyczyny?
Frustrujące, ale prawdziwe: czasem trądzik po prostu „jest”. Niektórzy mają genetyczną skłonność do wyprysków, niezależnie od trybu życia czy stosowanych kosmetyków.
Ale to nie znaczy, iż nic nie da się z tym zrobić! Istnieje wiele metod leczenia trądziku: od kosmetyków bez recepty po doustne leki czy terapie dermatologiczne. W drogerii znajdziesz np. delikatne żele do mycia twarzy czy kremy z retinoidami, nadtlenkiem benzoilu albo kwasem salicylowym. Gdy to nie wystarczy, lekarz może zaproponować leczenie ogólnoustrojowe, także bez udziału hormonów.
Jak wyleczyć trądzik?
Ważna uwaga: niektóre leki przeciwtrądzikowe nie są odpowiednie dla kobiet w ciąży — dlatego zawsze warto omówić je z lekarzem.
Co zrobić, gdy trądzik wywołuje antykoncepcja?
Jeśli lekarz podejrzewa, iż to antykoncepcja jest winna, może zaproponować zmianę metody. Czasem wystarczy zmiana na inną tabletkę o innym składzie hormonalnym. W przypadku metod długoterminowych (jak wkładki, implanty czy zastrzyki), może być konieczna zmiana na zupełnie inną formę antykoncepcji. Największą skuteczność w łagodzeniu trądziku mają dwuskładnikowe tabletki — bo obniżają poziom testosteronu.
Ale jeżeli nie chcesz brać tabletek, są też inne opcje! Krążki dopochwowe i plastry również zawierają estrogen i progestagen, a więc mogą przynieść podobne efekty. Co ciekawe, plaster ma czasem wyższą dawkę estrogenu niż tabletka, co dla niektórych może być zaletą.
Oczywiście, nie każda osoba może stosować estrogen — np. osoby karmiące piersią albo te z historią zakrzepicy czy chorób serca. Dla nich również są dostępne metody leczenia trądziku — niezwiązane z hormonami.
Znalezienie idealnej metody antykoncepcyjnej (i skutecznego sposobu na trądzik) często wymaga cierpliwości i kilku prób. Ale najważniejsze, by nie zostawać z tym samemu — lekarz lub dermatolog pomogą Ci dobrać odpowiednie leczenie i zadbać o Twoją skórę.
